Koku duyarlı canlı ve ceset arama köpeklerinin insanlarda kanser hastalığını teşhiste kullanılması amacıyla çalışma başlatıldı.
Samsun AFAD'ın başlattığı proje kapsamında köpeklerin koku üzerinden kanseri teşhis etmesi amacıyla Türkiye'deki 8 üniversiteden gelen bilim insanlarının katılımıyla 22 kişiden oluşan bilim kurulu oluşturuldu ve ilk toplantı gerçekleştirildi.
Adli Bilimciler Derneği Başkanı ve Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hamit Hancı, AA muhabirine, köpeklerle kanser teşhisi yapılması konusunda AFAD'ın projesini öncelikle araştırdıklarını söyledi.
Dünyada bunun örnekleri bulunduğuna dikkati çeken Hancı, "Dünyada köpekler insanı ya da dışkı, idrar gibi şeyleri koklayarak kanser tespitinde kullanılabiliyor ama bu tıbbın yerine geçecek bir şey değil. Bunu ön tarama testi gibi algılayabiliriz. Köpeği getirip hemen kanseri teşhis etmesini bekleyemeyiz." dedi.
Bu kapsamda Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakültesinin ilgili branşlarındaki hocalar ve Türkiye'nin değişik üniversitelerinde görevli adli antropolog, adli veteriner hekim ve adli tıp uzmanları ile hukukçuların bir araya geldiğini anlatan Hancı, şöyle devam etti:
"Bu, olmayacak bir şey değil, yapılabilir. Türkiye'de ilk kez böyle bir toplantı gerçekleştirildi. Çok ciddi ve çok dikkatli bir çalışma. Adım adım ilerlemek zorundayız. Böyle bir çalışmayı yaparak Türkiye Cumhuriyeti'ne hediye etmek herkesin borcu. Çalışmada herkes gönüllü olarak görev alıyor."
- "Koku ile teşhis son zamanlarda tıbbın içine aldığı alanlardan biri"
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıp Etiği ve Tıp Tarihi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Nesrin Çobanoğlu da köpeklerle kanserin teşhisi konusunda pek çok ülkede çalışma olduğunu ve olumlu sonuçlar alındığını aktardı.
Bunun güvenilir bir veri olarak kullanılabilmesi için bilimsel açıdan standartlara uygun çalışmalar yapılması gerektiğine işaret eden Çobanoğlu, "Kanseri teşhis eden çeşitli yöntemler bulunuyor ama bunların yan etkisinden hastamızı korumak isteriz. Güvenilir olmayan ama geliştirilmeye açık yöntemler var. Bunların arasında özellikle koku ile teşhis son zamanlarda tıbbın içine aldığı alanlardan biridir." değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye'nin dört bir yanından gelen bilgisayar uzmanı, veteriner hakim, tıp hekimi, köpek eğiticisi gibi uzmanlarla tam anlamıyla multidisipliner bir toplantı yaptıklarını dile getiren Çobanoğlu, şunları söyledi:
"Araştırma sırasında dikkat edilmesi gereken yönler var. İnsanlara ve hayvanlara zarar verilmemesi, topluma faydalı olabilecek sonuç için daha etik olunması konularında hassas davranmamız gerekiyor. Bilimsel araştırmalar yaparken etik açıdan çok dikkatli olmalıyız çünkü canlılar üzerinde yapılan deneylerle yürüyecek bu konudaki gelişmeler, umut vadeden bir alan olarak görülüyor."
- "Hangi kanser türü ile hangi aşamada çalışacağımızı belirleyeceğiz"
Samsun AFAD Müdür Vekili Yusuf Aysu da AFAD'da canlı insan aramanın yanı sıra kadavra arama köpeği de bulunduğunu aktardı. AFAD bünyesinde kandan arama yapabilen tek arama köpeğinin kendilerinde bulunduğunu vurgulayan Aysu, şunları kaydetti:
"Buradan yola çıkarak son zamanlarda gündeme gelen kanserin erken teşhisi aşamasında köpeklerin koku ile ilgili kullanabilirliğini değerlendirmek üzere toplantı gerçekleştirdik. Köpeklerle kokudan kanser teşhisinin yapılabilmesi için bir bilim kurulu oluşturduk. Bundan sonra yeniden değerlendirme yapıp hangi kanser türü ile hangi aşamada köpeklerle çalışacağımızı belirleyeceğiz."