Ametal nedir, doğada nasıl bulunur ve oluşur? Ametallerin özellikleri

Periyodik tabloda diğer element gruplarıyla birlikte yer alan ametaller, metallerden farklı özellikleriyle ön plana çıkar. Hem vücudumuzda hem de doğada var olabilen ametaller, geniş bir alanda incelenir. Ametallerin özellikleri nelerdir? Ametal nasıl oluşur?

Ametal olan elementler nedir?

Metal özelliği göstermeyen elementlere ametal adı verilir. Metallere özgü bir özellik olan ısıyı ve elektrik akımını iletme özelliği ametallerde bulunmaz (fulleren ve grafit hariç). Bu elementler kendi aralarında da ortak özelliğe sahiptir. Ametal elementler ve semboller:

• Karbon (C)
• Azot (N)
• Fosfor (P)
• Oksijen (O)
• Kükürt (S)
• Selenyum (Se)
• Flor (F)
• Klor (Cl)
• Brom (Br)
• İyot (I)

Ametaller doğada nasıl bulunur?

Ametaller doğada maddenin üç hâlinde bulunur. Örneğin, saf hâldeyken oksijen (O), azot (N), hidrojen (H) ve klor (Cl) gibi ametaller oda sıcaklığında gaz hâlinde bulunur. Brom (Br) elementi ise sıvı hâlde bulunan ametallere örnek olarak verilebilir. Karbon (C), fosfor (P), kükürt (S) ve iyot (I) oda sıcaklığında katı hâlde bulunan ametallerdir.

Ametallerin özellikleri nelerdir?

Ametallerin özellikleri fiziksel ve kimyasal özellikler olarak iki farklı başlıkta incelenir. Ametallerin öne çıkan fiziksel ve kimyasal özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Ametallerin fiziksel özellikleri nelerdir?

• Fulleren ve grafit elementleri hariç ısı ve elektriği iletmezler, yalıtkandır.
• Yüzeyleri mattır.
• Işığı kırar veya ışığı geçirirler.
• Kırılgandırlar, işlenemezler.
• Oda koşullarında maddenin üç hâlinde bulunabilirler. (Katı-sıvı-gaz)
• Erime ve kaynama noktaları, yoğunlukları düşüktür.
• Öz kütleleri küçüktür.

Ametallerin kimyasal özellikleri nelerdir?

• Bileşiklerinde hem negatif hem de pozitif değere sahip olabilirler.
• Son yörüngelerinde 5, 6, 7 elektron barındırırlar.
• Elektron almaya isteklidirler.
• Kendi aralarında elektron ortaklığı kurarlar. (Kovalent bağ)
• Metal grubundakilerle iyonik bağ kurarlar.
• Oksijenle bağ kurduklarında asidik özellik gösterir.
• Doğada genellikle moleküler hâlde bulunurlar.

Ametaller elektriği iletir mi?

Elektrik iletme özelliği metal grubuna özgüdür bu nedenle ametaller elektriği iletmezler. Ancak bazı istisnalar bulunabilir. Ametal özelliğe sahip olan grafit ve fulleren elementlerinin hem elektriği hem de ısıyı ilettikleri görülür.

Ametalik özellik nasıl artar?

Ametalik özelliğin artışını periyodik cetvelde tespit edebiliriz. Periyodik cetvel üzerinde aynı grup içerisinde sağdan sola gidildikçe ametalik özelliğin arttığı görülür. Aynı periyot içerisinde ise yukarıdan aşağıya doğru gidildikçe ametalik özellik artar.

Ametaller kırılgan mıdır?

Ametaller kırılgandırlar. Bu yüzden katı hâlde bulunan ametallere şekil vermek mümkün değildir. Katı hâlde bulunan ve kırılgan olan ametaller dövülerek işlenemez. Esnek değillerdir bu yüzden tel ve levha hâline getirmek mümkün değildir.

Ametallerin kullanım alanları

Ametaller günlük hayatta genellikle temizlikte kullanılır. Temizlik malzemelerinin yanı sıra hidrolik asit yapımında, antiseptik ve dezenfektan ilaç yapımında kullanılır. İçme sularının temizlenmesinde de ametallerden yararlanılır.

Ametaller canlı yapısında bulunur mu?

Ametaller normal şartlar altında doğada katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hâlde bulunur. Aynı zamanda ametaller canlı yapısında da bulunur. Metallere nazaran ametallerin oranı vücudumuzda daha fazladır. Vücudumuzda %60-65'lik bir oranla oksijen elementi bulunur. Oksijenden sonra en çok bulunan ametal karbondur.