Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK); kara, hava ve deniz kuvvetlerinden oluşur. Bu yapılarda işleyişin sorunsuz olmasını sağlayan ise rütbeler. Asker rütbeleri sırasıyla erden mareşale kadar uzanır. Ast ve üst ilişkisinin dengesi aynı zamanda maaşlara da yansır. Rütbeyle orantılı bir şekilde maaşlar da artar. Şimdi gelin, asker rütbeleri ve görevleri nelerdir sorusunun yanıtına bakalım. Asker rütbeleri ve maaşları hakkında merak edilen bütün konuları birlikte inceleyelim.
Askeriyede rütbe sırası onluk sistemden oluşur. Onluk sistemin tarihi ise çok eskilere dayanır. Sistemin kurucusu büyük Türk hükümdarı Mete Han’dır. Bu sisteme göre askerler onluk, yüzlük ve binlik gruplara ayrılır. Burada her on askerin başında bir onbaşı vardır. On onbaşıdan sorumlu olan bir yüzbaşı yer alır. Son olarak da on yüzbaşıdan ise bir binbaşı sorumludur. Ayrıca her asker kendinden üst rütbeli askerin emirlerine uymak zorundadır. Çünkü asker rütbeleri ast-üst bağlılığı esas alınarak işler.
TSK; askerlik görevini yapan er ve erbaşlar, askeri okul mezunu astsubay ve subaylardan oluşur. Rütbeler için önceden belirlenmiş aşama ve hak edişlere belirlenen bir sistem üzerinden verilir. Bu rütbeler zamanla değişebilir, kimi zaman da sabit kalır. TSK bünyesinde yer alan kara, hava ve deniz kuvvetlerinde rütbeler çoğunlukla aynıdır. Sadece bazı üst kademelerde değişik isimlendirmeler yer alır. Asker rütbeleri küçükten büyüğe doğru sırasıyla; er-erbaş, astsubay, subay ve general olarak sıralanır.
Askeriye rütbeler konusunda ayrıntılı bir şemaya sahip. TSK’da her kıdem kendinin üst ve astını çok iyi dengeleyecek şekilde hazırlanmış. Bu ast ve üst dengesinin maaşlara da aynı özenle yansıdığını söyleyebiliriz. Aşağıda belirttiğimiz rakamlar Temmuz 2020-Ocak 2021 arasında TSK'nın verdiği taban maaşları ifade eder. Maaşlar her yıl memur maaşlarına yapılan zam oranında artar. Ocak 2021'de memur maaşlarına yapılacak %3 oranındaki zam asker maaşlarına da yansıtılacağını da hatırlatmadan geçmeyelim. İşte merak edilen asker rütbeleri ve maaşları...
1111 sayılı Askerlik Kanununu gereğince tüm er ve erbaşlara asker maaşı olarak bilinen harçlık verilir. Bu harçlık ile askerlerin bazı ek temel ihtiyaçlarını gidermesi sağlanır. Bu harçlıklar şöyledir:
Er-erbaşların en düşük maaşları asgari ücret (2.324,70 TL) düzeyindedir. Ancak Doğu ya da Güneydoğu Anadolu bölgelerinde görev yapan erlerin 4 bin TL ile 5 bin TL arasında maaş alma imkanı vardır. Sözleşmeli erbaşlar ve uzman çavuşların maaşları 4 bin TL ile 7 bin TL arasında değişir.
Astsubay maaşı 2020 yılı için 5.485,48 TL olarak belirlenmiştir. Kıdem durumuna göre astsubay maaşları 5 bin ile 7 bin TL arasında değişir. Genel olarak astsubay maaşları şu şekildedir:
TSK’da subayların maaşları 5 bin ile 8 bin TL arasında değişir. Subayların rütbelere göre aldıkları maaşlar kıdem sırasıyla şu şekildedir:
Asteğmenler kısa dönem askerlik yaptıklarında maaş almazlar.
Generallerin maaşları kıdem sırasına göre 10 bin ile 13 bin TL arasında değişir. Generallerin rütbelerine göre maaş dağılımı şu şekildedir:
Genel olarak TSK'da asker rütbeleri sıralaması nasılsa ona uygun maaş aralığı vardır. Bu maaşlara ek ödemeler de eklenir. Ek ödemeler; makam tazminatı, doğu görevi tazminatı, operasyon tazminatı, evlilik, çocuk sahibi olmak, eşin çalışmaması gibi konuları kapsar. Eğer askerliği bir meslek olarak yapmayı düşünüyorsanız maaş konusunu da göz önünde bulundurmanızda fayda var.