Altında fırın olan binadan uzak durun Van’ı ve Erciş’i vuran deprem sonrasında bölgeye giderek incelemeler yapan İTÜ Öğretim Üyesi Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Ahmet Ercan, özellikle Erciş bölgesindeki yıkılan binaların durumlarıyla ilgili bilgiler aktardı. Erciş’te kurtarma çalışması yapan ekiplerle konuştuğunda yeni bilgiler öğrendiğini dile getiren Prof. Dr. Ercan, “Erciş’te kayıtsız şartsız altında fırın olan her ev çökmüş. Ölümlerin yüzde 46’sı duvar çökmeleri yüzünden olmuş. Yine çelik kapı geleneği nedeniyle insanlar evlerinden kaçamadıkları için hayatlarını kaybetmiş”dedi.
Vatan Gazetesi'nin haberine göre, konutların altında ekmek, simit, lahmacun, pide fırını ya da kebap salonlarının büyük tehlike oluşturduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ercan, “Bu fırınların ısı yalıtımı yapılmazsa ki yapılmıyor fırınlardaki yüksek ısı taşıyıcı donatıları pişiriyor ve dayanım gücünü düşürüyor. Deprem sırasında duvarların ufalanmasına neden oluyor. Betonla donatımın yapışkanlığını sıfırlıyor. Çünkü beton içindeki donatıya yapışır yüksek ısıda bu gerçekleşmiyor. Deprem vurduğu zaman da taşıyıcı toz duman oluyor. Bu tozları görmemizin nedeni de bu” dedi.
Çelik kapılar açılmıyor
Kurtarma ekipleriyle görüştüğünde başka bir bilgi daha öğrendiğini dile getiren Prof. Dr. Ercan, “Onlara insanların en çok nerelerde yaşamlarını yitirdiklerini sorduğumda merdivenler yanıtı vermelerini bekliyordum ama konutların iç kapılarında bulduklarını söylediler. Bölgede bir çelik kapı adeti var ve hemen hemen bütün evlerde çelik kapı takılı. Ama depremde bu çelik kapılar yamuluyor ve açılmıyor. İnsanlar da kapıları açamadıkları için kaçamıyorlar. Benim evimde de çelik kapı takılı burada yapacak bir şey yok. Ama ev içinde oda kapılarını kilitlemeyin çünkü bunlar da açılmıyor” uyarısında bulundu.
Yine Van’da asma kat geleneğinin de çok can aldığının altını çizen Prof. Dr. Ercan, “Asma kat yumuşak dikme etkisi yaratır mühendislikte. Ama ne yazık ki Türkiye’de çok yaygın. Depremde duvarların taşıyıcı özelliği yüzde 15’dir. Eğer bu desteklenmezse yıkılır” dedi.
Adım başı ‘fırın’lı apartman
Prof.Dr. Ercan’ın uyarılarına rağmen İstanbul’da pekçok binanın altında fırın bulunuyor. Zeytinburnu ve Bağcılar’da altında fırın bulunan pekçok apartman olası bir deprem anında yaşanacak felaketin habercisi gibi duruyor. Aynı şekilde hırsızlardan korunmak için yaptırdığımız çelik kapılar da neredeyse pekçok evde kullanılıyor.