Arpacığa ne iyi gelir diyenler evde uygulanabilecek basit ve etkili doğal tedavi yöntemlerine ulaşmaya çalışır. Eğer evde uyguladığınız merhem veya sıcak kompres gibi yöntemler yetersiz kalırsa tıbbi yardıma ihtiyaç duyabilirsiniz.
Eğer arpacıkla birlikte görüşünüzde değişiklik meydana geldiyse veya yakın zamanda yüzünüzde veya gözünüzde bir travma yaşadıysanız, hemen doktorunuza başvurun veya en yakın acil servise gidin.
Arpacık tedavisi için öncelikle arpacık belirtileri ve ne aşamada olduğu saptanmalıdır. Sonrasında arpacığa ne iyi geleceği ve evde uygulanacak doğal tedavi yöntemleri ile ilgili bilgi edinilebilir. İşte uygulanması gereken yöntemler:
1) Göz kapağınızda hassas, kırmızı bir yumru olup olmadığına bakın.
Göz kapağında oluşan sivilcelere benzeyen arpacık, cilt yüzeyinde yaşayan bakterilerin (genellikle Staphylococcus ya da kısaca “Stafilokok” bakterileri) göz içinde veya etrafında enfeksiyona neden olması ile oluşur. Arpacığı genellikle göz kapağındaki içi iltihap dolu hassas, kırmızı yumru şeklindeki görünümünden ayırt edebilirsiniz.
• Arpacık göz kapağının içinde gelişir ve dış ya da iç arpacık olarak iki türü bulunur. Dış arpacıklar Zeis veya Moll bezlerinde meydana gelir ve dışarı doğru büyür. İç arpacıklar “meibomian” bezinde meydana gelir ve içeri doğru büyüme eğilimindedir. İç arpacık sadece enfekte olmuş bir göz kapağı kistidir.
2) Arpacığın neye benzediğini öğrenin.
Arpacık, gözün yakınında yumru şeklinde görülen göz kapağı kistleriyle karıştırılabilir. Arpacığın ve göz kapağı kistinin tedavisi aynıdır. Bu nedene birbirinden ayırt edememiş olmanız sorun yaratmaz.
• Arpacık veya hordeolum bakteriyel enfeksiyon nedeniyle oluşur. Bu kırmızı yumrular genellikle sivilce gibi içi iltihapla dolu olur. Arpacık göz kapağında ağrı ve şişlik yapar.
• Göz kapağı kisti, göz kapağının yakınındaki küçük yağ bezelerinde (meibomian bezleri) gelişen bir kist ya da içi sıvı dolu bir kesedir. Büyük çoğunlukla göz kapağının iç tarafında oluşur. Arpacıkların aksine, ağrı yapmaz.
• Göz kapağında meydana gelen bir iltihap olan Blefaritin, enfeksiyon, alerji ve tedavi edilmemiş göz kapağı kisti gibi pek çok nedeni olabilir. Göz kapaklarınızın kenarları kızarır ve şişer, kaşınabilir, kabuklanma görülebilir veya göz kapaklarınızı açmakta zorlanabilirsiniz.
3) Şişlik olup olmadığına bakın.
Arpacık geliştikçe genellikle göz kapağınız şişer. Bazı durumlarda, şişlik göz kapağınızın tamamen kapanmasına neden olabilir. Şişlik genellikle üç gün kadar devam eder, ardından bazen kendi kendine patlar ve boşalır. Zaman zaman enflamasyon gözün çevresindeki alanlara yayılır. Bu durumda doktora görünmelisiniz.- - - - - -
4) Diğer belirtilerin fakında olun.
Şişmiş göz kapağı gözü tahriş edebilir bu da ağrı ve sulanmaya neden olur. Gözleriniz ışığa karşı da daha hassaslaşabilir. Şişlik göz kırparken rahatsızlık verebilir.
İlk aşamanın ardından arpacık tedavisi için ikinci aşamaya geçmek gerekir. Evde tedavi yöntemleri uygulanarak yok edilebilen arpacığa ne iyi gelir?
1) Sıcak kompres uygulayın.
Arpacık için evde uygulanması tavsiye edilen tedavi yöntemi göze günde 2-3 defa 10-15 dakika boyunca sıcak kompres uygulamaktır. Bu uygulama bu alandaki dolaşımı arttırır, arpacığın patlamasını ve boşalmasını hızlandırır. Sıcak kompres uygulamasına arpacığı fark eder etmez başlamak önemlidir. Tedavi edilmeyen arpacıklar haftalar boyu kalabilir ama tedavi ile birkaç günde düzelebilir.
• Her zaman göz kapağınızı kapatarak sıcak kompres uygulayın. Kompresin çok sıcak olmadığından veya tahrişe ya da yanıklara neden olmadığından emin olun. Kompresi kollarınız gibi cildinizin temiz bir bölgesinde birkaç dakika test edin. Eğer çok sıcaksa, birkaç dakika soğumasını bekleyin ve yüzünüze uygulamadan önce tekrar test edin.
• Sıcak kompres hazırlamak için, temiz bir havluyu sıcak su ile (kaynak değil) ıslatın ve fazla suyunu sıkın. Uzanın ve gözlerinizi kapatarak havluyu 10-15 dakika boyunca üzerinde tutun. Eğer gerekirse havluyu yeniden ısıtın.
• Alternatif olarak, sıcak su dolu bir şişenin etrafına ıslak bir havlu sarabilirsiniz. Uzanın ve gözlerinizi kapatarak şişeyi yüzünüze tutun. Bu yöntemde havlu daha uzun süre sıcak kalır.
• Ayrıca eczanede ağrılar için satılan, mikrodalga fırında ısıtılabilen kompres pedlerinden de kullanabilirsiniz. Pedi, dokunduğunuzda sıcak olacak ama rahatça taşıyabileceğiniz şekilde ısıtın. Eğer elinizde tutamıyorsanız, yüzünüze koymak için çok sıcak demektir. Bu pedler yaklaşık 30 dakika süresince sıcak kalır.
• Bazı kişiler sıcak nemli çay poşetleri kullanmayı tercih eder. Bunlar küçüktür ve ısıyı iyi muhafaza ederler ama nemli bir bezden daha etkili değildirler.
2) Reçetesiz ilaçlarla tedavi uygulayın.
Arpacığa neden olan göz enfeksiyonunu geçirmeye yardımcı olacak, reçetesiz satılan çok sayıda krem, merhem ve ilaçlı ped mevcuttur. Polymyxin B sülfat içeren tedaviler uygulayın. Bu madde, göz enfeksiyonlarının tedavi edilmesinde etkili bir antibiyotiktir.
• Gözde kullanımının güvenli olduğunun belirtildiğinden emin olun. Oftalmologlar OTC antibiyotikleri sevmez çünkü gözde kullanılmaları güvenli değildir.
• Arpacığı anında veya bir gecede ortadan kaldırdığı iddia edilen ürünlerden uzak durun. Bunlar genellikle pahalıdır ve iddia edildiği gibi hızlı etki göstermez. Arpacık tedavisi genellikle 2-4 gün sürer.
3) Arpacığı sıkmaktan kaçının.
Arpacık, içini boşalmak amacıyla sıkmanız veya bir iğne yardımıyla patlatmanız için cazip görünse de bunu asla yapmayın. Arpacığı patlatmanız, bakterilerin cildinizden arpacığın içine bulaşarak enfeksiyonun kötüleşmesine neden olabilir. Düzenli olarak sıcak kompres uygulayın ve arpacığın kendi kendine patlamasını bekleyin.
• Patlatmaya çalışmanız durumunda arpacık içindeki enfeksiyon gözünüzün diğer bölümlerine de bulaşabilir.
4) Göz makyajı yapmayı kesin.
Arpacık şikayetiniz olduğunda, rimel, göz kalemi ve göz farı gibi göz makyajı ürünlerinden uzak durmanız en iyisidir. Bu durum göz tahrişinin önlenmesine yardımcı olur ve yeniden enfeksiyon kapma ihtimalinizi azaltır.
• Enfeksiyon, siz belirtilerin fakına varmadan önce mevcut olduğu için, arpacık ortaya çıktığında kullanmakta olduğunuz makyaj gereçlerini atmanız en iyisidir. Böylece gözünüzün yenden enfekte olma ihtimali ortadan kalkar.
5) Kontakt lens takmayı bırakın.
Arpacık şikâyetiniz varken lens kullanmayı bırakmak iyi bir fikirdir. Çünkü lensler gözlerinizi daha fazla tahriş edebilir ve ağrıya neden olabilir. Arpacık geçene kadar gözlük kullanın.
• Enfeksiyon döneminde lens takmanız durumunda gözleriniz yenden enfekte olabilir. Göz sağlığınızı korumak için kullandığınız lensleri atın ve arpacık geçtikten sonra, yeni bir çift lens kullanın.
6) Ellerinizi temiz tutun.
Gözlerinizi dokunmadan önce ve dokunduktan sonra ellerinizi anti bakteriyel sabunla ve sıcak suyla yıkayın. Eğer ellerinizi yıkamadan gözlerinize dokunursanız, bakterileri enfekte olmayan gözünüze bulaştırma riski mevcuttur. Ayrıca mevcut enfeksiyonu daha da kötüleştirebilirsiniz.
7) Ağrıyı geçirmek için reçetesiz ilaç alın.
İbuprofen veya naproxen gibi (steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar) reçetesiz steroid olmayan ağrı kesici ilaçlar arpacığın neden olduğu enflamasyonun ve ağrının azalmasına yardımcı olabilir. Her zaman ambalajdaki talimatlara uyun.
• Eğer ibuprofen veya naproxen’e karşı hassassanız veya alerjiniz varsa, acetaminophen arpacığın neden olduğu ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak enflamasyonal mücadele etmede steroid olmayan anti-enflamatuar ilaçlar kadar etkili değildir.
• Reçetelerle olası etkileşimleri önlemek için her zaman doktorunuz veya eczacınız ile kontrol edin.
8) Gözlerinizi dinlendirin.
Arpacık tedavisinde gözlerini yeteri kadar dinlendirmek önemlidir. Uyurken, bağışıklık sisteminiz sitokin adı verilen proteinler açığa çıkarır. Bunlar da enfeksiyon ve enflamasyonla mücadeleye yardımcı olur. Gece bol bol uyuyun ve çok fazla okumaktan veya detaylı iş yapmaktan kaçının. Gözlerdeki gerginliğin azaltılması, göz kırpma vs. gibi durumlarda arpacığın neden olduğu ağrının geçmesine yardımcı olabilir.
• Çalışma esasında kısa molalar vererek sık sık gözlerinizi dinlendirin. Gözerinizi birkaç dakika kapatın ve rahatlamayı deneyin.
• Arpacığı diğer enfeksiyonlarda uyguladığınız şekilde tedavi edin: bol bol dinlenin, bol sıvı için ve uygun ilaçları kullanın.
• Vitamin katkılarını “gerekenden fazla” almayın. Fazla almanız bağışıklık sisteminizin vereceği cevabı arttırmayacaktır. Ancak günlük multivitamin almak, bağışıklık sisteminin sağlıklı olmasını sağlamak açısından iyi fikirdir.
Tıbbi Tedavi Uygulaması
1) Eğer arpacıkta iki gün içinde iyileşme başlamazsa, bir doktora gidin.
Tedavinin bütünü dört güne kadar çıkabilir ancak 48 saatlik tedavinin ardından herhangi bir iyileşme görülmeye başlanmazsa, bir doktora görünmelisiniz.
• Görüşünüzde değişiklik fark etmeniz durumunda zaman geçirmeden bir doktora görünmelisiniz. Eğer gözünüzdeki akıntı tipinde veya miktarında herhangi bir değişiklik fark ederseniz, zaman geçirmeden doktora başvurun.
2) Antibiyotik için reçete alın.
Doktor enfeksiyonu temizlemek amacıyla merhem veya göz damlası için topikal bir antibiyotik reçetesi yazabilir. Özellikle arpacıkların tekrarlaması durumunda oral antibiyotik reçetesi de yazabilir.
3) Arpacık için doktora gidin.
Eğer günler geçmesine rağmen arpacık yok olmadıysa ve kendi kendine patlama belirtisi göstermiyorsa, operasyonla alması için bir doktora başvurabilirsiniz. Yarmak arpacığın içinin boşalmasına olanak sağlar. Bu işlem genellikle doktor muayenehanesinde, lokal anesteziyle yapılır.
• Eğer bir bebekte veya küçük bir çocukta arpacık varsa, yarma işlemi genel anestezi atında yapılabilir.
• Arpacığı yardırmak için her zaman eğitimli bir tıp uzmanına başvurun. Göz çok hassas bir alandır. Arpacığı kendi kendinize yarmaya veya iğneyle çıkarmaya kalkışmanı enfeksiyona veya gözünüzde kalıcı hasara neden olabilir.
1) Gözlerinizle teması en aza indirin.
Arpacıkların oluşma neden genellikle bakteriler, özellikle de Staphylococcus veya “stafilokok” bakterileridir. Gözlerinizi ovalamanız tahrişe neden olabilir ve bakteriler ellerinizden gözlerinize bulaşabilir.
• Eğer gözlerinize mutlaka dokunmanız gerekiyorsa, ilk önce ellerinizi anti bakteriyel bir sabunla iyice yıkadığınızdan emin olun.
2) Göz makyajına dikkat edin.
Eski veya tarihi geçmiş makyaj malzemeleri, özellikle de likid bazlı makyaj malzemeleri bakteriler için üreme ortamı olabilir. Göz makyajı malzemelerinizi diğer insanlarla paylaşmaktan kaçının. Gece uyumadan önce makyajınızı mutlaka çıkarın.
• Rimel ve sıvı göz kalemlerinizi her 2-3 ayda bir değiştirin.
• Fondöten de, arpacığa neden olan Staphylococcus bakterisi dâhil bakterilerin gelişmesi için uygun ortam sağlar.
3) Makyaj aletlerinizi düzenli olarak temizleyin.
Bakterileri temizlemek için makyaj aletlerinizi ve malzemelerinizi birkaç kullanımdan sonra temizleyin. Kirpik kıvırıcılar ve far fırçaları gibi aletler düzenli olarak temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir.
• Kirpik kıvırıcı ve cımbız gibi metal aletleri anti bakteriyel sabunla ve sıcak suyla yıkayın. Dezenfekte etmek için ispirtoya batırılmış pamukla silin.
• Fırçaları bebek şampuanı ve sıcak suyla yıkayın. 2 ölç su ve 1 ölçü beyaz sirke ile yapılmış bir karışıma batırarak dezenfekte edin.
• Rimelinizin fırçasını kabın içine sokup çıkararak kullanmayın. Makyaj temizleyici ile temizleyin ve yerine yerleştirmeden önce kurumasını bekleyin
**
4) Gözlerinizi tozdan ve diğer artıklardan koruyun
Toz ve küçük nesneler göz kapağınızın içinde kalabilir ve enfeksiyona neden olabilir. Gerektiğinde gözlerinizi koruyucu gözlük veya güneş gözlüğü kullanarak koruyun.
• Örneğin; toz kaldıran işler yaparken gözlerinizi korumalısınız. Dışarıda iş yaparken veya atölye gibi kapalı mekânlarda koruyucu gözlük kullanın.
• Eğer koruyucu gölük kullanmanız gereken bir iş yapıyorsanız, gözlükleri mutlaka takın! Göz yaralanmaları iş yerindeki yaralanmalar arasında ilk sırada yer alır.
5) Göz kapaklarınızı ovalayarak temizleyin.
Bazı insanların göz kapaklarında daha fazla miktarda yağ oluşur. Bu da arpacığa daha yatkın olmalarına neden olur. Göz kapaklarının düzenli olarak ovalanarak temizlenmesi, fazla bakterileri ve ölü deri hücrelerini temizleyerek arpacıkların önlenmesine yardımcı olabilir. Eğer arpacığınız varsa, bu işlem yeniden enfekte olma ihtimalini de azaltmaya yardımcı olabilir.
• Bebek şampuanı ve ılık su ile kendi ovalama solüsyonunuzu yapın. Küçük bir fincana birkaç damla bebek şampuanı koyun ve ılık su ilave edip karıştırın. Solüsyonla göz kapaklarınızı ovalayarak temizlemek için pamuklu bir çubuk veya temiz bir lif kullanın. Hafifçe ileri geri ovalayarak temizleyin.
• Bu işlem için kullanabileceğiniz ürünler pek çok mağazada satılmaktadır. Gözlerinizi tahriş etmeyecek olanını bulabilirsiniz.
6) Arpacık gelişmesine daha duyarlı olup olmadığınızı belirleyin.
Arpacık çok yaygın olmasına ve herkesi etkileyebilmesine rağmen daha duyarlı olmanızı sağlayan durumlar olabilir:
• Diyabet, sebore ve blefarit gibi kronik rahatsızlıkları olan kişilerle elden ayaktan düşüren kronik hastalıkları olan kişilerde arpacık gelişme ihtimali daha yüksektir.
• Akne, rosacea veya seboreik dermatit olan kişilerin meibomian bezinde bozukluk olma ihtimali daha yüksektir. Bu da şalezyonların gelişmesine neden olabilir.
• Kan lipidi seviyeleri yüksek ola kişilerde risk daha yüksektir. Bu kişilerin yağ bezelerinin tıkanma ihtimali daha fazladır. Bu da arpacıkların oluşmasına neden olabilir.
• Stres seviyesi yüksek olan kişilerde arpacık gelişme ihtimali daha fazladır.
İpuçları
• Düzenli olarak göz doktorunuza görünün. Böylece arpacıkların ve diğer enfeksiyonların oluşması önlenebilir. Düzenli göz muayenesi yaptırmak aynı zamanda glokom gibi ciddi göz hastalıklarının da belirlenmesine yardımcı olabilir. Çocuklara her yıl göz muayenesi yapılmalıdır. Yetişkinler ise en azından ki yılda bir göz muayenesi yaptırmalıdır.
• Gözlerinize dokunmadan önce ellerinizi anti bakteriyel sabuna ve sıcak suyla yıkayın.
• Arpacık gelişmeden önce gözlerinizle temas eden her aleti veya makyaj malzemesini atın. Böylece gözlerinizin yeniden enfeksiyon kapmasını önlersiniz.
• Arpacık patladığı zaman, aynı gözde veya diğer gözde ikincil enfeksiyonlar oluşabilir. Bunları da aynı şekilde tedavi edin.
• Isı uygulaması yaptığınız malzemeyi mümkün olduğu kadar temiz tutmaya çalışın. Eğer mümkünse ısı uygulamaları arasında kullandıktan sonra iyice yıkayıp temizlemenin en iyisidir.
Uyarılar
• İçini boşaltmak için arpacığı sıkmaya veya patlatmaya kalkışmayın. Bu durumda enfeksiyon yayılabilir ve gözünüzde kalıcı hasara neden olabilir.
• Eğer görüşünüzde değişiklik veya çift görme, “ışık halkası” (nesnelerin etrafında parlak alanlar) veya akıntı miktarında veya türünde değişiklik gibi bir durum olursa zaman geçirmeden bir doktora görünün. Bunlar daha ciddi bir sorunun işareti olabilir.