Vatani görevini yerine getirmek isteyen birçok kişinin merak ettiği konulardan birisi de askere giderken kıdem tazminatının nasıl hesaplanacağı konusu oldu. Öncelikle askere giderken kıdem tazminatı almak mümkün mü, askere gidenlerin kıdem tazminatı hakkı var mı bununla ilgili detayları paylaşalım. Askerlik nedeniyle iş yerinden ayrılacak olanların merak ettiği 2020 Askerlik tazminatı nasıl hesaplanır, kıdem tazminatı almak mümkün mü, askere giderken ne kadar tazminat alınır sorularının cevaplarını sizler için araştırdık. Bilindiği gibi aynı iş yerinde bir yılı dolduranlar askerlik tazminatından yararlanıyordu. Peki Askerlik durumunda ne kadar kıdem tazminatı alınır, askere gidecek kişi ihbar tazminatı alır mı?
Kıdem tazminatı iş verenin çalışanı belirli sebeplerden dolayı işten çıkarmasıyla hak edilen tutardır. Kıdem tazminatı için çalışanın iş veren tarafından işten çıkarılması şartı aranır. Kıdem tazminatını askere giderken hak etmek için en az bir yıl aynı iş yerinde çalışmış olma şartı aranıyor. Şunu da belirtelim, iş veren eğer çalışanın yüz kızartıcı suç ya da iş kanununa uygun hareket etmediğini belirtirse çalışan kıdem tazminatını alamıyor. Ama burada söz konusu olan askere giden vatandaşlar olduğu için, vatani görevi sebebiyle iş yerinden ayrılan çalışanlar kıdem tazminatını hak ediyor.
İş verenin işten çıkardığı çalışanlar dışında; emekli olanlar, askerlik nedeniyle işinden ayrılanlar, vefat eden işçiler ve evlenerek iş yerinden bir yıl içinde ayrılan kadınlar kıdem tazminatı alabiliyor. İşte kıdem tazminatını kimler hak eder sorusunun detaylı olarak yanıtı:
Haklı bir neden olmaksızın iş veren tarafından işten çıkartılanlar,
8 Eylül 1999 tarihi öncesi sigortalılık sürecini başlatmış olur, 15 yıl yani 3600 prim gününü doldurup da yaş emeklilik şartını bekleyenler,
Kadınlarda evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde iş yerinden ayrılması,
İşçinin ücretinin ödenmemesi ya da eksik ödenmesi durumunda işçinin haklı olması sebebiyle iş akdini fesh etmesi,
Muvazzaf askerlik nedeniyle iş akdini fesh etmek zorunda kalanlar gibi durumlarda kıdem tazminatı hak kazanılır.
“Kıdem tazminatı hakkı kazanmak için şartlar neler, askere giderken kıdem tazminatı alma şartları nedir” şekilde araştırmalar yapan vatandaşlar için, 2020 askerlik kıdem tazminatının nasıl alındığını araştırdık;
İş veren işten çıkardığında,
En az bir yıl aynı iş yerinde çalışmış olmak koşuluyla,
Erkek çalışanlar askerlik görevi nedeniyle işten ayrıldığında,
Emeklilik hakkı elde eden çalışanlar,
İşçi vefat ettiğinde,
İşçinin haklı nedenlerle iş akdini fesh etmesi durumunda,
*Çalışan iş kanununa uygun hareket etmezse kıdem tazminatı alamıyor.
Askere gidecek kişiye çalıştığı her yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenir. Askere gidecek kişi kıdem tazminatını hesaplarken, çalışılan yıl ile brüt ücreti çarptığında ise toplam tazminat miktarına ulaşıyor. Bu hesaplamaya kişinin bir yıldan geriye kalan süreleri de eklenerek hesaplanıyor. Kıdem tazminatının hesaplanması için son aldığınız brüt ücret baz alınıyor.
Örnek: Askere gidecek kişi çalıştığı iş yerinde 5 tam yılını doldurdu ve çalışırken en son ay aldığı maaşı 3 bin TL alacağı kıdem tazminatı ve toplam tazminatı ne kadardır birlikte hesaplayalım. Tabii bu ücretten 7.59’luk damga vergisini çıkarmayı da unutmayalım. Yukarıda belirttiğimiz şekilde beş tam yılını dolduran kişinin alacağı kıdem tazminatı toplam 15 bin TL’dir.
2018 yılında Resmi Gazete’de yayımlanarak 21 gün süren bedelli askerlik duyurusu yapılmıştı. Ocak 1994 yılından itibaren doğanların 15 bin TL karşılığında askere gidecek olması, kıdem tazminatı tartışmalarını da beraberinde getirmişti. Bedelli askere gidecek olanların kıdem tazminatı hakkı alıp alamayacağı netleşmemişti. Peki son durum ne oldu, bedelli askere gidecekler kıdem tazminatı alabilir mi? Kıdem tazminatı askerlik süresinde etkili olur mu?
İşte konuyla ilgili alınan en son askerlik kıdem tazminatı kararı:
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 28. Hukuk Dairesinin 2019/3356 sayılı ve Konya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesinin 2020/167 sayılı kararlarında “ İşçinin iş sözleşmesini askerlik nedeni ile feshetmesinin kıdem tazminatına hak kazanmada yeterli olduğunu, askerlik süresinin kısa süreli ya da bedelli olmasının önemli olmadığı” yönünde karar verdi.
İş mevzuatında 1475 sayılı eski İş Kanunu’nun yürürlükte kalan 14. maddesi yeni iş kanuna da eklendi. Bu kanuna tabi çalışanların muvazzaf askerlik nedeni ile iş akitlerini feshetmeleri durumunda, hizmet akdinin en az bir yıl olması kaydıyla kıdem hakkı kazanacakları belirtiliyor.
İş kanununda ve iş sözleşmelerinde işçi, çalıştığı iş yerinde bir süre çalıştıktan sonra iş verene, işten çıkacağı günü belirli süre önceden bildirmekle yükümlüdür. Peki askere gidecekler ihbar tazminatı alabilir mi?
Örneğin 6 aydan daha az süre bir iş yerinde çalışan kişinin, ayrılacağı bilgisini 2 hafta önceden bildirerek, iş yerine ihbar süresi bildirmek zorundadır. Bu süre şu şekilde devam eder;
Bir iş yerinde 6 ay ile 1.5 yıla kadar çalışan işçinin ihbar süresi; 4 hafta,
Bir iş yerinde 1.5 yıldan 3 yıla kadar çalışan işçinin ihbar süresi; 6 hafta,
Bir iş yerinde 3 yıldan fazla çalışan işçinin ihbar süresi; 8 hafta olarak belirlenmiştir.
Askerlik nedeniyle iş yerinden ayrılacak olan kişi, iş verene ihbar tazminatı ödemeyeceği gibi ihbar tazminatı da alamaz.