Anayasa Mahkemesi (AYM), ihsas-ı rey iddialarını gazeteci ve akademisyenler hakkında verdiği hak ihlali kararlarını örnek göstererek yalanladı. AYM bu sabah saatlerinde resmi Twitter hesabından yaptığı paylaşımlarda, ihsas-ı rey tartışmalarına yol açan kurum içi bilgi notlarının sadece 'açıkça dayanaktan yoksunluk' kararlarında değil, ihlal kararlarında da yer aldığını açıkladı.
Millî Savunma Bakanlığı'nda iç denetçiyken Kanun Hükmünde Kararnameyle (KHK) görevinden ihraç edilen hukukçu Levent Mazılıgüney, dün yaptığı Twitter paylaşımlarıyla Anayasa Mahkemesi'nin aldığı ve alacağı kararlarda 'ihsas-ı reyde' bulunduğunu iddia etti.
Adalet Bakanlığı'nın hukuk sözlüğüne göre ihsas-ı reyin iki anlamı var:
Bir yargıcın bir dava ile ilgili görüşünü beyan etmesi anlamına gelen ihsas-ı rey, Türk hukuk sistemine göre yasak. Bu durumda yargıcın konuya tarafsız yaklaşmayacağı kabul ediliyor. Davanın seyrini etkileyebileceğinden yargıcın reddi de istenebiliyor.
AYM'nin resmi internet sitesinde Alparslan Altan'ın bireysel başvurusunda verilen kararı inceleyen Mazılıgüney, 'açıkça dayanaktan yoksunluk' kararı verilen başlıklarda, "Paralel devlet yapılanması (PDY) ile ilgili müdahaleler bağlamında yapılacak başvurularda kullanılacaktır" şeklinde kurum içi notların yer aldığını tespit etti.
https://twitter.com/Leventism/status/1144575515703074816
Mazılıgüney bu kurum içi notlarla ilgili, "(PDY ile ilgili müdahaleler bağlamında yapılacak başvurularda kullanılacaktır) notları ne anlama gelir? Karara ilişkin bilgi formunda yazılan bu notla AYM, yüksek yargı üyelerince yapılacak benzer başvuruları kabul edilemez bulacağına ilişkin ihsas-ı reyde bulunmuştur" yorumunu yaptı.
Bu tasniflemenin sadece yüksek yargı mensupları için değil; gazeteciler, akademisyenler, avukatlar ve kamudan ihraç edilen çeşitli meslek grupları için de yapıldığını söyleyen Mazılıgüney, "Hak iddiaları içeren bireysel başvurularda ne kadar verileceği tarife usulüyle belirlenmişse, bireysellik ortadan kalkmış, AYM etkili bir iç hukuk yolu olmaktan çıkmıştır. Bu nedenle, AYM'nin inceleme sonucu beklenmeksizin doğrudan AİHM'e gitmelerinin bence önü açılmıştır" dedi.
Mazılıgüney'in paylaşımlarının ardından AYM'nin internet sitesi erişime kapatıldı.
AYM ise iddialara ilişkin bugün Twitter hesabından yanıt verdi ve "İhsas-ı reyde bulunulduğu yolundaki iddia tamamen gerçek dışıdır" dedi:
"Sosyal medyada bir başvuruya dair karar bilgi formundaki, "PDY ile ilgili müdahaleler bağlamında yapılacak başvurularda kullanılacaktır" ifadesinden hareketle benzer başvurulara ilişkin ihsas-ı reyde bulunulduğuna ve başvuruların reddedileceğine dair paylaşımlar görülmüştür."
"Söz konusu ifade PDY bağlantısı iddiasıyla hakkında işlem yapılanların bireysel başvurularının incelenmesini kolaylaştırmak üzere tasnif edilmesi ve bu konu ile ilgili verilen kararlara kolay ulaşılması amacıyla bilgi formuna eklenmiştir."
"Nitekim hakkında PDY bağlantısı iddiasıyla işlem yapılan başvuruculara ilişkin örnek olarak listelenmiş ihlal kararlarıyla ilgili bilgi formunda da aynı ifadeye yer verilmiştir."
https://twitter.com/AYMBASKANLIGI/status/1144864152743239680
AYM bu paylaşımının üzerine, aynı kurum içi bilgi notunun kullanıldığı ancak 'açıkça dayanaktan yoksunluk' değil, hak ihlali kararı verilen örnekleri sıraladı.
Örnekler arasında gazeteci Kadri Gürsel, Ali Bulaç, Murat Aksoy ve akademisyen Mehmet Altan hakkında verilen hak ihlali kararları da yer aldı.
AYM'nin paylaştığı örnek kararlarda, tıpkı 'açıkça dayanaktan yoksunluk' kararı verilen örneklerde olduğu gibi hak ihlali kararı verilen örneklerde de "PDY ile ilgili müdahaleler bağlamında yapılacak başvurularda kullanılacaktır" notunun yer aldığı görülüyor.
BBC Türkçe'ye konuşan Mazılıgüney, "AYM'nin yalnızca kâğıt üzerinde değil görünüşte de herhangi bir şekilde ihsas-ı rey olarak anlaşılabilecek ya da tarafsızlığıma gölge düşürebilecek en ufak bir ifadeden dahi kaçınması ve buna azami bir çaba göstermesi gerekir" dedi.
Mazılıgüney, AYM'nin açıklamalarını tatmin edici bulmadığını; AYM'nin kararları tasnif amacıyla kurum içi notlarında PDY'yi ayrıca ifade etmesi ve bunun resmi internet sitesinden erişilebilir olmasını sakıncalı bulduğunu ifade ediyor:
"Kararların tasnifi başka bir şeydir, hak ihlalleri iddiaları ve karşısında verilen karar sonrasında atıf yapılabilecek örnek kararların şablon olarak yer alması bambaşka bir şeydir. AYM raportörleri arasında ancak sözlü olarak ya da elden ele yardımlaşma amacıyla paylaşabilecek hususlar olabilir belki."
"Ancak ben yüksek mahkemenin internet sayfasında bu şekilde ifadelerle paylaşıyor olmasını halen ihsas-ı rey olarak değerlendiriyorum ve halen mahkemenin tarafsız ve bağımsızlığına gölge düşüren bir husus olarak görüyorum. Tasnifin böyle yapılmış olması da bir problemdir diye düşünüyorum çünkü PDY bir terör örgütü diyoruz hukuken. Başka terör örgütleri de var. Terör örgütü terör örgütüdür, neden bunu PDY diye ayırma ihtiyacı hissediliyor?"