Arz etmek nasıl yazılır, arz etmek yazımı nasıl olmalıdır? Arz etmek ayrı mı yazılır birleşik mi yazılır, TDK’ye göre doğru yazılışı nedir?

Dil değişen ve gelişen varlıktır. Bu sebeple Türkçede kelimeler yapı bakımından basit, türemiş veya birleşik sözcük türleri oluştururlar. Birleşik kelimeler iki veya daha fazla sözcüğün yan yana gelmesiyle oluşurlar. Bu sözcükler oluşurken yaşanan çeşitli ses olayları ve anlam değişimleri kelimenin yazımını da etkiler. Birleşik kelimeler ya da birleşik fiiller bazı kurallar dâhilinde ayrı ya da bitişik yazılırlar. Peki, bir birleşik sözcük olan arz etmek yazımı nasıl olmalıdır?

En az iki sözcüğün yan yana gelmesiyle oluşan birleşik sözcükler bir birleşik isim veya bir birleşik fiil oluştururlar. Birleşik fiil oluşurken birleşik sözcüğü meydana getiren kelimelerden en az biri fiildir ve oluşan sözcük bir fiil bildirir. Birleşik fiiller yardımcı fiiller, kurallı birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış birleşik fiiller olmak üzere üç farklı şekilde oluşurlar. Arz etmek sözcüğü ise “et-“ yardımcı fiiliyle kurulan bir birleşik fiildir.

Arz etmek nasıl yazılır?

Birleşik fiiller "kurallı birleşik fiiller", "yardımcı eylemle kurulan birleşik fiiller" ve "anlamca kaynaşmış birleşik fiiller" olmak üzere üç gruba ayrılır. Kurallı birleşik fiiller, iki fiilin yan yana gelerek belli kurallar dâhilinde oluşmasıyla meydana gelir. Bu fiiller kendi anlamına “yeterlilik, tezlik, yaklaşma, süreklik” anlamı katarak oluşurlar ve daima birleşik yazılırlar.

Reklam
Reklam

Anlamca kaynaşmış bir diğer adıyla deyimleşmiş birleşik fiiller, genellikle gerçek anlamından uzaklaşarak kurulan fiillerdir. Yardımcı eylemle kurulan birleşik fiiller ise isim soylu olan “etmek, eylemek, olmak, kılmak ve buyurmak” yardımcı fiillerinin isimle birleşmesiyle oluşur. Arz etmek sözcüğü de isim soylu bir kelime olan “arz”ın bir yardımcı eylem olan “et-“ ile birleşmesiyle oluşan bir birleşik fiildir.

Yardımcı fiillerle kurulan birleşik fiiller, fiil oluşurken meydana gelen ses olaylarına göre bitişik veya ayrı yazılır. Arz etmek yazımı için birleşik fiil oluşurken ses türemesi veya ses düşmesi olaylarının gerçekleşip gerçekleşmediği incelenir. Arz etmek sözcüğü genellikle yanlış yazılan ve “Arz etmek bitişik mi yazılır?” şeklinde sıklıkla araştırılan birleşik fiillerden biridir. Arz etmek TDK sözlükte “arz etmek” şeklinde yardımcı fiille ayrı yazılan bir sözcüktür.

Arz etmek ayrı mı yazılır?

Birleşik fiillerin yazımı iki veya daha fazla sözcüğün birleşirken meydana getirdiği ses olayları veya anlam değişimlerine göre farklılık gösterir. Bir kurala bağlı kalarak ana fiile “yeterlilik, tezlik, yaklaşma ve sürerlik” gibi anlamları katarak kendi anlamından uzaklaşan birleşik fiiller her zaman bitişik yazılırken yardımcı fiille kurulan birleşik fiillerin yazımı duruma göre değişebilir. İsim soylu bir sözcüğe yardımcı eylem gelirken ses düşmesi veya türemesi meydana geliyorsa isim ve yardımcı fiil bitişik yazılır. Arz etmek sözcüğü oluşurken ise bu ses olayları meydana gelmemiştir. Bu sebeple arz etmek doğru yazılışı “arz etmek” şeklinde ayrı yazımıdır.

Reklam
Reklam

Arz etmek yazımı ile örnek cümleler

İki veya daha fazla sözcüğün birleşmesiyle bir eylem bildiren birleşik fiillerin yazımı oluşan ses olaylarına göre değişebilir. Kurallı birleşik fiiller dışındaki diğer birleşik fiilerin yazımındaki bu değişkenlik yazım hatalarını ortaya çıkarabilir. Bu sebeple arz etmek doğru yazılışı ile kurulan cümleler incelenebilir:

  • Tüm topladığı bilgileri düzenleyip müdürüne arz etti.
  • Gereğinin yapılmasını arz ederim.
  • Verdiğim talimatları dikkate almanızı arz ederim.
  • Saygılarımla arz ederim.
  • Size de arz ettiğim gibi tüm bu olanları size yarın anlatabilirim.
Anahtar Kelimeler: