Asgari ücretle birlikte neler değişecek? Milyonlarca kişi şimdi bu sorunun yanıtını merak ediyor. Yeni ücretin 5.500 TL’ye yükselmesiyle bazı ödemelerde de artış olacak. İşte asgari ücretin değişmesi ile birlikte artış yaşanacak o ödemeler:
İşsizlik ödeneğinin en düşüğü 2 bin 588 lira en yükseği 5 bin 176 lira oldu.
Asgari ücretli bir çalışanının bir yıllık kıdem tazminatı 6 bin 471 liraya yükselecek.
Brüt maaşı 7 bin 500 TL olan bir işçi zam olmasa bile 198 TL fazla kazanacak.
Yeni asgari ücret artışı ile birlikte GSS primi olarak 194.13 lira ödenecek.
65 yaş aylığı gelir sınırı Temmuz’da itibaren 1833.45 liraya çıkacak.
Staj yapan lise ve üniversite öğrencilerine ödenen ücret 1650 liraya çıkacak.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu Kararı’na göre; İşçinin bir aylık normal çalışma karşılığı asgari ücreti; 1/7/2022-31/12/2022 tarihleri arasında günlük brüt 215,7 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutarın aylık brüt tutarı 6.471 TL ve net tutarı 5.500,35 TL olarak tespit edilmiştir. Asgari ücretteki artış yüzde 29,31 oranında yapılmıştır.
Asgari ücretteki artışlar, memurların ve sözleşmeli personelin de içinde bulunduğu 83,6 milyonu bir şekilde etkilemektedir. Kimilerinin eline geçen ücret tutarı artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artmaktadır. Bazıları da aylık almaya başlamaktadır. Dolayısıyla asgari ücret artışı birçok kesimi doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen bir özellik arz etmektedir.
Yenişafak gazetesinin haberine göre; Bütün çalışanlar ve özelde de memurlar ve sözleşmeli personel için asgari ücretten vergi alınmayacağı için aynı tutardaki gelir vergisi memur ve sözleşmeli personel maaşlarından hesaplanan vergiden indirileceği için memur ve sözleşmeli personel maaşları asgari ücretteki artıştan doğrudan etkilenmektedir.
Daha önceki düzenlemeye göre asgari ücretin brüt tutarı aynı olmakla birlikte ele geçen net ücret tutarı medeni durumdan dolayı asgari ücretliler arasında değişmekteydi. Şimdi evli ve çocuklu asgari ücretli ile bekar asgari ücretli aynı net ücreti alacak.
Bakıma muhtaç engelli ve bakıma muhtaç engelliye evde bakım hizmeti veren kişilere Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından ödenmekte olan evde bakım ücretleri maaş katsayısına göre belirlendiği için asgarî ücret artışı evde bakım ücretini etkilemez. Ancak, asgari ücret evde bakım parası alacakların belirlenmesinde etkili olmaktadır. 1 Ocak sonrası hane halkının kişi başına düşen gelirinin 3.666,9 TL’nin altında olması yeterli olacaktır. Kişi başına gelirinden dolayı başvurusu reddedilenler asgari ücret artışı sonrasında yeniden başvurabilirler. 65 yaş aylığı bağlanabilmesi için ise 1 Ocak’tan itibaren 1.833,45 TL’nin altında olması yeterli kabul edilecektir. Asgari ücretin artması birçok yeni kişiye maaş bağlanması anlamına gelmektedir.
Yine sigortalıların borçlanma tutarları da asgari ücretle doğrudan ilgilidir. Bu nedenle borçlanma yapacak sigortalıların ödeyecekleri borçlanma tutarları da artmaktadır. Ayrıca, isteğe bağlı sigortalıların ödeyecekleri sigorta prim tutarlarından tutun da yurt içi ve yurt dışı borçlanma tutarlarına kadar birçok ödeme asgari ücrete bağlıdır. Yine Bağ-Kur’luların ödeyecekleri prim tutarları ile SGK tarafından kesilen idari para cezalarının tutarı da asgari ücret tutarına göre belirlenmektedir.
Asgari ücret ne kadar yüksek olursa ödenecek prim tutarları ile ödenecek idari cezalar da o kadar yüksek olabilmektedir. Bu nedenle asgari ücret artışları, başta prim gelirleri artacağı için Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ile ücretleri artacağı için asgari ücretle çalışanları ziyadesiyle mutlu etmektedir.
Genel sağlık sigortası kapsamında olanların ödeyecekleri GSS primleri de asgari ücrete göre belirlendiğinden asgari ücret artışı, ödenecek GSS primlerini de arttırmaktadır. Bu ödeme ise milyonlarca GSS’linin ödeyeceği prim yükünü arttırmaktadır. Yeni asgari ücrete göre GSS’li olanlar; 6.471 % 3 = 194,13 TL ödeyecektir. Daha önce bu tutar 5.004 % 3 = 150,12 TL idi.
İşsizlik ödeneği tutarı, onaltı yaşından büyük işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde seksenini geçememektedir. Alt limit ise brüt asgari ücretin yüzde 40’ıdır. Dolayısıyla asgari ücret artışı işsizlik ödeneğinin hem tabanını hem de tavanını arttırmıştır. Buna göre brüt işsizlik ödeneği tavanı 6.471% 80= 5.176,8 TL (Neti ise 5.137,5 TL), tabanı ise 6.471%40= 2.588,4 TL (Neti ise 2.568,75 TL) olmuştur. Yine asgari ücret artışı sigorta primine esas kazanç tavanını da arttırmıştır. Buna göre hem SSK hem de Bağ-Kur’luların sigorta primine esas kazanç tavanları 6.471 x 7,5 = 48.532,5 TL olmuştur.
Sigortalılara (memurlar hariç) yapılan geçici iş göremezlik ödeneği; iş kazasının veya doğumun olduğu tarihten, meslek hastalığı veya hastalık halinde ise iş göremezliğin başladığı tarihten önceki oniki aydaki son üç ay içinde, sigortalı adına SGK’ya bildirilmiş olan prime esas kazançlarının, bu süredeki gün sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak ortalama günlük kazanç esas alınarak hesaplanır. Dolayısıyla asgari ücret artışı SGK tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği tutarını arttıracaktır.
Prime esas kazançlardan istisna tutulacak yemek parası, çocuk zammı ve aile zammı (yardımı) tutarları 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalıların;
– Yemek parası: 1/7/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında; 215,7 TL x % 6 = 12,94 TL (Günlük),
– Çocuk zammı: 1/7/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında; 6.471 TL x % 2 = 129,42 TL (Aylık),
– Aile zammı (yardımı): 1/7/2022 ila 31/12/2022 tarihleri arasında; 6.471 TL x %10 = 647,1 TL (Aylık),
tutarındaki kazançları, prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.
Asgari ücretin 6471 TL’ye çıkmasından faydalanacak kesimlerin başında yer altı maden işçileri geliyor. Soma faciasından sonra 3213 sayılı Maden Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle taban ücretleri asgari ücretin iki katına çıkartılan yer altı maden işçileri, yıl başından itibaren 12.942 TL brüt ücret alacaklar.