Atmosferik ve turbo motor seven araç sahipleri yıllardır birbirileri arasında atışıp dururlar. Bu noktada her iki motor seçeneğini savunan kişilerin haklı olduğu noktalar vardır. Bizde bu konuyu tüm çıplaklığı ile açıklamak istedik. Turbo motorun avantajları neler? Atmosferik motorun avantajları neler? Turbo motor araçların eksileri neler? Atmosferik makinenin eskileri neler? Atmosferik mi turbo mu? Tüm bu soruların cevabı yazımızda.
Atmosferik motor, aslında ilk nesil arabaların tercih ettiği bir ünite tipidir. Burada hava yakıt karışımındaki havayı, piston hareketlerinden oluşan vakum etkisiyle sisteme dahil eden motor tipi olarak da açıklayabiliriz. Turbo motorlardaki gibi herhangi bir elektrikli veya mekanik bir emiş yapan ekstra bir parça bulunmamaktadır. Atmosferik motorlar piston hareketi ile hava akışını sağladığı için, turbo makinelere göre verimli yanmayı sürekli gerçekleştiremeyebilirler. Bu durumda atmosferik motorlu araçların performansı özellikle alt devirler de fazlasıyla düşük olur. Üst devirlere çıkıldığında ise piston hareketi hızlı olacağı için, hava vakum miktarı fazlasıyla ideal seviyeye ulaşacaktır. Ancak bu kez yakıtta karışımda artı göstereceğinden dolayı, karışım yine maksimum verime ulaşamayacaktır.
Atmosferik motordan farklı olarak piston içerisine hava akışını elektronik bir sistem ile sağlayan motor tipleridir. Burada hem elektrikli hemde egzoz gazlarından yararlanarak turbolar beslenmektedir. Turbo, aşırı besleme olarak bilindiğini yukarıda da bahsetmiştik. Peki nasıl çalışır? Otomobilin motorunda yer alan silindirlerin içinde bir yanma gerçekleşir. Burada oluşan atık gazlar dışarıya basınçlı bir şekilde çıkar. Yüksek ısıya sahip olan bu gaz, egzozdan çıkmadan yönce egzoz miline temas ederken o mili hareket ettirir. Bu mile bağlı olan diğer türbin, yapılan bu temasın sonucunda dönmeye başlar. Düşük basınç olarak alınan bu hava, turbo salyangozunun içerisinde hız kazanır ve çabucak intercooler bölümüne gider. Buradaki amaç emilen bu havanın daha soğuk hale getirilmek istenmesidir. Bu sayede soğuk hava yanma verimini yükselterek, modele daha fazla güç ürettirecek. Aşağıda yer alan kroki üzerinden adımları tekrar incelersek
1- Havanın emildiği ve basıncının arttırıldığı yer
2- Intercooler’a emilen havanın gidiş yolu
3- Havanın Intercooler’da soğutulma anı
4- Soğuk havanın silindire ilerleme noktası
5- Yakıt hava karışımının olması ve verimli yanma sonucu egzoz gazının ortaya çıkması
6- Egzoz gazının türbine giriş yaptığı yer
7- Egzoz gazının türbini döndürerek sistemden çıktığı yer
Aslında en çok merak edilen konulardan biri de atmosferik motora turbo takılıp takılamayacağıdır. Böyle bir şey teknik olarak mümkündür. Ancak çalışan sistemde değişim yapmanın artıları olduğu gibi eksileri de olabilir. Atmosferik motora turbo takmak güç anlamında artış sağlayacaktır. Aracınız daha performanslı gidecektir. Ancak unutmayın! Aracınız daha önce atmosferik motor mantığına göre üretildi. İçerisinde kullanılan argümanların dayanımı, fabrikanın belirlediği bazı ölçüler limitinde olmaktadır. Siz daha fazlasını ürettirmek isterseniz, bazı sorunlar ile karşı karşıya kalabilirsiniz. Atmosferik motorlar, turbo desteklilerden daha az güç üretecektir. Siz bu motora turbo taktığınızda, içindeki parçalar üretilen güçlere dayanamayabilir. Bu durum sizi motor revizyonuna kadar götürebilir. Motorun bazı parçalarının kırılmasına da sebep olur.
• Daha performanslı hale gelirler
• Daha fazla güç üretmek oldukça kolaydır
• Atmosferik otomobillere göre daha az CO2 emisyonu üretirler
• Atmosferik otomobillere göre daha az yakarlar
• İdeal yanma oranı daha fazladır.
• Bakım maliyetleri atmosferik modellere göre daha fazladır
• Belli bir zaman sonra turbo revizyon işleminin yapılması gerekir. Bu ekstra maliyet oluşturur.
• Doğru kullanılmadığında otomobile fazla yakıt yaktırır
• Zaman içerisinde revizyonu yapılmayan turbonun, pal kopması sonucu motor revizyonuna yol açması
• Bakım maliyetleri düşüktür
• Turbo bakım ve revizyona gerek duymazlar
• Turbo olmadığı için pal kopması sonucu motor hasarı oluşmaz
• Performansları turbolu araçlara göre düşüktür
• Daha fazla güç üretmek için yüksek devir gerekir
• Daha fazla çevreyi kirletirler
• Turbo motorlu araçlara göre verimli değillerdir
Atmosferik motorlu araçlar güçlendirilebilir mi konusu da en çok merak edilen başlıklardan. Zaman zaman atmosferik motorları güçlendirmek için uygulamalar yapılmıştır. İşte atmosferik motoru güçlendirmek için yapılan uygulamalar.
Atmosferik motorlara detaylı bir AR-GE ile turbo takılabiliyor. Bu sayede atmosferik motorlu araçlar güçlendirilebiliyor.
Atmosferik motoru güçlendirmek için yapılan diğer bir işlem de Supercharger takmadır. Buda aynı turbo takma işlemi gibi bazı sorunlara sebep olabilir.
Daha büyük hava filtresi takmak, yüksek hava akışının motora ulaşmasını sağlayacaktır. Buda optimum yanmayı modele sağlayacak ve motorun optimum güç üretmesine yardımcı olacaktır.
Son dönemin en trend konularından biri de turbolu araçlar LPG’ye uyum gösterir mi? Son dönemde LPG dönüşüm işlemleri yoğun şekilde yapılmaktadır. Atmosferik motorlu araçlarda dönüşüm oldukça kolay ancak, turbo motorlarda işler hala karışık. Genelde benzin takviyeli LPG dönüşüm sistemleri şu an için turbo motorlu araçlara uygulanabiliyor.