Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin yürürlüğe girmesi sonrası yapılan ilk Mahalli İdareler Genel Seçimleri'nde Ankaralılar, büyükşehir belediye başkanı, ilçe belediye başkanları, meclis üyeleri ve muhtarlarını seçmek için sandık başına gitti. Ankara'da saatlerin 17.00'yi göstermesiyle oy verme işlemi sona ererken, sandıklar açılmaya ve oylar sayılmaya başlandı. Peki Ankara'da hangi aday önde, Mehmet Özhaseki mi yoksa Mansur Yavaş mı? İşte 31 Mart 2019 yerel seçim sonucu ve güncel seçim sonuçları bilgileri...
30 Mart 2014’te yapılan yerel seçimlerden 5 yıl sonra bu seçim Cumhurbaşkanlığı sistemindeki ilk yerel seçim olarak tarihe geçti. 2019 yerel seçimleri seçim sonrasında da sürpriz bir durum yaşanmadığı takdirde Türkiye daha önce olmadığı kadar uzun bir süreyi seçimsiz geçirecek. Her seçim gibi 2019 yerel seçimleri de pek çok tartışmaya sahne oldu.
Özellikle büyük şehirlerde olmak üzere seçmenler partilerin kimi belediye başkan adayı olarak tanıtacağını merakla beklediler. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya gibi pek çok büyük şehirde adayların açıklanma süreci yakından takip edildi.
İttifaklar Devri
Cumhurbaşkanı seçimi ile seçim sistemine giren ittifaklar 2019 yerel seçim sürecine de damga vurdu. Hiç şüphesiz 2019 seçim sonuçları ittifakların etkisi olmadan konuşulamaz. 2019 yerel seçimlerinde iki ittifak kuruldu: Ak Parti ve MHP’den oluşan Cumhur İttifakı ile CHP ve İYİ Parti’den oluşan Millet ittifakı. Bu ittifaklar doğrultusunda partiler aralarında anlaşarak bazı illerde aday çıkartmayıp ittifakın diğer partisinin adayını destekleme kararı aldılar.
Seçim akşamı ve seçimin ertesi günü Türkiye genelinde il il hangi belediyeyi hangi partinin adayı kazanmış kamuoyunda belli oluyor ve adaylarda zaferlerini ilan ediyor. Ancak kesin sonuçların ilan edilmesi öyle hemen gerçekleşmiyor.
YSK öncelikle oyların salt çoğunluğuna göre seçimden 1 hafta sonra resmi sonuçları ilan ediyor. Bunun üzerine itiraz süreci başlıyor. Partiler açıklanan resmi sonuçlara itirazlarını yapıyorlar. Akabinde YSK itirazları değerlendirerek uygun görürse seçim sonuçlarına dair gerekli güncellemeleri gerçekleştiriyor. Nihayetinde yaklaşık bir 3 haftalık süreç sonunda da kesin seçim sonuçları açıklanıyor.
Seçim sonrası vatandaşların ayrıca oy kullandıkları sandıktan kimin çıktığı, söz konusu sandıkta oy dağılımı nasıl oldu merak ediyorlar. Bunun için de seçimin ertesi günü aynı adlı araçlardan faydalanılıyor. CHP son seçimlerde “Sandığım Kim Aracı?” paylaşıyor ve T.C. kimlik numarası girilerek sandık sorgulama yapılabilir ve direkt olarak sandık sonuçları öğrenilebiliyor.
YSK’nın verilerine göre 2019 seçimlerinin kayıtlı seçmen sayısı 57 milyon 58 bin. Bu veriye göre 2014’teki son yerel seçimlerden bu yana seçmen sayısı 4,5 milyon daha arttı. Bu seçmenlerin büyük çoğunluğu, %90’ı büyük şehirlerde bulunuyor. Ayrıca Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra ise seçmen sayısındaki artık 1. milyon 156 bin oldu. Bu kişiler ilk defa bu yıl oy kullanacaklar.
Seçmenlerle ilgili istatistiklere göre 57 milyon seçmenin 28.9 milyonu yani %50,7’si kadın, 28.1 milyonu yani %49.3’ü ise erkek.
Türkiye’nin dört bir yanında okullarda sandıklar kuruldu ki 2019 yerel seçimleri için sandık sayısı 194 bin 390 olarak açıklandı. Bu sandıkların yüzde 74’ü de nüfusu 750 ini aşan 30 büyükşehirde kayıtlı. Bu sandık sayılarına cezaevlerindeki sandıklar dahil değil.
Önceki seçimlerden farklı olarak YSK bir sandıkta oy kullanabilecek kişi sayısında da artıma gitti ve bu sayı 300’den 350’ye getirildi.
Adaylara bakıldığında bu seçimlerde ilginç istatistiklerin oluştuğu görülüyor. Büyükşehir belediye seçimlerinde toplam 316 adayın 73’ü bağımsız aday. Adayların eğitim düzeyi yüksekliğine bakıldığında şehirlerin nüfusu ile doğru orantılı olduğu görülüyor.
Büyükşehirlerde adayların yüzde 70’i üniversite ya da yüksekokul mezunu. İlçe bazında adayların yüksek öğrenim oranı yüzde 44’e düşüyor. İlçe başkanlığı adaylarında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 12 iken büyükşehirlerde bu oran yüzde 6.