Tom Geoghegan
BBC, Washington
ABD'nin Arizona eyaletinde, doktorlarının verdiği diyeti uygulamayan aşırı şişman kişilerin 50 dolar para cezasına çarptırılması öngörülüyor.
Peki bu haksızlık mı, değil mi?
Batılı ülkelerin birçoğunda olduğu gibi Amerika'da da, insanların bel ölçüleri genişlemeye devam ederken, aşırı şişmanlıkla ilişkili mali giderler de tırmanıyor.
ABD'de yoksul kişilere sağlık hizmeti veren Medicaid'in Federal yönetime ve eyalet yönetimlerine yıllık maliyeti, 339 milyar dolar ve bu miktar her yıl yüzde 8 oranında artıyor.
Federal yönetim, bu programa katkıda bulunuyor ve yoksul bölgelerde harcanan her 1 dolar için 3 dolar veriyor.
Bu bütçenin büyüklüğü yüzünden, Medicaid'in, Amerikan Kongresi'ndeki en önemli "mali savaş"lardan biri haline gelmesine, şaşmamak gerek...
Başkan Barack Obama'nın sağlık reformu da, eyaletlerin ödemek zorunda olduğu faturaları milyarlarca dolar artırabilir. Ancak, Cumhuriyetçiler adına, Kongre üyesi Paul Ryan tarafından sunulan bütçe önerisinde, Federal yönetimin katkı payına bir üst sınır konuyor ve böylelikle 10 yıl içinde, 750 milyar dolarlık bir tasarruf sağlanması öngörülüyor. Ama aynı zamanda, eyaletlerin de kesintiye gitmesi isteniyor.
Ve işte şimdi Arizona eyaleti, radikal bir planla ortaya çıktı.
Medicaid'den yardım alan aşırı şişman kişilerin, doktorlarının tavsiye ettiği sıkı diyeti uygulamamaları halinde, yılda 50 dolar para cezasına çarptırılması isteniyor.
Doktorlarının tavsiyelerini gözardı eden sigara tiryakileri ve diyabet hastaları da para cezasına çarptırılacak.
Çocuklu kişiler ve tıbbî nedenler dolayısıyla aşırı şişman olan şahıslar bu uygulamanın dışında tutulacak.
Arizona'daki Medicaid programının müdür yardımcısı Monica Coury, tıpkı sigara alışkanlığının azaltılması için sigaraya konan vergilerin artırılması gibi, insanları kötü beslenme alışkanlığından caydırmayı amaçladıklarını söyledi.
"Amerika'da obezite ile artan sağlık faturaları arasındaki ilişki yadsınamaz. Dolayısıyla bu konuyu konuşmaya çekinmemeliyiz" diyen Coury, ülkedeki aşırı şişmanlık sorununun kriz boyutlarına ulaşmakta olduğunu kaydetti.
"Kilo sorununuz konusunda birşey yapabilecek durumdaysanız, doktorunuz da birşey yapabileceğinize inanarak size belli bir diyet vermişse ve siz buna bağlı kalmıyorsanız, ilerki yıllarda karşılaşacağınız kalp sorunları gibi hastalıkların tedavisinin maliyeti artacak. İşte bu yüzden sisteme katkıda bulunmanızı bekliyoruz." diyen Monica Coury, zayıflama hedeflerini tutturanların, formda kalma videolarıyla ve başka şekillerde ödüllendirileceğini belirtiyor.
Arizona Valisi Jan Brewer tarafından gündeme getirilen düzenlemenin nasıl uygulanacağı henüz belirlenmedi. Eyaletin Kongre'den de onay alması gerekiyor.
Arizona, ABD'de Medicaid programından en fazla yardım alan ikinci eyalet. Eyalette yaşayanların dörtte biri, obez olarak sınıflandırılıyor.
Yale Üniversitesi'ndeki Rudd Beslenme Politikası ve Obezite Merkezi'nden Kelly Brownell ise, "Aptalca bir fikir. Aşırı şişman insanlar, kilo vermek istiyor ama bu çok zor bir iş. Şişman insanların yalnızca yüzde 5'i kilo verdi ve beş yıl süreyle bu kiloları geri almadı. Yönetimin, obez insanları cezalandırma yoluna gideceğine, insanları obeziteye sürükleyen koşulları değiştirmeye çalışması, daha akıllıca olur." diyor.
Arizona'daki Camp Shane zayıflama kampından Ziporah Janowski de, "İnsanların obez olmasının karmaşık nedenleri var. Daha az yemek yeyin demek yeterli değil. İnsanlar, sağlıklı besinler satılan yerlere gidebilecek, bu besinlerden alabilecek olanaklara ya da neyi satın almaları gerektiğini bilecek eğitime sahip değil." diyor.