Solunum yolları kaynaklı bir hastalık olan astım, vücudun bazı faktörlere karşı ekstra duyarlı olması sonucunda ortaya çıkar. Solunum yolları ve bu yolları döşeyen mukoza adlı zarın şişmesiyle beraber hava akımını engelleyen bir hastalık olan astım, nöbetler şeklinde görülebilir. Astım belirtileri ise farklı şekilde meydana gelebilir. Kişilerin yaşamını zorlaştıran astıma ne iyi gelir?
Sıvı artışı mukusu seyreltmeye yardımcı olur. Öksürüğü keser ve astım hastalarının nefes almasını kolaylaştırarak astım belirtilerinin hafifletir. Ayrıca portakal suyu, rezene tohumu, nane, ılık süt ve yoğurt tüketimine ek olarak balık yemek astıma iyi gelen yöntemlerdendir. Astımın belirtileri nelerdir? Astım nasıl geçer?
Merak edenler için astım belirtilerini sıralayacağız. Ancak astım tanısı konması için belirtilerin yanı sıra muayene bulguları, solunum fonksiyon testleri ve hasta öyküsü de oldukça önemlidir. Astım belirtileri ise şu şekildedir:
Bronşit hastaları da astım geçirebilir. Bronşlarda meydana gelen iltihaplanmayla beraber ortaya çıkan daralma ve nefes darlığı hissi sonucunda nefes alışverişinde hırıltılar meydana gelir ve bronş borularında iltihaplanmalar oluşur. Normal bronşitte rastlanılan daralma vakaları astım bronşitte oluşmaz.
Alerjik astım ise yaz aylarının gelmesiyle beraber ortaya çıkar ve yüzde 40'a varan görülme sıklığıyla son derece yaygın bir hastalıktır. Vücudun havada yer alan minik partiküllere karşı hassas olması ve buna bağlı olarak burnun normalin dışında reaksiyon vermesi sonucunda ortaya çıkar. Genelde çevresel faktörler yüzünden oluşur.
Bazı hastalıklar ve alerjiden dolayı meydana gelebilen astıma ne iyi gelir? İlaç kullanımı dışında yapılabilecekler nelerdir?
İlk olarak doktorlar astım teşhisini koyabilmek için, şikayetleri ve belirtileri dinledikten sonra akciğer grafisi çekerler. Daha sonra diğer testleri de uyguladıktan sonra tedavi için bir yol haritası çizerler. Astım geçer mi sorusunun cevabının doktorun uyguladığı tedavi yöntemi kadar hastalığın hangi derecesinde uzmana danışıldığına da bağlı olduğunu söylenebilir. Geç teşhislerde astımdan tamamen kurtulmak zordur.
Doktor hastalığa yönelik belirlemeleri yaptıktan sonra genelde ilaç tedavisi uygular. Hastalık sırasında kullanılan ilaçlar iki çeşittir. Bazı ilaçlar hastalığı kontrol altında tutmaya ve tedavi etmeye yararken bazı ilaçlar da hastayı rahatlatmaya yöneliktir. Bu tip ilaçların eş dost tavsiyesiyle değil, doğrudan doktor önerisiyle kullanılması gerekir.
Astımın etkilerini azaltmak için ilaç tedavisinin yanı sıra çeşitli uygulamaların da gerçekleştirilmesi gerekir. Hava filtreleri sayesinde evinizdeki ya da ofisinizdeki küf, polen ya da diğer alerjen maddeleri yok ederek astımın tetiklenmesini önleyebilirsiniz.
Su buharını kullanarak çalışan nemlendiriciler havadaki nemi artırarak daha temiz hava solumanızı sağlar. Bu sayede astım semptomlarınızın ortaya çıkma ihtimalini düşürmüş olursunuz.
Gerek doktorun tavsiyeleriyle gerek kendinizi gözlemleyerek hangi faktörlerin astımınızı tetiklediğinizi öğrenebilirsiniz. Örneğin hızlı merdiven çıkınca daralmaya başlıyorsanız merdiven çıkarken dinlenmeyi ya da asansör kullanmayı tercih edebilirsiniz. Diğer taraftan sigara dumanı sizi kötü etkiliyorsa ve krize girme ihtimalinizi artırıyorsa hiçbir şekilde sigara içilen ortama girmemeniz gerekir. Biraz da kendinizin doktoru olarak astımı tetikleyen tüm alerjenlerden ve aktivitelerden kaçınmanız daha sağlıklı bir hayat yaşamanız için önemlidir.
Alerjen kaynaklı astımın önüne geçmek için önemli yöntemlerden birisi de immüno terapilerdir. Bağışıklık sisteminin bu alerjenlere karşı daha dirençli bir hale gelmesini sağlayan bu yöntem sayesinde bazı alerjilerden kurtulmanız ya da var olan alerjik reaksiyonunuzu minimum seviyeye indirmeniz mümkün olabilir. Bu tedavi yönteminde birkaç ay süresince haftada bir defa enjeksiyon alınır. Daha sonra bu enjeksiyonların sıklığı ayda bire düşer ve bağışıklık sistemindeki sorun çözülene kadar birkaç yıl tedavi uygulanır.
Astım nedenleri arasında hem genler hem de çevresel faktörler bulunabilir. Astım krizini tetikleyen faktörleri bulabilmek ve astıma karşı önlem alabilmek için astımın neden kaynaklandığını bilmek gerekir.
Kalıtımla alakalı faktörler astım hastalığının oluşumuna sebep olabilir. Eğer ailenizde astım görülme sıklığı yüksekse sizde de bu hastalığın oluşma riski yüksektir. Diğer taraftan hem annenizde hem babanızda astım olması, sizin de astım hastası olacağınız anlamına gelmez. Sadece bu hastalığa yakalanma ihtimaliniz başkalarına göre yüksek olur.
Marangozluk, fırıncılık, veterinerlik, kümes hayvancılığı, ilaç endüstrisi çalışanı, demiryolu işçiliği, kuru temizlemecilik, çay ya da tütün üretimi, kaynakçılık, kuaförlük gibi çeşitli meslekler astım oluşumuna sebep olabilir.
Gebelikte annenin sigara içmesi ya da sigara dumanına çok fazla maruz kalması ve bunun yanı sıra annenin hamilelik sürecinde doğru bir şekilde beslenmemesi, çocuğun normalden daha hafif kiloda doğması gibi sebepler astım rahatsızlığının oluşumuna neden olabilir.
Astım krizi farklı nedenlerle meydana gelir. Bu nedenler arasında astımı tetikleyen faktörler de bulunur. Alerji, solunum yolu enfeksiyonları, duygusal değişimler, parfüm, kirli hava gibi sebepler astım krizini tetikler.
Alerjik reaksiyon oluşumuna sebep olan tozlar, hava döküntüleri ve polenler astım krizlerine yol açabilir. Alerjenler sadece solunum yoluyla astıma sebep olmaz, aynı zamanda deniz ürünleri başta olmak üzere çeşitli yiyecekler yüzünden de astım krizleri meydana gelebilir. Bu yüzden alerji testi yaptırmanız ve nelere alerjiniz olduğunu öğrendikten sonra alerjik reaksiyon gösterdiğiniz şeylerden uzak durmanız gerekir.
Soğuk algınlığı, boğaz ağrısı, grip veya çeşitli sinüs enfeksiyonları yüzünden meydana gelen solunum yolu kaynaklı problemler astımı tetikleyebilir. Özellikle çocuklarda görülen astım, bu tip hastalıklar yüzünden daha kolay gelişim gösterir.
Korku, öfke, heyecan gibi yoğun duyguların oluşumuyla beraber nefes alışverişinde önemli bir değişiklik meydana gelir. Dolayısıyla bir astım hastasıysanız kahkaha atarken, şiddetli ağlama krizlerine girerken ya da şiddetli korkularla yüzleşirken hırıltı başta olmak üzere çeşitli astım belirtileri ile karşılaşabilirsiniz.
Evdeki rutubet kokusu, ızgaradan çıkan duman, benzin ya da boya kokusu, sigara ve nargile dumanı gibi hava kirliliğine sebep olan çeşitli faktörler astım krizini tetikleyebilir. Eğer bir astım hastasıysanız rutubetli bir evde oturmamalı, dumana maruz kalacağınız ortamlardan uzak durmalısınız.
Abartılı bir şekilde sıkılan parfüm, ortamdaki havayı ele geçirerek ve nefes alıp verirken zorlanılmasına sebep olur. Halihazırda bir astım hastası olmanız durumunda yoğun parfüm kokusu yüzünden nefes darlığı çekebilirsiniz.
Spor yapmak güçlü nefes alışverişi gerektiren bir aktivitedir. Özellikle soğuk havada bu ihtiyaç daha da fazla olur. Dolayısıyla tempoyu abartmanız halinde çeşitli egzersizler ya da fiziksel aktiviteler sonucunda astımınız tetiklenebilir. Eğer yüzüyorsanız derine dalıp uzun süre nefesinizi tutarsanız hastalığın semptomları ortaya çıkarabilir. Dolayısıyla astım teşhisi konduktan sonra doktorunuzla iletişim halinde olmalı ve ne tür egzersizler yapabileceğinizi öğrenmelisiniz.
Astımın geçmesini sağlayan 3 yöntem mevcuttur. Astım belirtilerini ortadan kaldırmak, astıma neden olan unsurları ortadan kaldırmak ve astım ilaçlarını düzenli kullanarak nöbetlerin önüne geçmektir. Doktor tavsiyesine uygun şekilde düzenli olarak kullanılan astım ilaçları nöbetleri engellemeye yardımcı olacaktır. Bunun dışında doktor muayenelerini aksatmadan düzenli aralıklarla yaptırmak da astımı önlemede büyük öneme sahiptir. Bu adımlar tamamlandıktan sonra astıma iyi gelecek doğal çözümler doktor onayıyla kullanılabilmektedir.
Eğer hastalığınız çok ileri boyutlara varmamışsa ve doktorunuzun önerilerini yerine getirip astımı tetikleyen faktörlerden uzak duruyorsanız ölüm kadar ciddi bir sonuçla karşılaşma ihtimaliniz oldukça düşüktür. Genelde astımın ölümcül sonuçlara varmasının sebebi rehavet ve dikkatsizliktir.
İlaçların düzenli olarak kullanılmaması ya da birkaç belirtinin ortadan kalkmasıyla beraber hastalıktan kurtulduğunu düşünmek ve ilacı bırakmak astımın daha ağır sonuçlar getirmesine sebep olabilir.
Bu yüzden bir kere astım teşhisi konduktan sonra uzmanların çizdiği yoldan asla çıkmamanız, sigara ve nargile gibi zararlı ürünlerden uzak durmanız ve tetikleyici faktörlerin tamamını hayatınızdan çıkarmaya çalışmanız sizi daha sağlıklı kılacaktır.