Tek başına tüketilebildiği gibi, başta tatlı çeşitleri olmak üzere farklı besin maddelerinin yapımında da önemli rol oynar. Bilimsel adı Pistacia olan, kutsal metinlerde, edebi yapıtlarda adı geçen yemiş, sert kabuğunun içerisinden sofralara gelen bir armağan gibidir. Şam fıstığı olarak da bilinir. Çerezcilikte ve tatlıcılıkta çok kullanılmasının yanı sıra, eczacılıkta ve öksürük şurubunun yapımında da kullanılır. Türkiye toprakları bu ürünün anavatanı sınırlarındadır.
Çerez olarak tüketilirken, taze, kavrulmuş ya da tuzlu çeşitleri tercih edilebilir. Son derece lezzetli bir gıda olan ve keyifle tüketilen Antep fıstığının tarımsal değeri de yüksektir. İnsan sağlığına pek çok faydaları ve iyileştirici, hücre yenileyici özelliği bulunur.
Protein, yağ, vitaminler, potasyum, fosfor gibi mineraller ve lif açısından oldukça zengin olan ürünün 100 gramı kalori ve besin değerleri açısından ortalama şu değerleri içerir:
Miktar: 100 gram
Kalori (kcal): 560
Yağ (g): 45,32
Karbonhidrat (mg): 27,17
Protein (g): 20,16
Zengin besin değerleri içeren Antep fıstığı E, B ve C vitaminleri barındırır. Vitamin deposu olmanın yanı sıra antioksidanlar bakımından oldukça zengindir. İçerisinde hem karotoneid hem de flavonidler bulunur. Böylece anti aging uygulamaları, sağlıklı ve genç kalmayı destekler.
En önemli faydalarından biri olarak, kalp sağlığını korur ve kardiyovasküler hastalıklardan kişiyi uzak tutar. Kanda oluşan kötü kolesterolü engeller, kandaki kolesterol oranını düşürür. Antioksidan açısından güçlü bir besin olması dolayısıyla, içeriğindeki fitosteroller ve doymamış yağ asitleri sayesinde kalbi güçlendirir. Düzenli olarak tüketildiğinde kanda bulunan LDL düzeyi azalırken, iyi kolesterol oranı yükselir. Böylece kalp ve damar hastalıkları riskini minimize eder.
İnce bağırsakta glikoz emilimini büyük oranda azaltır. Bu nedenle diyabet hastaları için büyük fayda sağlar. Diyabet hastalarının alması gereken mineral ve fosforu içerir. Az bir miktarı ile mineral ve fosfor ihtiyacı rahatlıkla karşılanır. Aynı zamanda B6 vitamini içerir. Hemoglobin üretimi için ihtiyaç duyulan B6 vitamini, bu lezzetli yemişle karşılanabilir. B6 ile hemoglobinin oksijen taşıma oranını da çoğaltır. Kansızlığı engeller. Özellikle ikinci tip diyabete karşı etkilidir. Amino asitlerde bulunan proteinleri bozduğundan dolayı, fosfor sayesinde glukozun tolere edilmesini kolaylaştırır. Diyabete sebebiyet veren glikasyon süreçlerini dengeler. Böylece diyabete karşı kalkan vazifesi görür.
Tüm sinir sistemi üzerine geniş çaplı bir etkinliğe sahiptir. B6 vitamini kaynağı olmasından dolayı, sindirim sistemini olumlu etkiler. Amino asitlerin sağlıklı oluşumuna katkı verir. Sinir hücreleri ile ilgili olan protein bazlı miyelin yapıların oluşumunda çok önemli bir işlev görür. Böylece sinir hücreleri arasındaki iletişimi kolaylaştırır. Ayırca, seratonin, melatonin, epinefrin, gama aminobutirik gibi hormonların üretimine katkı sağlar. Sinir hücrelerini uyarır ve sinir sisteminin genel sağlığını güçlendirir. Düzenli kullanımında depresyon, baş ağrıları, müzmin ağrılar, Parkinson gibi rahatsızlıklara iyi gelir.
Antep fıstığının içerdiği B6 vitamini aynı zamanda bağışıklık sisteminin güç kazanması açısından hayati önem taşır. Sağlıklı bir bağışıklık için bu vitamin elzemdir. Kırmızı kan hücrelerinin sağlıklı olarak gelişmesine katkıda bulunur. Böylece lenfoid bezleri, timüs, dalak, lenf düğümleri sağlığı korunur. Beyaz kan hücrelerini de koruyarak vücutta gelişen enfeksiyonların engellenmesini sağlar.
Güçlü ve zengin bir E vitamini kaynağıdır. Antioksidan olarak yağda çözünebildiği için hücreleri ve hücre zarını onarır. Cilt sağlığını koruyan ve güzelliği destekleyen E vitamini sayesinde cilt UV ışınlarından da korunur. Erken yaşlanma riskini ortadan kaldırır, yaşlanmayı geciktirir. Hücre yenilenmesini sağlar. Ciltte yağ dengesini korur, kuruluk ile savaşır. Esnek ve yumuşak bir cildi destekler, kırışıklığı önler. Ayrıca cilt kanseri tehlikesini düşürür.
Antep fıstığı aynı zamanda iltihap temizleyici özelliğe sahiptir. Bu nedenle bronşitin, solunum yolu rahatsızlıklarının ve öksürüğün iyileşmesinde büyük katkı sağlar. Göğsü yumuşatarak iltihapları giderir. Göğüs ağrılarını azaltır ve öksürüğün iyileşmesine yardımcı olur.
Bedenin yorgun düştüğü hastalık sonrası iyileşme ve nekahat dönemlerinde vücuda güçlü bir destek sağlar. Rahat geçen ve daha kısa bir süreçte hastanın kendini toparlamasına yardımcı olur. Zengin besin değerleri sayesinde bünyenin direncini artırır.
Aynı zamanda cinsel gücü olumlu yönde etkileme özelliği bulunur. Özellikle erkeklerde cinsel gücü ve isteği çoğaltır. Düzenli yenmesi durumunda cinsel işlev bozukluklarını azaltır. Üç haftalık düzenli kullanım sonucunda belirgin bir iyileşme hali gözlemlenebilir.
Beslenmenin hayati bir önem taşıdığı hamilelikte Antep fıstığının faydaları, anne ve bebek sağlığını olumlu etkiler. Zengin bir protein kaynağı olarak bebeğin kas ve dokularının gelişimini destekler. Kandaki kötü kolesterolü düşürerek hamilelikte lipid seviyesinin korunmasını sağlar. Bağışıklığı güçlendirirken, E vitamini ve karoten maddeleri ile antioksidan etki yapar. Hem anneyi hem de bebeği enfeksiyonlardan korur. Bakır içerir ve kırmızı kan hücrelerinin sentezine yardım eder. Eklem iltihaplarını ve şişlikleri engeller. Lif içeriği sayesinde anneyi kabızlıktan korur. Ayırca omega 3 yağ asitleri sayesinde bebeğin beyin gelişimine katkıda bulunur.
Pek çok faydası bulunan bir besin olmasına karşın, aşırı tüketilmesi durumunda bazı zararlara da yol açabilir.