Altın oranın mucidi! Doğanın matematiğini çözümleyen bilim insanı: Leonardo Fibonacci

Pisalı Leonardo ya da Leonardo Bigollo Pisano adıyla anılan İtalyan matematikçi doğanın ve hayatı sorgulayabilmek için matematikten ilham aldı. 1170 yılında İtalya’nın Pisa şehrinde doğan Fibonacci’nin bulduğu sayı dizisindeki oran, doğanın her yerde tekrar ettiği bir sayıya çıkıyor.

6. yüzyılda Hint matematikçiler tarafından bulunmuş olan bu sayı dizisi Liber Abaci kitabında tavşanların üremesiyle ilgili problemin hesaplanması sonucu Fibonacci tarafından 1202 yılında ortaya konmuştu. Dizinin ilk sayı değeri 0, ikincisi 1 ve her ardışık elemanı da önceki iki elemanın değerinin toplamı alınarak bulunur ve bu halde 0, 1, 1(1+0), 2(1+1), 3(2+1), 5(3+2), 8(5+3), 13(8+5),21(13+8)... şeklinde artar. Bu dizinin ilerleyen sayılarında çıkan her sayıyı bir önceki sayıya böldüğümüzde yaklaşık olarak 1,6180 gibi bir sayıda sabitlendiği görülür. Bu oran doğada birçok yerde görülmekte ve bu orana doğanın sabiti veya “altın oran” denilmektedir. Altın oranı sembolize eden bu sayı, Yunan alfabesinin 21. harfi olan "fi" ile anılmaktadır.

Ayçiçeğinin merkezinden dışarıya doğru sağdan sola ve soldan sağa doğru taneler sayıldığında çıkan sayılar Fibonacci Dizisinin ardışık terimleridir. Papatya Çiçeğinde de ayçiçeğinde olduğu gibi bir Fibonacci Dizisi mevcuttur. Fibonacci dizisinde ardışık elemanlar bir önceki elamanın oranındaki ardışık terimlerin farkıyla oluşan dizi de Fibonacci dizisidir. Ömer Hayyam üçgenindeki tüm katsayılar veya terimler yazılıp çapraz toplamları alındığında Fibonacci Dizisi ortaya çıkar. Çam kozalağındaki taneler kozalağın altındaki sabit bir noktadan kozalağın tepesindeki başka bir sabit noktaya doğru spiraller (eğriler) oluşturarak çıkarlar. İşte bu taneler soldan sağa ve sağdan sola sayıldığında çıkan sayılar, Fibonacci Dizisi'nin ardışık terimleridir. Bitkilerin yapraklarının dizilişinde, Mimar Sinan’ın Süleymaniye ve Selimiye Camileri'nin minarelerinde bu dizi mevcuttur.