Menopozda, hormonel değişimle birlikte doğurganlık tamamen yok olmaktadır. Ancak andropoz dönemine giren erkekte testosteron hormonu, kadındaki östrojen hormonu gibi tamamen yok olmamaktadır.
Kadınlardaki menopoz gibi erkekte de belli bir yaştan sonra hormon seviyelerinde bir değişiklik meydana gelmektedir. 45-50 yaşından itibaren erkeklik hormonu olan testosteron yanında böbreküstü bezinden salgılanan aynı yapıdaki hormonlar devamlı bir düşüş gösteriyorlar, ama hiç bir zaman bu seviye, ileri yaşta bile, sıfır olmuyor.
"Andropoz "olarak da adlandırılan bu durum, cinsel fonksiyonun gerilemesi yanında, cinsel arzu ve zihinsel fonksiyonlarda da düşmeye neden oluyor. Ayrıca yorgunluk hali ve uyku problemleri duygusal değişiklikler, iktidarsızlık, depresyon, cinsel güç azalması, osteoporoz, meni kalitesi ve kaslarda olumsuz etkiler, yine erkeklik/androjen hormonlarının eksikliği, vücut yapısı değişikliğine sebep olur.
Genellikle 50 yaşın üzerindeki erkeklerde görülen andropoz, seksüel performansta düşüklüğe bağlı olarak yıpratıcı bir strese neden oluyor. İçinde bulunduğu sıkıntıyı agresif hareketlerle dışa vuran hasta, çevresindeki olur olmaz her şeye sinirlenmeye başlıyor. Bu psikolojik bozukluk ise zamanla kişinin çekilmez bir hal almasıyla devam ediyor. Yaşadığı sorunlar nedeniyle bunalıma giren hasta, utandığı için doktora gitmemesi sonucunda kendini toplumdan soyutlayarak içine kapanabiliyor.
Ortalama yaşam süresi uzadığı için yaşlanmaya bağlı sorunların artacağı ve andropoza bağlı problemlerin artması, geliştirilen tedavi yöntemleri dikkat çekiyor.
Türkiye de 40 ile 70 yaş arasındaki erkeklerin yüzde 52 sinde cinsel performansta ve istekte azalma olduğu, ancak doktor başvurusunun azlığına bağlı bu rakamların gerçeğin oldukça altında kaldığı tahmin edilmektedir.
Tüm bu bulguları özetlersek erkeklerde ilerleyen yaşa bağlı görülen fiziksel ve zihinsel değişikliklerin, androjen hormonlarının azalmasıyla birlikte bir klinik tabloya dönüşmesidir.
Bu klinik tablo şu belirtileri içerir:
1. Seksüel fonksiyon ve istek azalması, özellikle sabah ereksiyonlarının kalitesinde düşme,
2. Entelektüel kapasitede azalma, konsantrasyon kaybı, yorgunluk, kızgınlık ve depresyon,
3. Kas kitlesinde ve gücünde belirgin azalma,
4. Kemik mineral yoğunluğunda azalma (osteoporoz),
5. Organ yağlanmasında artış.
Bu değişimleri etkileyen en önemli faktörler ise şöyle sıralanabilir ;
-Vücut değişimleri, kas gücünde azalma, çabuk yorulma
-Kalp-damar hastalıkları
-Solunum sistemi hastalıkları
-Şeker hastalığı
-Dejeneratif eklem hastalıkları
-Prostat hastalıkları, operasyonlar
-Kullanılan bazı ilaçlar ( tansiyon, depresyon vb.)
-Alkol, sigara
-Başarısızlık korkusu
-Cinsel ilişki sırasında ölme korkusu
-Monotonluk
-Beklentilerin azalması
-Toplumun yaşlı cinselliğini yok farz etmesi
-Kendine ait bir mekana sahip olamama
-Sosyo-ekonomik güçlükler
Andropoz terimi yaygın kullanımına rağmen çok doğru bir tanımlama değildir. Kadınlarda menopozla birlikte üreme özellikleri tamamen ve akut olarak bitmesine karşın, erkeklerde üreme kapasitesi ilerleyen yaşa rağmen devam edebilir. Bu bağlamda "yaşlanan erkeklerde androjen eksikliği andropoz a göre daha doğru bir tanımdır.
'Andropoz'a girme belirtileri
- Cinsel isteğinizde azalma oldu mu?
- Enerjinizde azalma var mı?
- Kas kuvvetinizde azalma var mı?
- Hayattan zevk almanız azaldı mı?
- Mutsuz ve karamsar mısınız?
- Ereksiyon kalitesinde azalma var mı?
- Akşam yemeğinden hemen sonra uykunuz geliyor mu?
- Spor yaparken zorlanıyor musunuz?
- İş performansınız düştü mü?
Ne Yapmalı?
Genel sağlık sorunlarının yanında özellikle damar hastalıklarına bağlı olarak gelişen sertleşme problemi ve prostat büyümesine bağlı idrar sıkıntıları nedeniyle düzenli hekim kontrolleri gereklidir.
Eğer sertleşme olamıyorsa, günümüzde çok çeşitli ve güvenli ilaç tedavilerinden penil protezlere (mutluluk çubuğu) tedaviler uygulanabilmektedir.
Prostat büyümesi önemlidir çünkü idrar yolunu tıkayarak çok rahatsız eder. Bu durumda kolay operasyonlar başarı ile yapılmaktadır.