TBMM Genel Kurulunda, ikinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 11'inci maddesi 342 oyla kabul edildi.
Genel Kuruldaki gizli oylamaya 481 milletvekili katıldı. Oylamada 342 kabul, 135 ret oyu kullanıldı; 1 oy çekimser, 3 oy boş çıktı.
Başbakan Binali Yıldırım, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli oylarını kullanırken partilerinin milletvekilleriyle fotoğraf çektirdi.
Teklifin 11'inci maddesine göre, TBMM, üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilecek. TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte yapılacak.
Cumhurbaşkanının, seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde TBMM genel seçimi ile cumhurbaşkanı seçimi birlikte gerçekleştirilecek.
Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilecek.
Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin ve cumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam edecek. Bu şekilde seçilen Meclis ve cumhurbaşkanının görev süreleri de 5 yıl olacak.
10. MADDE 340 'EVET' İLE KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulunda, ikinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 10'uncu maddesi 340 oyla kabul edildi.
Genel Kuruldaki gizli oylamaya 481 milletvekili katıldı. Oylamada 340 kabul, 136 ret oyu kullanıldı; 3 boş, 2 geçersiz oy çıktı.
Maddeye göre, cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilecek.
Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde 45 gün içinde cumhurbaşkanı seçimi yapılacak. Yenisi seçilene kadar cumhurbaşkanı yardımcısı, cumhurbaşkanlığına vekalet edecek ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.
Genel seçime bir yıl ve daha az kalmışsa, TBMM seçimi de cumhurbaşkanı seçimiyle yenilenecek.
Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa, seçilen cumhurbaşkanı, TBMM seçim tarihine kadar görevine devam edecek. Kalan süreyi tamamlayan cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmayacak. TBMM Genel Seçimlerinin olacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılacak.
Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi nedenlerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, cumhurbaşkanı yardımcısı yerine vekalet edecek ve cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanacak.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından cumhurbaşkanı tarafından atanacak ve görevden alınacak. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, TBMM'de ant içecek.
Milletvekilleri, cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, cumhurbaşkanına karşı sorumlu olacak.
- Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanların cezai sorumluluğu
Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında, görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek. Soruşturma açılmasına karar verilirse, Meclisteki partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının 3 katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her parti için ayrı ayrı ad çekerek kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak.
Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.
Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüşülecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilecek.
Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus 3 aylık ek süre verilecek, yargılama bu sürede kesin olarak sonlandırılacak. Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da Yüce Divanda yargılanacak.
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erecek. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, göreviyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanacak.
Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri ile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenecek.
9. MADDE DE KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulu'nda anayasa değişiklik teklifinde cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunu düzenleyen 9'uncu madde 341 oyla kabul edildi. Oylama sonucu; kabul 341, ret 137, boş 4, geçersiz 1.
Genel Kuruldaki gizli oylamaya 483 milletvekili katıldı. Oylamada 341 kabul, 137 ret oyu kullanıldı; 1 oy geçersiz, 4 oy boş çıktı.
Teklifin 9'uncu maddesi cumhurbaşkanının cezai sorumluluğunu düzenliyor.
Maddeye göre, cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek.
Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşecek ve üye tam sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilecek. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, TBMM'deki partilerin güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının 3 katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak.
Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu 2 ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.
Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 10 gün içinde dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüşülecek. TBMM, üye tam sayısının 3'te 2'sinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilecek.
- Yüce Divan yargılaması
Yüce Divan yargılaması 3 ay içinde tamamlanacak. Bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus 3 aylık ek süre verilecek, yargılama bu sürede kesin olarak sonlandırılacak. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen cumhurbaşkanı, seçim kararı alamayacak.
Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen cumhurbaşkanının görevi sona erecek. Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanacak.
AK PARTİ MİLLETVEKİLİNE SAHTE HESAP TEMPOSU
Oylama sırasında CHP sıralarından 'Yeliz, yeliz, I love Yeliz' şeklindeki tezahüratları üzerine Ak Parti İstanbul Milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı, tepki gösterdi. Meclis kulislerinde konuşulanlara göre, Ak Partili Ahmet Hamdi Çamlı'nın bir süre önce 'Yeliz Adaley' adıyla Twitter hesabı açtığı ve Periscope üzerinden de bu hesaptan yayın yaptığı yönündeki iddialar üzerine kendisine CHP'lilerin 'Yeliz' diye seslendikleri belirtildi.
8. MADDE 339 OYLA KABUL EDİLDİ
TBMM Genel Kurulunda, ikinci tur görüşmeleri yapılan anayasa değişikliği teklifinin 8'inci maddesi 339 oyla kabul edildi.
-CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ-
Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen 8. maddenin getirdiği düzenlemeler şöyle:
"Cumhurbaşkanı Devletin başı olacak. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına ait olacak.
Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil edecek; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin edecek.
Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisinde açılış konuşmasını yapacak.
Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verecek.
Kanunları yayımlayacak.
Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderecek.
-"ANAYASA MAHKEMESİNDE İPTAL DAVASI AÇACAK"-
Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesinde iptal davası açacak.
Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atayacak ve görevlerine son verecek.
Üst kademe kamu yöneticilerini atayacak, görevlerine son verecek ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenleyecek.
Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderecek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul edecek.
Milletlerarası andlaşmaları onaylayacak ve yayımlayacak.
Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunacak.
Milli güvenlik politikalarını belirler ve gerekli tedbirleri alacak.
Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetlerinin Başkomutanlığını temsil edecek.
-"TÜRK SİLAHLI KUVVETLERİNİN KULLANILMASINA KARAR VERECEK"-
Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verecek.
Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebiyle kişilerin cezalarını hafifletecek veya kaldıracak.
-"CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ ÇIKARABİLECEK"-
Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilecek. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemeyecek. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak. Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanacak. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek.
Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecek.
Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girecek.
Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirecek ve yetkileri kullanacak."
AA/ANKA/DHA