Artan yumurta fiyatları son günlerin konuşulan konularından bir tanesi. 3 haftada altın düştü, dolar sabit, yumurta fiyatı yüzde 30 arttı. Altın 27.10.2024'te 3159 lira iken 16.11.2024'te 2837'ye geriledi. Dolar aynı tarihte 34,29 iken 34,44 ile bir miktar yükseldiğini gördük. Buna karşılık orta boy 30'lu yumurtanın 100 lira olduğu 27.10.2024'te, 16.11.2024 itibarıyla 139 lira 50 kuruş olduğu görüldü.
CNN Türk canlı yayınında Tunç Arslanalp, bu veriler için "Herhalde küçük ölçekli yatırımcı yumurtaya yatırım yapsa karlı çıkacak" ifadeleri kullanıldı.
Bununla alakalı konuşan Gıda Mühendisi Nurten Sırma "Doğru bir değerlendirme oldu. Hayvansal protein şart. Başka bir seçeneğimiz yok çünkü. Günlük beslenmenin yarısı hayvansal proteinden gelmeli. Kırmızı et, beyaz et ya da yumurta. Kırmızı ette fiyatlar uzun süredir çok yüksek. Hakikaten insanlar evine artık kırmızı et alamıyorlar. Yani ayda bir defa aldıklarını ben biliyorum. Beyaz ette de yine yüksek seyir devam ediyor. Fakat yumurta dediğimiz şey gün içinde çok fazla kullanıyoruz. 2 çocuğu olan bir aileyi düşünün sabah kahvaltısında ikisine birer yumurta haşlasa, akşama bir kek yapsa 3 yumurtayla, sabah 4 tane haşladılar, akşama bir kek çırpın dersen bile en az 3 yumurta giriyor. Dolayısıyla aslında gün içinde biz çok fazla yumurta tüketiyoruz. Tanesini şu an mesela şurada 139 lira demişsiniz ama şunu da göz ardı etmeyin; burada veriler endüstriyel yani konvensiyonel yumurta, yani en basit en ucuz 30'lu viyollerde satılan, hani o pazardan dahi alabildiğiniz fiyatlar. Şimdi ben bunun organiği alırım, işte serbest gezini alırım, işte kafeste yetiştirilmeyen, biraz daha kalite segmenti yüksek olduğu zaman adeti 11-12 lira" şeklinde konuştu.
Sırma "Burada fiyatlar üreticiden market reyonuna gelene kadar ciddi bir makas açılıyor. Biz yumurta üreticisi dediğimiz zaman şunu lütfen göz ardı etmeyelim; yumurta üreticisi iki tip vardır, bir tanesi hayvanın zahmetini çeken, ayağında postalı olan, kümesi temizleyen, yem maliyetinin altında olan, elektrik masraflarını karşılayan, hayvanlar öldüğü zaman oradaki kaybı maliyete yansıtan, yani işin zahmetini çeken adam şu yüksek maliyetten payını almıyor. Yumurta üreticisi dediğimiz bir tarafı emek kısmı, bir tarafı ticaret kısmı. Emek kısmında olanlar ticaretteki o manevraları yapamıyorlar çok. Fakat o üreticiden, o çiftçi kısmından dışarı çıktığımız zaman, işte aracıdır, toptancıdır, perakendenin, işte Finans gücüyle piyasadan mal toplama kabiliyetidir, bu makası yaratan arata ticari oyuncular..." ifadelerini kullandı.
Devamında Sırma "Öyle bir dönemdeyiz ki ben kendim gıda denetimleri de yaptığım için biliyorum, ürünlerin hem fiyatı yükseliyor, o da yetmiyor kalitesi de düşüyor. Yani hem daha düşük kaliteliyi hem yüksek fiyata alıyoruz. Üstelik piyasada rakamlar da oldukça oynak. Yani yumurta piyasası dediğiniz zaman yumurtanın kabuğu kadar kırılgan ve hassas bir yapıdan bahsediyoruz. Şimdi burada fiyatı görüyorsunuz; 139 lira 30'lu viyoller. Üreticiye mikrofon uzatsanız adam diyor ki ben bunu maliyetini 3 lira 60 kuruştan buradan çıkarıyorum, gerisini bilmem diyor. Bu market reyonunda en ucuzu 7-8 liraya çıkıyorsa 3 lira 60 kuruştan 8 liraya. Dolayısıyla aradaki makası işte enerji maliyeti, akaryakıt, biraz da şuna bağlıyorum ben; nedense bu özellikle asgari ücretin konuşulduğu döneme yakın son 2 aydır bütün gıda ürünlerine bir artış var. Yani bir hazırlık mı yapıyor yapılıyor anlamadım ya da o asgari ücrete yansıtılacak o fark şu an girdi maliyetleriyle ya da üretim hattıyla mı tamamlanmaya çalışılıyor..." dedi.
"Tablodan da söyledik; işte altının düştüğünü görüyoruz bir ayda, doların nispeten yükseldiğini görüyoruz filan ama yumurta nasıl oluyor da altından, dövizden, borsadan daha fazla kazandırır hale geliyor. Yani bunu hani rakamlarla, matematikle neyle açıklayabiliriz, açıklanabilecek bir tarafı var mı bunun?" sorusuna yönelik ise Sırma "Yumurta hiçbir zaman talebi düşmeyen bir ürün. Mecburuz biz buna. Mecbur olduğumuz için piyasada bunun ama az ama çok mutlaka belli bir rakamda alınacağı biliniyor. Piyasadaki fiyatın
oluşması için arzla talebin o eğrinin kesişmesi lazım. Eğer fiyat istediğimiz seviyede değilse piyasada çeşitli spekülatif haberlerle ben o arz ve fiyat dengesiyle oynayabilirim. Eğer piyasanın bütün dinamiklerine sahipsen bunu yapabilirim." yanıtını verdi.
Bununla alakalı olarak Sırma "Hiçbir zaman Türkiye'de yumurta azlığı olmadı. Türkiye önemli bir üretici. Orta Doğu'nun bütün yumurta ihtiyacını biz karşılıyoruz. Irak, Suriye beraberinde 19 tane ülkenin. Yumurtada asla arzda bir sorun yok. İç piyasada tamamını karşılayacak mal var, ihracata giden de üretimin yüzde 15'i ile 35'i arasında değişen rakamlar. Türkiye'de yıllık olarak 19 milyar adet yumurta üretiliyor. 2800 adet gıda işletmecisi var, yumurta üreticisi, 5600 tane de kümes var, her kümeste 10 çalışan olsa ciddi bir insana istihdam sağlıyor" şeklinde konuştu.