BRÜKSEL (İHA) - Şimdilik Avrupa'da sadece birkaç ülkede bilinen araç paylaşım sistemi, giderek yaygınlaşıyor. Araç paylaşım sisteminin bilinen araç kiralama hizmetinden farkı, bu sistemi işleten kulübe üye olmanız ve dilediğiniz gün/saatte sadece 10 dakika öncesinden telefonla ya da internet üzerinden rezervasyon yaparak, birkaç saatliğine dahi araç kiralayabilmeniz. Bu sistemi ilk olarak Almanya'da başlatan şirket olan Cambio'nun ilk Franchoise'ı Belçika oldu ve sistem çok yakında İrlanda'da da hizmet vermeye başlayacak. Sistemin yakın gelecekte araç kiralama hizmetinin yerini alacağı düşünülüyor çünkü pek çok açıdan avantajlı bir sistem. Her şeyden önce 7 gün 24 saat araç kiralamaya karar verebilir ve bu kararı sadece 10 dakika öncesinden bildirebilirsiniz. Sistem şöyle işliyor: kiralamak istediğiniz araçlar bir garajda ya da tek bir lokasyonda değil, normal arabalar gibi caddelerde kendilerine ayrılmış özel park yerlerinde sizi bekliyor. Araca ihtiyacınız olduğunu düşündüğünüzde internet üzerinden ya da telefonla üye olduğunuz araç paylaşım kulübünü arayıp, park halinde olan size en yakın aracın yerini öğreniyorsunuz. Üyelikle size verilen özel çipli kartla araca gidiyor ve kapısını açıyorsunuz. Daha sonra size özel verilen kodu aracın bilgisayarına tuşlayıp anahtarı özel bir bölmeden alıyor ve dilediğiniz kadar aracı kullanıyorsunuz. Bu süre birkaç saat de olabilir birkaç gün de. Saat başına ortalama 2-3 Euro ödediğiniz aracı kullanırken kesinlikle benzin ücreti ödemiyorsunuz. Bunun yerine yaptığınız km başına üyelik kategorinize göre bir ücret ödüyor ve aracı herhangi bir başka park yerine bırakıp, kiralama işlemini tamamlayabiliyorsunuz.
Aracın bilgisayarı kullandığınız süre içerisinde her ayrıntıyı hafızasına kaydedip, bu bilgileri merkezdeki bilgisayara gönderiyor ve orada da bu bilgiler faturalandırılıp, ayrıntılarıyla size yollanıyor. Dilerseniz banka hesabına, dilerseniz otomatik ödeme yoluyla paylaşım ücretini ödüyor ve hiçbir bekleme ve bürokrasi yaşamamış oluyorsunuz. Paylaşılan araçların hasarları ya da eksiklikleri ise merkez tarafından değil, aracı kullanan diğer üyeler tarafından kontrol ediliyor. Aracı kiralamaya karar veren bir üye, araca gittiğinde her türlü eksikliği ve hasarı araçta bulunan ve direk merkeze bağlı olan bir iletişim butonuyla bildiriyor. Hasarı bildiren yeni kullanıcı olduğu için bu hasarı bu kullanıcıdan önce kim bildirmemişse sorumlusu da o oluyor.
Rezervasyon yapılan araç sadece rezervasyonu yapan kişinin kartı ile açılması için merkezden bilgi alıyor ve rezervasyonun alındığı andan 10 dakika sonra aktive oluyor. Aracı kullanan kişi kullanım sırasında fikrini değiştirerek, aracı daha uzun süreliğine kiralamak istediğine karar verdiği takdirde, yine araçta bulunan ve merkezle direk olarak iletişim sağlayan düğmeye basıyor ve yeni süreyi bildiriyor.
Yeni trend araç paylaşım sisteminin üye sayısı her ay katlanarak artan Belçika Cambio Araç Paylaşım Kulübü Genel Müdürü David Van Kesteren, bu sistemin son derece ucuz ve uzun vadede karlı bir sitem olduğunu ifade ediyor. Kesteren, sadece başkent Brüksel'de yüzden fazla aracın, 30 farklı yerde bulunduğunu belirtiyor ve ekliyor; "Bu şu demek; Brüksel gibi 1 milyon nüfuslu bir yerde, nerede olursanız olun, size 5-10 dakikalık yürüme mesafesinde bir yerde bir araç mutlaka var.
Üyelerimiz genel olarak 30-50 yaş arasında araba sahibi olmayı bir statü sembolü olarak görmeyen, bunu daha çok bir mobilite hizmeti olarak algılayan kişiler. Bu insanlar, çevreye duyarlı ve gerçekten arabaya ihtiyaç olmadıkça toplu taşımayı tercih eden kişiler. Sistem son derece yeni olmasına karşın, sadece Brüksel'de 3 bin 200 üyemiz bulunuyor ve her yıl bu sayı yüzde 30 oranında artıyor. Cambio şimdilik sadece Avrupa'da 3 ülkede bulunuyor. Almanya, Belçika ve son olarak İrlanda'da faaliyete geçiyoruz. Araç paylaşım sistemleri şimdiye kadar İsviçre, İngiltere ve ABD'de bulunuyordu ancak bu sistem henüz yeni popülerlik kazanmaya başladı ve geleceği de çok parlak."
Pilot bölgelerle başladıklarını ve teknolojiyi denemek ve öğrenmek için adım adım ilerlediklerini anlatan Kesteren, Cambio'nun bugün Belçika'nın 10 şehrinde, 200'den fazla araçla 5 bine yakın kişiye hizmet verdiğini söylüyor. Üyelerin araçlara kendi araçlarıymış gibi muamele ettiğine dikkat çeken Kesteren bir üyenin çoğu zaman oturduğu yere yakın olmasından dolayı aynı aracı kullandığını bu sebeple de aracı sahiplenerek temiz kullandığını ifade ediyor. Aynı aracı bir daha kullanacağını bilen ve üye anlayışı içerisinde hareket eden insanların araca zarar vermemek konusunda azami dikkati gösterdiğini kaydeden Kesteren, üyelerin birbirini kontrol etmesi sisteminin son derece iyi işlediğinin altını çiziyor.
Sistemin altında yatan felsefe, kişisel araç kullanımının ve trafikteki araç sayısının azaltılması. Dolaylı olarak hem çevreye katkıda bulunulması, hem de araç kullanımının son çare olarak görülmesiyle birlikte toplu taşımanın teşvik edilmesi. Kesteren yerel yönetimler ile anlaşmaları gereği araçlar için ücretsiz park yerleri aldıklarını, bunun karşılığında yıllık toplu taşıma kartı olanlara kiralama ücretlerinde büyük bir indirim sağladıklarını dile getiriyor. Kesteren: "Evinizin önünde bir ton para
harcayarak aldığınız bir araba olursa, bunu kullanırsınız. Ancak üye olduğunuz böyle bir kulüp varsa, önce alternatifleri değerlendirirsiniz. Bu şekilde yılda 3 bin Euro'ya yakın ulaşımdan tasarruf etmeniz mümkün.
Ortalama bir Cambio kullanıcısının ayda 70 Euro harcadığını ifade eden Kesteren, araç sahibi bir kişinin ortalamasının 200 Euro'dan fazla olduğuna dikkat çekerek, bu sistemle büyük tasarruflar yapılabileceğine işaret ediyor. Her gün araç kullanan kişiler için avantajların daha sınırlı olduğunu da sözlerine ekleyen Kesteren, kulüpte ayda 2 kere mutfak alış-verişini yapmak için kullanan kişilerin de, her hafta iş seyahati gerçekleştirenlerin de bulunduğunu ve herkese yönelik çözüm paketleri olduğunu
belirtiyor. Kesteren, "Bu hala çok bakir bir alan ve inanılmaz bir gelecek vaat ediyor. Sadece Paris'te önümüzdeki yıllarda elektrikle çalışan 4 bin aracın paylaşım sistemi ile kiralanması söz konusu olacak. Biz önümüzdeki 3 yılda tüm rakamları ikiye katlamayı hedefliyoruz."
Üye olmak isteyenlerin bilgilerini önce sigorta şirketlerine göndererek, ön araştırma yaptıklarını ve geçmişinde fazla kaza olan kişilerin üyeliğe kabul edilmediğine değinen Kesteren, yine üyeliğin ön şartı olarak en az 2 yıllık ehliyet sahibi olmak gerektiğini söylüyor.
Cambio üyelerinden Yannick Piller (31), bir iletişim uzmanı ve 1 yıldır araba paylaşım sistemi üyesi. Sistem ile ilgili şunları söylüyor: "Çok kolay bir sistem. Her zaman arabaya ihtiyacım olmuyor. Çok nadiren gereksinim duyuyorum. Cambio ile 1 veya 2 saatliğine işlerimi görüp, bırakıyorum. Bu da bana yetiyor".
Her ne kadar bu sistemde paylaşım kulübünün var olmadığı ülkelerde aracı bırakamıyor olsanız da, aynı durum normal kiralama yaptığınız şirketler için de geçerli. Eğer normal kiralama şirketinin şubesi yoksa, aracı geri götürmeniz gerekiyor. Cambio Araç Paylaşımı Franchoise olması sebebiyle Avrupa'nın pek çok ülkesinde çok yakında başlaması bekleniyor. Tek ihtiyaç duyulan ise bunu değerlendirmek isteyecek yeni girişimcilerin ortaya çıkması.