Anorektal manometri ne amaçla yapılır?
Gaz kaçırma (gaz inkontinesi) veya dışkı kaçırma (fekal inkontines) sorunu olan hastalarda makat kaslarının gücünün ölçülmesi işlemine anorektal manometri tetkiki adı verilir. Bu hastalarda sıklıkla önceden, makat kaslarının bütünlüğünü anlamak için endoanal ultrasonografi (EAUS) veya endorektal ultrasonografi (ERUS), anal kanal MRG gibi tetkikleri yapılmış olabilir. Bu tetkikte gaz ve dışkı tutmayı sağlayan dış makat kası (eksternal anal sfinkter), iç makat kası (internal anal sfinkter), puborektal kas ve levator ani kasının (pelvik taban kasları) kasılma ve gevşeme yeteneği hakkında fikir edinilir.
Anorektal manometri nasıl gerçekleştirilir?
Anorektal manometri tetkikinde makat içine ucunda elektrod olan balonlu bir kateter yerleştirilir ve hastanın dinlenme, makat sıkma ve gevşeme gibi dönemlerde hastanın makat içi basınçları ölçülür ve sağlıklı bir kişide belirlenen değerler ile karşılaştırılır. Ölçümler, anal kateterin balonunun su ile şişirildiği yandan deliği olan model, su ile şişirilen ve uçtan deliği olan model, mikrotranduser, mikrobalon ve kateterin balonunun hava ile şişirildiği beş ayrı model kullanılmaktadır. Gaz ve / veya dışkı kaçırma sorunu olan hastalarda, makat kaslarına ait istirahat, sıkma ve gevşeme basınları elde edilir.
Anorektal manometride, makat basınçları nasıl değerlendirilir?
Makat basınçları yaş ve cinsiyete göre değişkenlik gösterir. Bu nedenle, sağlıklı kişilerde cinsiyet ve yaşa göre normal değerleri bilmek ve buna göre hastanın sonuçlarını karşılaştırmak yararlı olur. Basınçların normal olması kişinin sağlıklı olduğuna, düşük olması gaz veya dışkı kaçırma sorunu olduğuna veya yüksek olması ise makat çatlağı veya anismus gibi durumlarda makat içi aşırı direnç olduğuna işaret eder. Zbor ve ark. çalışmasında makat kaslarında istirahat basıncı sağlıklı bir kişide 60 mm Hg, gaz ve dışkı kaçırma sorunu olan bir kişide 40 mm Hg, makat sarkması (rektal prolapsus) durumunda 55 mm Hg, makat çatlağı (anal fissür) varlığında 85 mm Hg olarak belirlenmiştir. Benzer şekilde, makat kaslarında maksimum sıkma basıncı sağlıklı bir kişide 203 mm Hg, gaz ve dışkı kaçırma sorunu olan bir kişide 114 mm Hg, makat sarkması (rektal prolapsus) durumunda 146 mm Hg, makat çatlağı (anal fissür) varlığında 233 mm Hg olarak belirlenmiştir. Maksimum sıkma basınçları genellikle istirahat basınçlarının 2-3 katı olduğu bilinmektedir.
Benzer şekilde, bu değerlerin kadınlarda erkeklere oranla daha düşük olduğu ve yaş ilerledikçe azaldığı bilinmektedir. Buradan da anlaşılabileceği gibi, gaz ve dışkı kaçırma ve makat sarkması gibi durumlarda makat kaslarında maksimum sıkma basınçları sağlıklı kişilere kıyasla düşük ve buna karşın makat çatlağı durumunda ise sağlıklı kişilere kıyasla yüksek olarak belirlenmiştir.
Anorektal manometri ile birlikte hangi tetkikler istenilebilir?
- Endoanal ultrasonografi (EAUS) veya endorektal ultrasonografi (ERUS)
- Pudendal sinir latency testi
- Defekografi
- Anorektal elektromiografi (EMG)
- Rektal duyarlılık testi
Anismus tanısında anorektal manometrinin tanı değeri nasıldır?
Ger ve ark. çalışmasında anismus veya diğer adları ile anal sfinkter dissinerjisi (makat kası uyumsuzluğu), spastik pelvik taban sendromu, dissinerjik defekasyon (uyumsuz dışkılama), paradoksal puborektal kontraksiyon (zıt puborektal kasılma) ve pelvik taban dissinerjisi (çatı kemiği tabanı uyumsuzluğu) durumunda anorektal manometrinin tanı değeri % 63 olarak belirlenmiştir.
Soru ve görüşleriniz için: drkorhantaviloglu@mynet.com