Astım nedir?
Hava yollarında daralma olduğunda;
• Öksürük (genellikle kuru),
• Toz, duman kokusu gibi uyaranlar ile hemen öksürük, nefes darlığı ve göğüste baskı hissi gibi yakınmalar ortaya çıkar.
• Hırıltılı solunum gibi belirtiler meydana gelir.
Bu belirtilerden herhangi biri veya birkaçı bir arada bulunabilir. Aşağıda sayılan özelliklerle birlikte olduklarında astım açısından önem taşımaktadırlar.
Bu belirtiler:
• Tekrarlayıcı olup nöbetler halinde gelirler,
• Krizde hava yollarını saran kaslar kasılır, ödem ve şişlik artar, ilerleyen iltihapla birlikte hava yolu duvarı kalınlaşır.
• Hava yollarındaki salgı bezlerinden kıvamlı bir mukus (ifrazat-balgam) salınır.
• Kendiliğinden veya ilaçlar ile düzelirler,
• Mevsimsel değişiklik gösterebilirler. Astım her yaştan bireyi etkileyebilen ve kontrol altına alınamadığında günlük aktiviteleri ciddi olarak sınırlayabilen kronik (müzmin) bir hastalıktır.
KOAH nedir? (Kronik Obstrüktif-Akciğer Hastalığı)
• Bu hastalık özellikle sigara dumanı ve diğer zararlı gaz ve parçacıklara bağlı olarak gelişen havayollarının mikrobik olmayan iltihabı sonucu oluşur. Bu iltihap, akciğerdeki küçük hava odacıklarının harabiyeti sonucu hava yollarının daralmasıyla 40 yaş ve üzerinde ortaya çıkar.
• Hava yollarında daralma ve akciğerin en küçük birimi olan hava keseciklerindeki (alveollerdeki) harabiyet giderek artar. Normalde balon gibi esnek olan, genişleyip-daralabilen havayolları bu özelliğini yitirir.
• Genişlemiş hava keseciklerine giren havanın çıkması zorlaşır, daha da şişmeye başlar. Hava keseciklerindeki bu değişiklikler anormaldir ve kalıcı olur. Bu bulgular “Amfizem’’ olarak adlandırılır.
• KOAH’ta ayrıca küçük havayolları, mikrobik olmayan iltihap nedeniyle şişer, balgam üreten bezlerin aşırı çalışması sonucu balgam miktarında artış olur. Daralan havayollarından havanın geçişi güçleşir. Bu bulgular ise “Kronik bronşit’’ olarak tanımlanmıştır.
• KOAH tanımı içinde “Kronik Bronşit” ve “Amfizem” birlikte yer alır. Sonuç olarak nefes darlığı ve/veya kronik öksürük ve balgam çıkarma gibi şikayetlere neden olur. Hastalığın ilk aşamalarında ortaya çıkan öksürük yakınması aslında hastalığın ilk belirtisi olmasına rağmen genellikle bu şikayet “sigara içimine” bağlanır ve hasta daha geç doktora başvurur. Hastalık bu ilk aşamada saptanabilirse, hastalığın ilerle- mesi durdurulabilir. Her iki tanımda da koruyucu yaklaşımlar ile önlenebilir aşamalar olduğunu belirtebiliriz.
KOAH için Önleyici Yaklaşımlar
• Hastalığın en önemli risk faktörü sigara içimi olduğuna göre sigara içmeyi bırakmalısınız.
. • Toz ve dumana maruz kalınan mesleklerde çalışan kişilerin sigara içmeleri, KOAH’a yakalanma olasılıklarını artıracağından, bu kişilerin sigaradan uzak durmaları çok daha fazla önem kazanmaktadır. Ayrıca, bu işyerlerinde, toz ve duman gibi maddelere maruz kalma derecesini azaltacak maske kullanımı, uygun iş yeri ortamının sağlanması gibi önlemler faydalı olacaktır.
Tedavi Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
• Astım hastalarının %80 oranında inhaler ilaçlarını doğru kullanmadıkları, KOAH hastalarının ise %94 oranında ilaçlarını doğru kullanmadıkları tespit edilmiştir.
• Astım ve KOAH hastalarının, hastalık evreleri ve kullandıkları ilaç formları hakkında sürekli olarak eğitilmeleri ve bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Çünkü gelişen teknoloji neticesinde üretilen her yeni ilaç formu, hastaların tedaviye olan uyumlarını ve yaşam kalitelerini arttırmak amacıyla tasarlanmaktadır.
• Kuru toz, steroid içeren KOAH ilaçlarının kullanımından sonra mutlaka ağzın çalkalanması gerekir. Cihazın ıslak bez ile silinmemesi, uygulamanın hemen ardından 5-10 sn. nefesin tutulması gereklidir.
• Küçük yaş grubunda kullanım alanı olan Aero-Chamber isimli medikal ara ürün için ise, kullanım sonrası sabunla veya deterjan kullanarak asla yıkanmaması gerekir. Aksi takdirde Aero-Chamber iç yüzeyinin kayganlığını yok olur.
Astım ve KOAH hastalıklarına karşı eczacınızın desteği ve yaklaşımı son derece etkin ve faydalı olacaktır.
Kaynak: http://eczacidergisi.com.tr Ecz. Somer Helvacı Mersin Somer Eczacesi