Bilim insanları yok edilen ormanlardaki hayvanların da habitatlarının yok oluşuyla gelecek yıllarda yaşanması muhtemel bir çevre felaketine karşı uyardı.
Brezilya hükümetinin yayımladığı resmi istatistiklerde Amazon’daki orman kaybının geçen yıla oranla yüzde 25 arttığı görüldü. Bununla birlikte, dünyanın akciğerlerinin en kötü yılını yaşadığı bu yılın ilk yarısında Paris’in on katı büyüklüğündeki (3 bin 69 kilometrekare) bir alanın yok olduğu ortaya konuldu.
Ulusal Uzay Araştırma Enstititüsü’ne (INPE), ait verilerde Haziran ayı ormansızlaşmanın art arda yükseldiği 14. ay oldu. 2020’nin ilk yarısında Amazon'daki ormansızlaşma ve yangınlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 20 artışla, yıllık 25 milyon otomobilin emisyonuna eşdeğer 115 milyon metrik ton karbondioksit saldı.
Brezilya’da Haziran kuru mevsimin başlangıcına işaret ediyor. Ülkenin devlet başkanı Jair Bolsonaro, önlem almadığı gerekçesiyle büyük çaplı ormansızlaşma ve yangınlar nedeniyle eleştiriliyor. Bolsonaro, şimdi uluslararası otoritelerin baskısı altında bulunuyor.
Amazon ormanlarındaki yıkım Haziran 2019'a kıyasla bu Haziran ayında yüzde 10,7 arttı ve Doğal Hayatı Koruma Vakfı’nın (WWF) Brezilya temsilciliği başkanı Mariana Napolitano, Bolsonaro’nun üzerindeki baskının artacığını belirterek, “Ormansızlaşma verileri tek başına Amazon'un kontrolden çıktığını ve çok karmaşık bir duruma sahip olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Amazon Çevre Araştırma Enstitüsü (IPAM) bilim direktörü Ane Alencar ise Temmuz ayında ormansızlaşmada başka bir artış olursa, bunun Amazon’daki yıllık 15 bin kilometrekareden fazla bir ormansızlaşmaya denk geleceğini ve ABD’nin Connecticut eyaletinden daha büyük bir alanın kaybedilmesi demek olduğunu aktardı.
INPE, Ağustos 2019'dan Temmuz 2020'ye kadar olan yıllık ormansızlaşmayı rakamlarını yıl sonunda paylaşacak.
İklim değişikliğine ve çevre korumasına ilişkin şüpheci yaklaşan ve bu alanda sınırlı adımlar atan Başkan Jair Bolsonaro, korunan arazi ve yerli rezervlerde tarım ve madencilik projelerini kolaylaştırdı. Daha önce yaptığı bir açıklamasında devletin çevre koruma yapısını parçaladığını inkar eden Bolsonaro, “Ormanı yiyecek üretmek için yok ettiğimiz doğru değil. Ekonomiyi geliştirmek için Amazon’da daha fazla ticari madencilik ve çiftçilik yapılmalı” ifadelerini kullanmıştı.
Araştırmacılar ve çevre aktivistleri, Amazon’daki koruma uygulamalarını zayıflatarak yasadışı tomrukçu, çiftlik ve arazi spekülatörlerini güçlendirdiği için Bolsonaro'yu suçluyor. Bununla birlikte Devlet Başkanı, özellikle yabancı yatırım şirketlerinden gelen küresel baskının ardından, mayıstan bu yana ormansızlıkla mücadele için orduyu konuşlandırdı ancak yerlilierin belirttiğine göre ordu kaçak madencileri ve ormancılara yeteri kadar müdahale etmiyor.
Bununla birlikte daha önce yapılan bir çalışmada bilim insanları, yeni tip corona virüs (Covid-19) pandemisi nedeniyle uygulanan karantinayı fırsat bilerek kaçak ağaç kesimini yapanların Amazon’daki ormansızlaşma oranını iki katına çıkardığını ortaya koymuştu. Ulusal Uzay Araştırma Enstitüsü (INPE), 1 Ocak-23 Ağustos 2019 tarihleri arasında ülkede en az 75 bin 336 orman yangınının meydana geldiğini ve en az 930 kilometre karelik orman miktarının yok olduğunu belirtmişti.
Öte yandan, Amazon ormanları dünyada en yüksek biyolojik çeşitliliğe sahip olan bölgelerden biri. Yağmur ormanlarında çoğu bölgeye özgü 40 bin bitki türü, bin 300 kuş türü, 427 memeli türü ve piranha gibi yaklaşık 3 bin tatlı su balığı türü yaşıyor. Bilim insanları ormanlarda yıkımların bu canlıların habitatlarında yıkım anlamına geldiğini belirterek, ormansızlaşmaya bağlı görülebilecek olası salgınlara ve artan sayıdaki nesli tüken canlılara karşı uyardı.