Asperger Sendromu rehberi: Nedir? Belirtileri nelerdir?

Bireyler hayatları boyunca normal bir yaşam sürmek isterler.

Bazı durumlarda istekleriniz elinizde olmayan nedenlerden dolayı karşılanamayabilir. Sosyal ilişkilerde zorlanma, bir olaya odaklanamama, bazı durumlara aşırı ilgi duyulması veya tam tersi olaylara hiç ilgi göstermeme gibi durumlar olabilir.

Asperger Sendromu Nedir?

Sendromlu bireyler arkadaş edinmekte zorlanabilir. Arkadaş edinememe durumunda psikolojik bunalımlar ve içine kapanıklık baş gösterir. Sendromlu bireylerin birkaç yakın arkadaşının olması sosyal hayatta kendilerini dışlanmış hissetmelerini engeller. Sendromun birçok belirtisi bulunur. Bu belirtilerin birinin ya da ikisinin uyuşması kişinin bu sendroma sahip olduğu anlamına gelmiyor. Uzmanlarca doğru teşhis için asperger sendromu testi yapılması öneriliyor.

Reklam
Reklam

Asperger Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Asperger sendromu çocukluk döneminde başlayıp sosyal ilişkileri zorlaştıran bir sorun olarak bilinir. Genel belirtileri ile otizme benzetilebilir. Bu sendromda tıpki otizm gibi nedeni bilinemeyen, insanın yaşamı boyunca çoğu zaman olumsuz yönde etkileyen bir rahatsızlık olarak ifade edilir. Otizmden farklı olarak sendromlu bireylerde konuşma geriliği görülmeyebilir. Bazı durumlarda da yanlış veya gereksiz konuşma görülebilir.

1. Sosyal becerilerin eksikliği

Bir toplulukla birlikteyken sohbete başlayamama, sohbeti sürdürememe, diğerlerinin beden dilini anlamama, konuşmada zorlanma gibi sıkıntılar yaşarlar. Karşılıklı sohbet esnasında karşındakinin jest ve miniklerini veya vurgularını fark edememe gibi belirtileri de vardır. Bu belirtiler çocuklarda okul öncesi dönemde ortaya çıkabilir. Belirtiler yaşam boyunca devam edebilir.

2. Göz kontağı kuramamak

Asperger sendromu süphesi taşıyan bireyler karşılıklı konuşma esnasında göz kontağı kurmaktan çekinirler. Konuşurken size değil başkalarına veya başka yerlere bakarlar. Bu da dikkat eksikliğinin göstergesidir. Sohbete tam odaklanamama gibi sorunları vardır. Bu durumların olması, kişinin kesin olarak asperger sendromuna sahip olduğu anlamına gelmiyor. Uzman bir doktora danışmak gerekir.

Reklam
Reklam

3. İyi hakim olunan ilgi alanları

Normalde insanların iyi olarak hakim oldukları bir hobisi bulunur. Sendromu olan kişilerde durum biraz farklı. Alışılmışın dışında ilgi alanlarına sahip olabilirler, bir bütüne değil onun parçalarıyla daha çok ilgilidirler. Örneğin aşırı detay içeren resimleri çizmek, evleri dizayn etmek çoğunlukta olan ilgi alanları olarak karşımıza çıkıyor. Aynı zamanda yılanlar, astronomi, dinazor gibi belirli konular ilgi alanları arasında yer alır.

4. Belirli konularda aşırı konuşma

Bazı durumlarda birey kendini ortamdan ve çevreden soyutlayabilir. Konuşmakta ve yorum yapmakta çekingen olurlar. Ama belli başlı konularda yorum yapmaktan hoşlanırlar. Bunların başında sevgi gelir. Bir konu hakkında aşırı konuşmayı severler. Karşı taraftan bir yorum yapılmasını beklemezler. Tek taraflı olarak sohbet edebilir, konuyla alakalı içsel düşüncelerini yani iç sesini genellikle sözlü olarak ifade ederler.

5. Motor becerilerinde eksiklik

Genellikle çocuk yaşta öğrenilen becerileri zayıftır. Çatal bıçak kullanmayı, bisiklete binmeyi, ip atlamayı veya top yakalamayı yaşıtlarından geride takip eder. İlkokulda okuma yazma öğretilirken zorluk çekebilir. Genellikle el yazıları kötüdür ve yürüşü garip olabilir. Konuşma esnasında alışılmışın dışında yüz ifadelerinde bulunabilir. Olaylara farklı vücut dili ile tepki verebilirler.

Reklam
Reklam

6. Detaylara aşırı dikkat etme

Herhangi bir konuda detaylara dikkat etme asperger sendromu özellikleri arasında yerini alır. Bu durum özellikle üniversite ve kariyerde başarı şansını arttırabilir. Örneğin okul döneminde merak ettiği bir detayın üzerinde durmak, olayı çözmek için çabalamak bu sendromun artı yönleri olarak karşımıza çıkar. Teknoloji birçok kişiyi cezbeder ama sendromlu kişiler için ayrı bir yeri vardır. Genellikle teknoloji ve mühendislik alanında bölümler seçerler. Asperger sendromu olup adını tarihe kazıtmış birçok kişi vardır. Albert Einstein, Marie Curie, Thomas Jefferson asperger sendromu olan ünlüler arasında yerini alır.

7. Yüksek duyarlılığa sahip olmak

Sendromlu bireyler veya sendrom şüphesi taşıyan bireyler bazen olaylar karşısında tepkisiz kalırlar. Konuştukları zaman yanlış cümle kurabilirler. Yüklemi yanlış çekimleme gibi durumlar söz konusu olabilir. Yüksek ses ve ışık, yoğun tatlara karşı duyarlılıkları fazla olabiliyor. Bu durumlarla karşılaştığında alışılmamış tepkiler verebilirler.

Reklam
Reklam

Asperger Sendromu Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bu sendromun tedavisi bireyin diğer insanlarla etkileşim yeteneğinin geliştirilmesi, toplumda bir yer edinmesi ve kişinin kendine yetmesini sağlama temeline dayanır. Her kişide sendromun yoğunluğu farklıdır bu yüzden bireysel tedavi uygulama gerekir. Tedavi kişinin ihtiyaçlarına göre seçilir.

  • Hasta kişi çocuk ise, iyi bir okula yazdırabilirsiniz. Aranan özellikler bireysel olarak çocuğunuzla ilgilenebilecekleri çalışma odası olması, çocuğunuzun yeteneğine odaklanabilecekleri bir eğitim sistemini benimsemiş olmaları, çocuğunuzu cesaretlendirecek ve özel ilgi gösterecek düzeyde yetenekli öğretmenlere sahip olmaları olabilir.
  • Tedavi süresini kısaltmak istiyorsanız ebeveynler olarak üzerinize birçok görev düşüyor. Çocuğunuzla her gün okulda ne yaptığı hakkında konuşun, öğretmeninden çocuğunuzla ilgili bilgiler alın. Bazı durumlarda müdahale etmeniz gerekebilir.
  • Sendromlu kişilerde hiperaktivite bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu gibi rahatsızlıklar başlıca görülen sorunlar olarak karşımıza çıkar. Bu durumda diğer tedavilerin yanında ilaç tedavisi de uygulanmalı.
  • Düzenli bir hayat, hayati bir önem taşır. Yemek, yatma zamanı gibi günlük rutinlerin oluşmasını sağlamak gerekir.
  • Sendromlu kişilerin sözel eğitim ve görevlerde daha başırılı olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Bu yüzden tedavinin seyri açısıdan karşılıklı konuşmalar önem taşır.
  • Çoğu olayları bütün olarak algılamakta güçlük çekerler. Olayları genellikle parça şeklinde algılarlar. Bu yüzden tedavide parçadan bütüne doğru gidilme yöntemi benimsenmesi gerekir. Yani kavramın bir bölümüyle başlayıp parça parça kavramla ilgili fikirlerin eklenmesi gerekir. Böyle yapılan tedavilerde başarı sonuçları oldukça yüksek bir seyir izler.
  • Sendromlu kişilerin normal insanlar gibi olmasını beklemeyin. Her zaman yaşıtlarından daha geç olgunlaşırlar. Onları yargılamayın.
  • Streslerini tetikleyci şeylere odaklanın ve onları ortadan kaldırın. Bazen konuşurken bir şeye odaklanıp kalabilir. Size bakmasını söyleyin.
  • Sosyal kurallara uymakta zorluk çekerler. Bu kuralların neden koyulduğuna dair açıklamalar yapın, uyması gereken kuralları öğretin.
  • Karşılıklı konuşma sırasında ne yapılması gerektiğini öğretin, kişiyi cesaretlendirin.
  • Sendromlu bireyler genellikle jest ve mimiklerin anlamını anlamakta zorlanır. Televizyon izlerken oradaki kişilerin davranışlarını beraber taklit edin. Bir davranışın neden yapıldığını, hissedilen duyguyu anlatın. Bireyin empati kurmasını sağlayın.
  • Sosyal ortamlarda zorluk çeken çocuklar için kalıplaşmış belli başlı şeyler öğretin. Örneğin yeni biriyle tanıştığında merhaba demesi gerektiğini söyleyin.
Reklam
Reklam