SYDNEY (AA) - Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) ülkeleri, Kuzey Kore'ye nükleer programını sona erdirme ve BM'nin bu konudaki yaptırım kararlarına uyma çağrısı yaptı.
ASEAN liderleri, Avustralya'nın Sydney kentinde düzenlenen zirve toplantısının ardından yayımladıkları sonuç bildirgesinde, "Kore Yarımadası'nda barışın sağlanması ve yarımadanın nükleer silahlardan barışçı yollarla, tamamen, açıkça ve geri dönülmez şekilde arındırılmasına yönelik girişimlere desteğimizi yineliyoruz. Kuzey Kore yönetimini ve tüm ilgili ülkeleri Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarıyla belirlenen yükümlülüklere uymaya çağırıyoruz." ifadeleri yer aldı.
Avustralya Başbakanı Malcolm Turnbull, ev sahipliğini üstlendikleri zirvenin kapanışında yaptığı açıklamada, Avustralya'nın, Kuzey Kore'nin "pervasızca yürüttüğü yasa dışı nükleer füze programlarına karşı ortak tavır alma" konusunda ASEAN ülkeleriyle mutabık kaldığını vurguladı.
ASEAN liderleri, ortak bildiride, Güney Çin Denizi'ndeki ihtilaflı suların silahsızlandırılması ve bölgede tüm tarafların uyacağı davranış kurallarının belirlenmesi çağrısında bulundu. Çin'in son dönemde bölgedeki askeri varlığını artırmaya yönelik girişimleri bölge ülkelerinin tepkilerine sebep olmuştu.
Bildiride soruna şu ifadelerle değinildi:
"Güney Çin Denizi'nde barış, istikrar, deniz güvenliği, seyrüsefer ve uçuş özgürlüğünün sürdürülmesi ve güçlendirilmesinin önemini bir kez daha hatırlatıyor, silahsızlandırma, karşılıklı güven sağlama ve gerginliği artıracak adımlardan kaçınmanın önemini vurguluyoruz."
- Arakan vurgusu
Öte yandan liderler, Arakan'daki insani krizin sona ermesi temennisini dile getirirken saldırılardan kaçan Arakanlı Müslümanlara insani yardım sağlanması için çalışacaklarını bildirdi.
Başbakan Turnbull, Myanmar lideri Aung San Su Çii'nin zirve sırasında yaptığı görüşmelerde konunun "kapsamlı olarak" ele alındığını kaydetti. Turnbull, "Suu Çii, yaptığı görüşmelerde insani yardım ile iskan ve diğer imkanların sağlanması konusunda ASEAN ülkelerinin desteğini talep etti. Tüm taraflar Arakan'da yaşanan çatışmaların, sürgünlerin ve yerinden edilmelerin yol açtığı acıların artık dinmesini istiyor." ifadelerini kullandı.
ASEAN Dönem Başkanı Singapur'un Başbakanı Lee Hsien Loong, örgüt olarak Arakan krizine müdahil olmama yönünde bir politika izlediklerini ancak tüm ülkelerin süregelen insani krizin yaratacağı olası bölgesel istikrarsızlıktan endişeli olduğunu vurguladı.
Malezya Başbakanı Necip Rezak da Arakan'daki krizin Myanmar'ın iç işi olarak değerlendirilemeyeceğini, katliamlardan kaçan Rohingya halkını teröristlerin ve radikallerin hedefi olacağı uyarısında bulundu.
ASEAN'ın, kurucu üyeleri Endonezya, Malezya, Tayland, Filipinler ve Singapur'un yanı sıra Brunei, Vietnam, Laos, Myanmar ve Kamboçya olmak üzere toplam 10 üyesi bulunuyor.