LONDRA (İHA) - Irak'taki Amerikan ve İngiliz askerlerinin Iraklı esirlere yönelik davranışlarını sorgulatan fotoğraflar, ortaya çıkışlarının 4. gününde, hala bütün gazetelerin birinci sayfaları ve yorum köşelerine egemen.
Daily Telegraph ve Times, manşetlerinde İngiliz askerlerinin bir Iraklı'ya işkence yaptığı iddialarının temelindeki fotoğrafların sahte olabileceği yolundaki ordu kaynaklı açıklamaların işkence fotoğraflarına kuşku düşürdüğüne yer verdi.
Her iki gazete de konuyu "Subaylar 'Fotoğraflar sahte' diyor" başlıklarıyla duyurdu. Fotoğrafları ilk yayımlayan gazete Daily Mirror, bugünkü sayısında da haberine sahip çıkmayı sürdürüyor. Gazete, kendilerine bizzat askerler tarafından sızdırılan fotoğrafların orijinal olduğunda ısrar ediyor.
Amerikan askerlerinin Ebu Garib Hapishanesi'ndeki esirlere yönelik muamelesini sergileyen fotoğrafların gerçek olmadığını söyleyen ise yok. Daily Telegraph, geçen aylarda görevden alınan Irak'taki cezaevlerinden sorumlu Amerikalı kadın Tuğgeneral Janis Kaprinski'nin ilk açıklamalarını aktarıyor.
"Iraklı esirlere işkence yapmak ve aşağılamakla suçlanan Amerikan askerlerinin komutanı, askerlerin böyle davranmaya askeri istihbarat görevlileri tarafından teşvik edildiğini söyledi. Tuğgeneral Kaprinski, Ebu Garib Cezaevi'nin askeri istihbarat tarafından yönetildiğini, taciz ve kötü muamelenin fiilen resmi politika olduğunu ve sorgulamalara CIA ajanlarının da katıldığını belirtti"
Yine Daily Telegraph ile Times gazeteleri, Irak'taki esirlere kötü muamele konusunda Amerikan ordusu tarafından hazırlanan bir raporun basına sızdırıldığını ve raporun bugünkü New Yorker dergisinde yer alacağını yazıyor. Konu hakkındaki ayrıntılar, Times'in haberinde şöyle yer aldı:
"ABD ordusu tarafından hazırlanan gizli bir rapora göre Amerikalılar, Ebu Garib Hapishanesi'nde Iraklı esirlere 'sorgu sürecinin bir parçası olarak' sürekli kötü muamele ediyordu. Şubat ayında hazırlanan 53 sayfalık belgede, 'sadistçe, kaba ve gayri ahlaki' diye tanımlanan çok sayıda işkence suçu örneği veriliyor. Tümgeneral Antonio Taguba tarafından hazırlanan raporda; Iraklı esirlere sopalar ve farklı aletlerle tecavüz edildiği, çırılçıplak soyuldukları, kadın çamaşırları giymeye zorlandıkları, günlerce su ve tuvalet bulunmayan hücrelerde tutuldukları ve sürekli olarak dövüldükleri anlatılıyor. Rapor, işkenceden ordu istihbarat birimini sorumlu tutuyor.
Independent gazetesinde, dün Ebu Garib Hapishanesi önünde yakınlarına yapılan muameleyi protesto eden Iraklı kadınların resimleri var. Gazetenin Irak'taki muhabiri, işkence fotoğrafları konusunda Iraklılar'ın tepkisini şu sözlerle özetliyor:
"Fotoğraflar Iraklıları tiksindirdi ama şaşırtmadı. Amerikalılar'ın hapishanelerde nasıl işkence yaptığına dair söylentiler, zaten aylardır her yerde konuşuluyordu"
Guardian ise, "Askerlik sektöründe özelleşmenin yükselişi" kitabının yazarı Peter Singer'ın makalesiyle konuya farklı bir açıdan yaklaşmış. Yazar, "Hukukun erişemediği yer" başlıklı yazısında, işkence ile suçlanan askerlerin yargılanacağını ve suçlu bulunurlarsa cezalarını çekeceğini yazıyor. Gazete, "ama" diye devam ediyor:
"Bu olaya kendilerine 'sorgucu' olarak iş verilen özel güvenlikçiler de karışmış. Askeri ihtiyaçlardan doğan ve ordular tarafından karşılanamayan açıklar, kamu oyunda hiç bir şekilde tartışılmadan, özel güvenlik şirketlerine ihale ediliyor. Şu anda Irak'ta çeşitli askeri işlerde çalışan 20 bin kadar özel güvenlikçi var. Fakat asker olmadıklarından, ordu kurallarıyla bağlı değiller. Irak'ta bir yargı düzeni bulunmadığından, ülke hukukuna tabi olmaları da sözkonusu değil. Dolayısıyla, tıpkı Guantanamo'da olduğu gibi, tehlikeli bir hukuki boşluk doğuyor"
Şehirdeki Amerikan kuşatmasının kalkmasının ve muhabirlerin kente girmesinin ardından, hemen tüm gazetelerde Felluce'den izlenimler var. Amerikan Genelkurmay Başkanı Richard Myers, Felluce'nin denetimini alan Iraklı güçlerin komutasının Saddam Hüseyin'in eski generallerinden Casim Muhammed Salih'e verildiği haberlerini yalanlıyor. Guardian'ın Felluce'deki muhabiri, General Salih'in kentte saklandığı söylenen yabancı savaşçıları teslim etmesi yolundaki Amerikan taleplerini reddederek, Amerikalılar'la arasına mesafe koyduğunu anlatıyor. Haberden kısa bir alıntı:
"Amerikalı komutanlar Felluce'de 200 kadar yabancı savaşçının saklandığını söylüyor. Ama General Salih, 'Kentte yabancı savaşçı yok' diyor. Dün Felluce'nin ana yollarını, Irak polisi ve Irak Sivil Savunma gücü denetliyordu. Ama kentin diğer bölgelerinde, halen yüzlerini poşularla kapatmış elleri Kalaşnikof'lu savaşçılar dolaşıyor. Dün kentteki çarpışmalarda ölen yüzlerce kişinin gömüldüğü Felluce Stadyumu'nun duvarına 'Felluce şehitliği" yazılı bir pankart asıldı ve mezarlara taşlar dikildi. Bunlar üzerine 'Şehit Nasır Hüseyin. 15 Nisan'da görev başında öldü', ya da 'Burada adsız bir şehit yatıyor. Mavi gömlekliydi. Sanayi bölgesinde bulundu' gibi notlar yazılmıştı. Gelenlerin çoğu, yakınlarını bulamadı"
Ve Makedonya'da ortaya çıkmaya başlıyan bir skandal, Independent gazetesinde. Ayrıntıları geçen hafta ortaya çıkan iddialara göre, 6 Pakistanlı ve 1 Hintli yasa dışı göçmen, 2 yıl önce Makedonya güvenlik güçleri tarafından kaçırılarak öldürülmüş. Sonra da öldürülen kişilerin "başları yeşil bantlı silahlı cesetleri" basına gösterilmiş. Bu kişilerin El Kaide üyesi teröristler olduğu ileri sürülerek, Amerika'nın desteği elde edilmeye çalışılmıştı. Independent, iddiaların dün Makedonya İçişleri Bakanı Miryana Kontevska tarafından doğrulandığını duyuruyor.
İçişleri Bakanı "Bu, uluslararası toplumun ilgisini çekmek için düzenlenmiş canavarca bir oyun" dedi ve eski milliyetçi İçişleri Bakanı Lyube Boskovski'yi cinayetleri planlamakla suçladı. Boskovski, 2 yıl önce yapılan seçimlerde partisinin kaybetmesi nedeniyle koltuğundan ayrılmış fakat milletvekilliğini korumuştu. Şimdi Makedonya başsavcısı, eski bakanın gözaltına alınmasını emretti. Hafta sonunda toplanan bir parlamento komisyonu, Boskovski'nin dokunulmazlığını kaldırdı.
Independent, olaya adı karışan bazı polislerin de tutuklandığını duyuruyor.
Ve Guardian'dan bir haber. Gazete, Ağrı Dağı'nda Nuh'un gemisini aramak üzere bir grup uzmanın kolları sıvadığını duyuruyor. Habere göre, Amerikalı ve Türk 10 kaşif ve bilim adamı; uydu fotoğraflarında tespit edilen 14 metre yüksekliğinde, 23 metre genişliğinde ve 137 metre uzunluğundaki yapının ne olduğunu araştırmak üzere, 15 Temmuz'da çalışmaya başlamayı planlıyor.