Aşut’tan Bankalara Eleştiri

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Aşut, bankaların faizler düşmesine rağmen bunu kredi faizlerine yansıtmadıklarını belirterek, “Para politikasını yönlendiren kurumun reel kesime destek vermesi gerekiyor. Hep bana diyen bir sistemle Türk reel sektörü ayakta duramaz” dedi.

MTSO Başkanı Aşut, yazılı bir açıklama yaparak, düşen faizleri kredi faizlerine yansıtmadığı gerekçesiyle bankacılık sektörünü eleştirdi. Ekonomide genel faiz düşüşünün reel kesim açısından önemli olduğunu vurgulayan Aşut, “Ancak, düşen faizlerin kredi faizlerine yansıması gecikmeli ve yetersizdir. Bankacılık sektörü bu yılın Mart ayı sonu mali tablolarını yayınladı. Buradan da açıkça görülebileceği gibi faizin düştüğü ortamda bankaların faiz gelirleri artıyor. Bankacılık sektörü faiz düşüşünü ‘kredi müşterilerine’ tam anlamıyla yansıtmıyor. Yine, bankaların aldığı ücret ve komisyon gelirleri de enflasyon ve genel büyüme oranının üzerinde artmıştır. Para politikasını yönlendiren kurumun reel kesime destek vermesi gerekiyor. Finansal kesim sağlıklı biçimde büyüyecekse bunu, karlarını reel kesimle paylaşarak yapacak. Reel kesim pahasına büyüme sağlıklı bir büyüme değildir” ifadelerini kullandı.

Aşut, firmaların kredilerini erken kapatmak istediklerinde de sorunlar yaşadıklarına dikkat çekti. Yatırım kredisi alan firmalar faiz düşüşünden yararlanmak için bankalara başvurduğunda geciktirildiklerini veya istenen oranlarda düşüş sağlanmadığını kaydeden Aşut, şöyle devam etti: “Firma başka bir finansman sağlayıp bankaya kapatma için başvurduğunda da banka anapara üzerinden bir kez değil kredi süresi boyunca, beş yıl ise beş yıl yıllık erken kapama komisyonu talep etmektedir. Bugün 10 yıllık konut kredisini kapatırken bile kalan anapara üzerinde bir kez yüzde 2 erken kapama komisyonu talep edilmekteyken, firmalarımızın erken kapatma istekleri hem yüksek hem de her yıl için komisyon talep edilmektedir.”

Bu tür haksızlıkların önüne geçilmesini isteyen Aşut, finansal piyasalar büyüyüp geliştikçe işlem maliyetlerinin düşmesi gerektiği gerçeği ortada iken firmaların yüksek ücret, komisyon gibi işlem maliyetleri ile karşı karşıya kalmasının kabul edilemeyeceğinin altını çizdi. “Bu sistem yatırımcıya sen yatırım yapma, konut yap veya konut al anlamına geliyor” diyen Aşut, üretimi durdurmanın, Türkiye’yi durdurmak olacağını dile getirdi.

Türkiye genelinde kredi artışının yaklaşık yüzde 20 olduğu bilgisini veren Aşut, bu kredi artışının ekonomiye hissedilir şekilde yansımadığına işaret etti. “Çünkü büyüme sadece yüzde 2 veya 2,5 civarında” diyen Aşut, şunları kaydetti: “Reel sektörün bir temsilcisi olarak şunu açıkça görüyoruz; reel sektörün çoğu ‘borcu borçla kapatarak’ yoluna devam etmeye çalışıyor. Faiz, toplam Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla’nın yüzde 4,5’i oranında geziniyor. Yani, yurt içi hasılamızın neredeyse yüzde 5’i borçlarımızın faizine gidiyor. Bu kabul edilir oranın neredeyse iki katıdır. Yani, katma değer azalıyor, karlılık azalıyor ve kazanan sadece tek taraflı olarak bankalar oluyor. Eğer Türkiye ekonomisinin sağlıklı ve sürdürülebilir bir büyüme yakalaması isteniyorsa, reel kesimin odağa yerleştirilmesi gerekmektedir. Finansal kesimin bu kesime hizmet üretmek için var olduğu gerçeği unutulmamalıdır. Hep bana diyen, sadece bir tarafı ayakta tutmaya çalışan bir sitemle Türk reel sektörü ayakta duramaz. Bu, finansal kesimin dışlanması veya fonksiyonlarının küçümsenmesi anlamına gelmemelidir. İki kesimin birlikte, sağlıklı büyümesinin sürdürülebilir büyüme açısından zorunlu olduğu, dünyada yaşanan ve yaşanmakta olan krizler ile zaten kanıtlanmıştır.”