Avrupa Parlamentosu Türkiye-AB müzakerelerinin dondurulmasını öngören tasarıyı bugün Türkiye saati ile 14.00'da oylayacak peki AP Türkiye oylaması sonucu Türkiye AB üyeliği biter mi ya da Türkiye AB'den tamamen ayrılır mı? AP oylamasının sonucu Türkiye için ne anlama geliyor, AB süreci tamamen biter mi, karar tamamen bağlayıcı mı? İşte Avrupa Parlamentosu'ndaki Türkiye oylamasına ilişkin son gelişmeler ve merak edilenlerin yanıtı...
AP OYLAMASI TÜRKİYE AB MÜZAKERELERİNİ NASIL ETKİLER?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, AB ile ilişkilerin gerilerek 'iplerin kopma noktasına gelmesi'yle birlikte "Varsa yoksa AB demeyelim" çıkışı, AP Parlamenterlerinin Türkiye'ye yönelik sert eleştirileri ve 'yaptırım uygulanması' yönündeki çağrılarının ardından AP'de dün Türkiye için yapılan oturumda Türkiye müzakere sürecinin askıya alınması yönünde görüş çıktı. AB bugün Türkiye ile AB arasındaki müzakerelerin askıya alınmasını öngören tasarıyı oylamak için toplanıyor.
AP TÜRKİYE OYLAMASININ HUKUKİ BAĞLAYICILIĞI YOK AMA...
Kararın hukuki bağlayıcılığı bulunmuyor ancak aralık ayında konuyu görüşmeleri beklenen AB liderleri açısından bir formül oluşturabileceği ifade ediliyor.
KABUL EDİLMESİNE KESİN GÖZÜYLE BAKILIYOR
15-16 Aralık’ta AB liderlerini Brüksel’de bir araya getirecek olan zirveden çıkacak olan karar, Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği açısından kritik öneme sahip olacak.
BELGE TÜRKİYE'YE DE GÖNDERİLECEK
Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, onay süreci sonrasında belgeyi AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB Konseyi ve üye ülkelerin yanı sıra Türk hükümetine ve TBMM’ye de gönderecek.
TÜRKİYE ŞANGHAY BEŞLİSİ'NE GİRER Mİ?
Erdoğan, Şanghay Beşlisi olarak bilinen Şanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) katılım hususunda yeşil ışık yaktı. Peki bugünkü AP oylaması sonucunda Türkiye'nin AB müzakerelerinin dondurulması kararı çıkarsa ne olur? Türkiye yüzünü tamamen Şanghay 5'lisi'ne döner mi?
ERDOĞAN: AP OYLAMASININ SONUCUNUN KIYMETİ HARBİYESİ YOK
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dünkü İstanbul Kongre Merkezi'nde, İslam İşbirliği Teşkilatı Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) 32. Toplantısı'nın açılış oturumunda Türkiye ile AB arasındaki müzakerelere dair AP'de bugün yapılacak oylama için, "Sonuç ne çıkarsa çıksın bizim için bir kıymeti harbiyesi yoktur" demişti.,
ŞANGHAY'DA İLK GÖREV: 2017 ENERJİ KULÜBÜ DÖNEM BAŞKANI TÜRKİYE
Şanghay 5'lisine girilmesi tartışmalarının ardından dün kritik bir gelişme yaşandı. Şanghay Enerji Kulübü'nün 2017 Dönem Başkanlığı Türkiye'ye verildi. Enerji Kulübü'nün ana üyelerinden biri olmayan Türkiye'ye dönem başkanlığı görevi verilmesi bir ilk niteliği taşıyor.
TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNİN GERİLDİĞİ DÖNEMDE, ERDOĞAN ŞANGHAY BEŞLİSİ İÇİN ÇAĞRI YAPMIŞTI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz hafta Özbekistan dönüşünde Avrupa Birliği’ ile iplerin gerilmesiyle birlikte 'AB üyeliğinin mecburi olmadığını "Varsa yoksa AB dememeli" sözleriyle ifade ederek, Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİÖ) girme isteğini şöyle dile getirmişti:
“Temenni ederim ki orada olumlu bir gelişme olması halinde, yani Türkiye’nin Şanghay Beşlisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum.”
ERDOĞAN: ŞANGHAY 5'LİSİ RAHATLATIR
Erdoğan, Pakistan ve Özbekistan dönüşü, AB ile ilişkileri değerlendirirken Şanhgay konusunda açıklamalar yapmış ve şöyle konuşmuştu:
"Türkiye bir defa kendini rahat hissetmeli. “Benim için varsa, yoksa Avrupa Birliği” dememeli. Benim kanaatim bu. Yani, bazıları eleştiriyor olabilir ama, ben de kendi kanatimi söylüyorum. Mesela, “Şanghay 5’lisi içerisinde Türkiye niye olmasın?” diyorum. Bunu sayın Putin’e olsun, Nazarbayev’e olsun, şu anda Şanghay 5’lisinin içerisinde olanlara da söyledim.
Başlangıçta 5 ülkenin kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü’ne daha sonra Özbekistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkeler de dahil oldu. İran da girmek istiyor. Sayın Putin, “Bunu değerlendiriyoruz” gibi bir ifade de kullandı. Temenni ederim ki orada olumlu bir gelişme olması halinde, yani Türkiye’nin Şanghay 5’lisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum."
BAKAN ALBAYRAK'TAN ŞANGAY KUTLAMASI
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Twitter hesabı üzerinden Türkiye'nin Şangay İşbirliği Örgütü Enerji Kulübü'nün 2017 dönem Başkanlığını üstlendiğine dair bir mesaj yayınladı.
Türkiye'nin, dünya enerji üretim ve tüketiminde en büyük paya sahip olan Şangay İşbirliği Örgütü Enerji Kulübü'nün içinde, ana üyelerin dışında ilk dönem başkanı olacağını ifade etti.
Albayrak paylaştığı mesajda başkanlığın, Türkiye'nin enerji stratejilerinin daha güçlü uygulanmasında ve enerji işbirliğinin derinleşmesine de katkı sağlayacağını belirtti.
AP'NİN 'TÜRKİYE İLE MÜZAKERELER DONDURULSUN' TASARI METNİ NELER İÇERİYOR?
Türkiye'nin Avrupa Birliği'yle üyelik müzakerelerine başlamasına 15 Aralık 2004'te birçok dilde ‘Evet' yazan pankartların açıldığı bir oturumda onay veren Avrupa Parlamentosu (AP), sürecin geçici olarak dondurulması için AB Komisyonu ve üye ülkelere çağrı yaptığı karar tasarısını bugün oyluyor.
BAĞLAYICI DEĞİL AMA ÖNEMLİ BİR METİN!
AP'de sekiz grubun verdiği karar tasarılarından üretilen ve dokuz maddeden oluşan ortak karar metni bağlayıcı olmamakla birlikte siyasi açıdan önemli bir belge.
AP, Birlik üyelerinin bu metni görmezden gelemeyecek olmasından hareketle ‘geçici dondurma' çağrısının hayata geçirilmesini umuyor. Bu bağlamda, 15-16 Aralık'ta AB liderlerini Brüksel'de bir araya getirecek olan zirveden çıkacak olan karar, Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği açısından kritik öneme sahip olacak.
Belgede verilen mesajlar şunlar:
MÜZAKERELERİ DONDURUN:
Darbe girişimi sonrasında olağanüstü hal (OHAL) kapsamında devreye sokulan önlemler güçlü şekilde kınanıyor. Türkiye'yi AB'ye sıkı şekilde bağlı tutma taahhüdünü sürdürdüğünü belirten AP, bununla birlikte AB Komisyonu ve üye ülkelere sürmekte olan müzakerelerin geçici olarak dondurulmasını başlatması çağrısı yapıyor.
OHAL ŞARTI: AP, OHAL kapsamındaki önlemlerin devreden çıkması durumunda kendi pozisyonunu gözden geçirme taahhüdünde bulunuyor.
İDAM CEZASI UYARISI: Ankara'nın idam cezasını devreye sokmasının katılım sürecinin resmen askıya alınmasına neden olacağı belirtiliyor.
VİZE: Vize muafiyeti için şart olan bazıları özel öneme sahip 72 kriterden 7'sinin karşılanmadığı kaydediliyor.
GÜMRÜK BİRLİĞİ: Gümrük Birliği'nin güncellenmesinin Türkiye için önemli olduğu not edilirken bu doğrultudaki çalışmaların askıya alınmasının ülke için ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağının altı çiziliyor.
ADLİ DESTEK ÇAĞRISI: AB Komisyonu, Avrupa Konseyi ve Venedik Komisyonu Türk yetkililere ek adli destek sunma konusunda teşvik ediliyor.
SİYASİ İRADE ELEŞTİRİSİ: Türkiye'nin AB'nin önemli bir ortağı olduğu onaylanmakla birlikte işbirliği isteğinin iki taraflı olması gerektiği belirtiliyor. Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, onay süreci sonrasında belgeyi AB Dışişleri ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, AB Konseyi ve üye ülkelerin yanı sıra Türk hükümetine ve TBMM'ye de gönderecek.
MALİ YARDIM: AB Komisyonu'na, Türkiye'ye katılım öncesi fonlardan 2017'de aktarılması öngörülen kaynağa ilişkin rapora son gelişmeleri yansıtma ve sivil topluma maddi desteğin artırılma olasılığını inceleme çağrısı yapılıyor.
AP TÜRKİYE OYLAMASININ EN ÖNEMLİ ÖZELLİĞİ
Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye'deki gelişmelere tepki olarak hazırladığı kararın en önemli özelliklerinden birini müzakerelerin dondurulmasına yönelik çağrının sürecin başladığı 2005'ten bu yana ilk kez kurumsal boyutta yapılması oluşturuyor. Daha önce bu tür çağrılar aşırı sağ ya da Türkiye karşıtlığı sabit olan kesimler tarafından dile getiriliyordu. Bu kez ise geçmişte ve belli ölçüde hâlâ Türkiye'nin üyeliğine destek veren kesimler de bu çağrıya destek veriyor.
AP'NİN MÜZAKERELERİ ASKIYA ALMAK GİBİ BİR YETKİSİ YOK
Müzakerelerin askıya alınması konusunda yetkisi olmayan AP'nin, Avrupa Birliği üyeleri arasında da bu yönde bir istek olmadığının bilinmesine rağmen adımında ısrar etmesi de dikkat çekiyor. Bu kararın oluşmasında Türkiye'deki gelişmeler kadar Ankara'nın bu kuruma yönelik genel yaklaşımı, raporlarının yok sayılması, üyelerinin ziyaretlerine karşı çıkılması gibi unsurlar da etkili oldu. Müzakerelerin askıya alınmasının kuralları, Müzakere Çerçeve Belgesi'nin 5. maddesinde belirlenmiş durumda. Müzakerelerin askıya alınması ancak AB üyelerinin bu yönde tavır takınması halinde mümkün.
İDAM KARARI AB'NİN KIRMIZI ÇİZGİSİ
AP'nin bu taslağı hazırlarken kendisi dışındaki kurumları da devreye sokma çabası net şekilde hissediliyor. OHAL konusunda sadece AP'den değil Türkiye'nin üyesi olduğu Avrupa Konseyi'nden (AK) de eleştiriler geliyor. İdam cezası, ilişkilerin geleceği açısından tüm AB kurumları ve AK açısından kırmızı çizgi niteliğinde. Türkiye'nin AB açısından önemine vurgu yapılmakla birlikte farklı yöne gittiği imasının yapılması da AB'de belli bir süredir öne çıkan, "Türkiye gerçekten ne istediğine karar vermeli" mesajının yansıması niteliğinde.
ŞANGHAY BEŞLİSİ Mİ AVRUPA BİRLİĞİ Mİ?
RUSYA: AB’NİN YERİNE GEÇMEZ AMA ŞİÖ ÜYELERİ TAM EGEMEN
Rusya Parlamentosu’nun üst kanadı Federasyon Konseyi’nin Savunma Komitesi üyesi Aleksey Puşkov, Erdoğan'ın Şanghay İşbirliği Örgütü’ne (ŞİO) çağrısına ilişkin "Türkiye'nin üyeliği Erdoğan için mantıklı bir adım olurdu. ŞİÖ, AB’den farklı, onun yerine geçemez. Fakat AB’den farklı olarak ŞİÖ üyeleri tamamen egemen” diye konuşmuştu.
ÇİN: YAKIN İŞBİRLİĞİNDEN MEMNUNUZ
Pazartesi günü konuşan Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Geng Şuang, Türkiye’nin ŞİÖ’de “diyalog ortağı” statüsünde bulunduğunu hatırlatarak, bugüne kadarki yakın işbirliğinden memnuniyet duyduklarını söyledi.
Günlük basın toplantısında konuşan Şuang, Türkiye’nin üyelik talebine büyük önem verdiklerini ifade ederek, “ŞİÖ’nün diğer ülkeleriyle birlikte, bu konuyu ŞİÖ kurallarına uygun bir şekilde inceleme ve mutabakat için görüşmeler yapma konusunda istekliyiz” demişti.
ŞİÖ YAPISINDA HANGİ ÜLKELER BULUNUYOR?
Bugün örgütün 6 üyesinin yanı sıra 6 gözlemcisi ve 6 “diyalog ortağı” bulunuyor.
Gözlemciler arasında Afganistan, Belarus, Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan var.
2006 yılında üyelik başvurusu yapan Pakistan ve 2014 yılında üyelik başvurusu yapan Hindistan’ın 2017 yılında üye statüsüne geçmesi bekleniyor.
Son anket sonuçları açıklandı: Türkiye Şanghay Beşlisi'ne girsin mi?
ŞİÖ’nün diyalog ortakları ise Ermenistan, Azerbaycan, Kamboçya, Nepal, Sri Lanka ve Türkiye.