Teknolojinin gelişmesiyle sayıları hızla artan otomatik para makinaları sadece para değil, mikrop da taşıyabiliyor. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi tarafından yapılan incelemeye göre, bankamatiklerde dışkılarda yer alan mikroplar, menenjit ve akciğer enfeksiyonlarına yol açan mikroplara rastlandı.
Türkiye’de 20 bini aşkın otomatik para makinesi var. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrıbiyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. İştar Dolapçı ile öğrencileri Burak Şimşek, Ali Türk, Ashok Paudel, İsmail Selvi ve Mehmet Sertçelik, 2008 Kasım - 2009 Mart tarihleri arasında Ankara Sıhhiye ve Kızılay’da 40 otomatik para makinesi üzerinde hafta içi ve hafta sonu olmak üzere 80 inceleme yaptı.
Hastalık tuşlarda
Makinelerin tuş ve ekranı üzerinde yapılan 80 incelemenin 78’inde mikroorganizma tespit edildi. Bunların önemli bir bölümü, insan vücudunda da olan, nadiren hastalıklara yol açan mikroorganizmalardı. Ancak bunların yanında çeşitli ciddi hastalıklara yol açacak çok sayıda mikroorganizmaya da rastlandı.
İncelemelerin yüzde 15’inde “Non fermenter gram negatif basil”, yüzde 8.75’inde “Gram nefatif enterik basil” adlı mikroplara rastlandı. Bu mikroplar dışkıda yer alıyor. Tuvalet ihtiyacını gideren bir müşteri ya da bu kirliliğin bulunduğu bir eşyayla temas eden kişi, para makinesi aracılığıyla bu mikrobu yayıyor.
Bankamatiklerin birinde, zatürre ve menenjite yol açabilecek ‘streptecoccus pneumoniae’ mikrobuna rastlandı. Yine başka bir bankamatikte cilt hastalıkları, abse ve akciğer rahatsızlıklarına yol açan ‘MRSA’ mikrobu tespit edildi. Makinelerden yüzde 6’sında akciğer rahatsızlıklarına yol açabilecek küf mikrobu görüldü.
Hastalık yapabilir
İncelemelerin yüzde 71’inde “Micrococcus”, yüzde 60’ında “KNS”, yüzde 26’sında “Streptococcus”, yüzde 33’ünde ‘Gram pozitif basil’, yüzde 25’inde ‘Gram pozitif difteroid basil’, yüzde 18’inde “Neisseria” mikroorganizmaları tespit edildi. Bu mikroorganizmalar genelde doğada yaygın olarak bulunup, çok risk yaratmasalar bile bazı zayıf bünyelerde hastalıklara yol açabiliyorlar.
Kısa aralıkla temizlenmeli
Araştırmayı yapan ekip, para makinelerinde çeşitli hastalık riskinin bulunduğunu saptadıklarını belirterek, hem banka yöneticilerine hem de müşterilere görev düştüğünü bildirdi. Uzmanlar, makinelerin sık sık temizlenip dezenfekte edilmesi, müşterilerin de makineyi kullandıktan sonra ellerini yıkamasının önemli olduğunu söyledi.