MEHTAP YILMAZ - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Faruk Özlü, Türk Bilim Üssü kurmak için gelecek yıl Antarktika'ya gidileceğini ve üssün temelinin atılacağını belirterek, "Önce bilim üssümüzü kuracağız, sonra da 'danışman ülke' statüsüne geçmek için başvurumuzu yapacağız." dedi.
Bakan Özlü, AA muhabirine, Cumhurbaşkanlığı himayesinde, Bakanlık uhdesinde ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Kutup Araştırmaları Uyg-Ar Merkezi (PolReC) koordinesinde yürütülen, "Antarktika'ya Bilim Üssü Kurulması Projesi"ne ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Türk Antarktik Seferi Ekibi (TAE) Lideri Doç. Dr. Burcu Özsoy önderliğinde, 1. Ulusal Antarktik Bilim Seferi'nin 26 Şubat-4 Nisan 2017'de gerçekleştirildiğini anımsatan Özlü, 2. Ulusal Antarktik Bilim Seferi'nin ise farklı bilim dallarını içeren geniş katılımla 15 Şubat'ta başladığını söyledi.
Özlü, Türkiye'nin bulunduğu bölgede sadece bölgesel bir güç değil aynı zamanda küresel bir oyuncu olduğuna işaret ederek, "Biz sadece Afrin'de değil, Antarktika'da da bir operasyon yürütüyoruz. Afrin'de yürüttüğümüz savunma ve güvenlik operasyonu, Antarktika'daki ise bilim operasyonu. Şu anda 28 bilim insanı, Antarktika'da büyük bir özveriyle çalışıyorlar. Bu ay araştırmalarını tamamlayarak yurda dönecekler." diye konuştu.
- Adım adım Bilim Üssü'nün yeri belirleniyor
Türk Antarktik Seferi Ekibi'nin sürdürdüğü çalışmalar hakkında bilgi veren Özlü, heyetin bölgede kurulacak üssün fizibilite etütlerini gerçekleştirdiğini söyledi. Bilim üssü kurulması kapsamında Türk Antarktik Seferi Ekibince, bölgede yerleşim yerlerinin incelemesi, nereye konumlanılacağı, üs kurulacak alanın büyüklüğü ve nasıl bir üs kurulacağının ön çalışmalarının yapıldığına dikkati çeken Özlü, geçen yılki çalışmalarda Bilim Üssü kurulması için ilk etapta 38 yer seçildiğini ve incelemeler sonucunda bu sayının 17'ye düşürüldüğünü bildirdi. Bu yılki seferde, kurulacak bilim üssü için tespit edilen 17 aday yer arasında titiz bir değerlendirme yapılacağını dile getiren Özlü, çalışmalar neticesinde sayının 3'e indirileceğini ve Türkiye için en uygun noktanın belirleneceğini kaydetti.
Özlü, Türk Antarktik Seferi Ekibi'nin, üs kurulumunun yanında bölgede ve Antarktika'da atmosfer, uzay, yer, deniz, canlı bilimleri ve buzul araştırmaları konusunda da incelemelerde bulunduklarını vurgulayarak, bilim heyetinin gelecek yıllarda gerçekleştirilecek araştırmaların ön altyapısını hazırladıklarını anlattı. 2. Ulusal Antarktik Bilim Seferi çerçevesinde, "Ulusal Kutup Bilim Programı (2018-2022)" kapsamında taahhüt edilen çalışmaların da yürütüldüğünü belirten Özlü, heyetteki bir kısım bilim insanının da kanser hastalığı konusunda araştırma yaptığını söyledi.
- "Antarktika'ya 2 seferin maliyeti 14 milyon 750 bin lira"
Türkiye'nin, şu anda Antarktika'da "gözlemci ülke" statüsünde bulunduğunu anımsatan Özlü, Antarktika Antlaşması Çevre Koruma Protokolü'ne (Madrid Protokolü) göre, bölgede "danışman ülke" statüsü alabilmek için yerine getirilmesi gereken bazı şartlar olduğunu bildirdi. Özlü, şartları şöyle anlattı:
"Bölgede 'danışman ülke' statüsüne geçebilmenin şartlarından biri, Antarktika'ya 3 bilimsel sefer düzenlemek. Türkiye, bu seferlerin ilkini geçen sene gerçekleştirdi, ikincisine bu yıl başladı, üçüncü bilim seferini de gelecek yıl yapacağız ve şartlardan birini yerine getirmiş olacağız. Gelecek yıl belirlenen noktaya, bilim üssü için konuşlanacağız ve Antarktika'da buzullar üzerinde üssümüzü kurmuş olacağız yani gelecek sene oraya üssümüzü kurmak için gideceğiz ve Türk Bilim Üssü'nün temelleri atılacak. Önce üssümüzü kuracağız, sonra da 'danışman ülke' statüsüne geçmek için başvurumuzu yapacağız. Danışman ülkeler, Antarktika'nın bugününde ve geleceğinde söz sahibi olan ülkeler."
Özlü, "Antarktika'ya Bilim Üssü Kurulması Projesi"nin maliyeti hakkında da bilgi verdi. Geçen yıl gerçekleştirilen, 9 kişilik 1. Ulusal Antarktik Bilim Seferi'nin 1 milyon 750 bin liraya mal olduğunu vurgulayan Özlü, şunları kaydetti:
"Bu yıl organize edilen 2. Ulusal Antarktik Bilim Seferi'ne 28 kişi katıldı. Sefer için gemi kiralandı ve belli noktalarda helikopterle ulaşım sağlandı. Dolayısıyla bunlar maliyeti artırdı ve 2. Ulusal Antarktik Bilim Seferi için 13 milyon liralık bir bütçe çıktı. Gelecek yıl düzenlenecek 3. Ulusal Antarktik Bilim Seferi sonrası yapılacak çalışmaların ardından, bilim üssünün maliyeti de ortaya çıkacak. Türk Bilim Üssü'nün kurulum finansmanı, Bakanlığın bütçesine ödenek konularak sağlanacak."