Apple'ın AirTag cihazları kayıp nesneleri bulmada kullanılıyor. Ama kötü amaçlı takipler için de kullanıldığına dair bildirimler artıyor.
Amber Norsworthy, dört çocuğuyla birlikte Mississippi'de yaşıyor.
27 Aralık'ta eve döndüğünde öğleden sonra saat 3'tü. Telefonuna bir bildirim geldi.
"Telefonum daha önce hiç duymadığım bir ses çıkardı" diyor.
Bildirimde, bilinmeyen bir cihazın onun hareketlerini takip ettiği belirtiliyordu.
32 yaşındaki Amber, iPhone'unda 'Bul' uygulamasına baktı.
İzlediği tüm rotayı orada görmüş, "Cihaz sahibi, bulunduğunuz yeri en son 15:02'de gördü" ifadesiyle karşılaşmıştı.
Polisi aradı; ne yapılabileceğine dair bir fikirleri yoktu. İzleme cihazının arabasında bir yerde olduğunu düşünmüş ama bir şey bulamamıştı. Apple'ın destek hattı, bunun bir AirTag olduğunu söyledi. "Artık çevremi çok yakından izliyorum" diyor Amber.
BBC, ABD'de Apple AirTag üzerinden izlendiklerini söyleyen altı kadınla konuştu.
Düğme boyutundaki cihazlar, kayıp nesneleri bulmak için Apple'ın 'Bul' ağıyla birlikte çalışacak şekilde tasarlanmış. Ancak ABD'de bunların insanları izlemek için kullanıldığına dair çok sayıda bildirim var.
Apple BBC'ye şu açıklamayı yaptı: "Müşteri güvenliğini çok ciddiye alıyoruz ve AirTag'in gizliliğine ve güvenliğine önem veriyoruz."
Şirket ayrıca AirTag'lerin rakip ürünlerden daha iyi güvenlik özelliklerine sahip olduğunu söylüyor. Ancak, ABD genelinde suç faaliyetleri için kullanıldığına dair artan kanıtlar var.
Apple, AirTag'i Nisan ayında piyasaya sürdü. Bu küçük yuvarlak cihazlar, piyasadaki Tile gibi diğer izleme ürünlerinden esinlendi.
Bu cihazlar bavul, anahtar gibi kaybedilebilecek her şeye takılabiliyor. Bir nesne 3 cm'ye kadar doğruluk payıyla takip edilebiliyor. Ancak yanlış ellerde farklı amaç için kullanılmaları da mümkün.
Dijital haklar kuruluşu Electronic Frontier Foundation'da siber güvenlik direktörü Eva Galperin, "Çalınan nesneleri bulmaya yarayan bir nesne yarattığınızda, aynı zamanda takip için de mükemmel bir araç yaratmış olursunuz" diyor.
Apple, AirTag'leri piyasaya sürmeden çok önce bunların suç işleme amaçlı kullanılabileceğinin farkındaydı. Ancak bunları piyasaya sürerken, "AirTag'lerin insanları değil nesneleri izlemek için tasarlandığını" söyledi.
İnsanları takipten koruyacak bir dizi güvenlik önlemi oluşturduklarını açıkladı.
Kayıtlı olmayan bir AirTag yanlarında hareket ediyorsa, iPhone sahipleri uyarılır. Ayrıca AirTag'ler, sahibinden ayrıldığında bir süre bip sesi çıkarır.
Aralık ayında Apple, Android kullanıcılarının indirebileceği bir uygulamayı da piyasaya sürdü. Tracker Detect, iOS işletim sisteminde olmayan kullanıcıların kayıtsız bir AirTag'den haberdar edilmesini sağlıyor.
Ancak birkaç nedenden dolayı birçok insan bu korumaların yeterli olmadığına inanıyor.
Georgia'da yaşayan Anna Mahaney, bir alışveriş merkezine gittikten sonra bilinmeyen bir cihaza karşı uyarılmıştı.
"Çok korktum ve onu devre dışı bırakmaya çalıştım. Bunu her yaptığımda sunucuya bağlanamadığını söylüyordu." Bir Apple Mağazası'na gidip yardım istediğinde, konum ayarlarını kapatmasını önermişlerdi.
Polise gittiğinde, ona bölgesinde benzer bir ihbar daha olduğunu söylediler. Cihazın arabasında bir yerde olduğuna inanıyor.
BBC, AirTag ile izlendiklerini söyleyen altı kadınla konuştu. Biri, bir çantanın içine bantlanmış bir AirTag bulduğunu söyledi. Diğerleri ise cihazları bulamadı.
Hepsinin, ürünlerinin insanları takip etmesini engellemek için Apple'ın yeterli çabayı gösterip göstermediğine dair soruları var.
Apple, AirTag'in kayıtlı olmayan bir telefonla hareket eden bir cihazI algıladıktan sonra 8-24 saat arasında bir bip sesi çıkaracağını söylüyor. Ancak bir AirTag'i kaydettirmek ve ardından devre dışı bırakmak pek zor değil.
Anna Mahaney'in dediğine göre, Apple Destek ekibi, AirTag'i bulamamasının nedeninin bu olabileceğini söylemiş: "Benim olayımda, AirTag'in sahibi, eve gelene kadar beni takip etmiş, sonra da AirTag'i kapatmış görünüyor."
Apple'ın AirTag korumalarındaki tek olası boşluk bu değil. Android kullanıcılarının istenmeyen bir AirTag bulması için tasarlanan Apple uygulaması, az sayıda Android telefonda indirildi.
BBC, Apple'dan uygulamanın Android'in uygulama mağazası olan Google Play'de kaç kez indirildiğine ilişkin rakamları istedi. Apple bu bilgiyi vermedi; ancak Google Play rakamı yaklaşık 100.000 gösteriyor. Dünya çapında ise yaklaşık 3 milyar aktif Android cihazı var.
Apple, iPhone'u olmayanların başka bir güvenlik önlemiyle bilgilendirileceğini söylüyor: İstenmeyen bir AirTag algılandıktan sonra çıkarılan bip sesi. Ama bunda da sorunlar var.
"AirTag'ler 60 desibellik bir bip sesi çıkarır ve susturmak gerçekten çok kolay" diyor Eva Galperin. "Avuç içine alıp yumruk sıkarak, iki yastık arasına koyarak yapılabilir. Araba tamponunun altına konduğunda sesini duymak mümkün olmaz."
Gürültülü ses ancak sekiz saat sonra çalmaya başlıyor. Cihazı eleştirenler, o zaman da çok geç olduğunu savunuyorlar.
Illinois'de Bloomingdale'de polis yetkilileri bölge sakinlerini AirTag'ler konusunda uyardı. Bloomingdale Polisi'nde kamu güvenliği müdürü Frank Giammarese, "Toplumumuzdaki insanlara bunun bir sorun olduğunu bildirmenin önemli olduğunu düşündük" diyor.
"Teknoloji harika ama ne yazık ki... bazı insanlar bunu kötüye kullanıyor."
İnternetten takip cihazları satın almanın kolay olduğu ve Apple'ın haksız yere hedef alındığına dair bir argüman da var.
BBC, en büyük rakibi Tile'a, insanları cihazlarıyla izlenmekten korumak için ne yaptığını sordu. Tile, insanların yakınındaki bilinmeyen bir cihazı tanımlayacak "bir çözüm geliştirmekte olduğunu" söyledi. Ancak bu çözüm henüz piyasaya sürülmedi.
AirTag'lerin kayıtlı bir iPhone tarafından bulunma konusunda çok iyi olduğu yönünde bir karşı argüman da var. 'Bul' uygulaması, doğru ve uzun menzilli izleme alanı oluşturmak için dünya çapında neredeyse bir milyar Apple cihazı ve bunların Bluetooth bağlantısını kullanıyor.
Anna Mahaney, "Apple'ın, izlenebilmeniz için bu cihazlardan izin istemesini talep ediyorum" diyor. "Eğer kocam 'Arkadaşlarımı Bul' ile onay istiyorsa, bunu benim onaylamam gerekiyor. Bir yabancının neden beni takip edebileceğinin mantığını anlamıyorum ve rıza vermek zorunda değilim."
Amber Norsworthy, Apple'ın insanları nasıl daha iyi uyaracağını bulana kadar AirTag'lerin satılmaması gerektiğine inanıyor: "Bazı güvenlik sorunlarını çözene kadar onları satmaya bir süre son vermeli."
Eva Galperin, Apple'ın daha iyi güvenlik önlemleri oluşturması gerektiğine inanıyor: "Android'lere, iPhone'larda olduğu gibi arka planda otomatik olarak aynı düzeyde algılama sağlamak için Google ile birlikte çalışmalarını istiyorum."
BBC, bu eleştirileri Apple'a yönelttiğinde şu yanıtı aldı:
"Müşteri güvenliğini çok ciddiye alıyoruz ve AirTag'in mahremiyetine ve güvenliğine önem veriyoruz. Kullanıcılar güvenliklerinin risk altında olduğunu hissederse, Apple ile irtibata geçerek bilinmeyen AirTag hakkında mevcut tüm bilgileri sağlayacak yerel güvenlik güçleriyle iletişime geçmeleri istenir."