LONDRA (İHA) - Avrupa basınında bugün yer alan haber ve yorumlarda ağırlıklı olarak ele alının konular arasında, Kenya'da dün düzenlenen eylemler, Almanya'da Schröder'in gafı, Türkiye'nin AB üyeliği tartışmaları ve "Dünya Satın Almama Günü" bulunuyor.
Bugün Avrupa basınında manşetler, Kenya'da dün düzenlenen çifte saldırılara ayrıldı. Almanya'da yayımlanan der Tagesspiegel gazetesi, saldırıların El Kaide imzası taşıdığını belirtti. Tagesspiegel, "İsraillilere saldırmakla, Bin Ladin bugüne dek nihilist ve yalnızca yıkıma yönelik yöntemlerine kuşkuyla bakan Arapların desteğini kazandığına emin olabilir. Arap rejimleri ve medyası, bu seferki saldırıları Bali'deki olay kadar kolayca kınayamayacaktır" dedi.
Bu yoruma İngiliz Times gazetesi de katıldı. "Nefret cennete kıyım getirdi" manşetini atan gazete dün ilk kez İsraillilerin hedef alınmasıyla, İsrail'in de kendisini ABD önderliğindeki terörle mücadele savaşının ortasında buluverdiğini söyledi, bu durumun El Kaide'ye karşı kurulmaya çalışılan küresel ittifakı zorlayacağını yazdı.
Times iç sayfalarında da, "El Kaide taraftarları Doğu Afrika'ya koydukları tek bir bombayla, teröre karşı yürütülen savaşı ve Amerika'nın Saddam Hüseyin'i devirme planlarını çok daha karmaşık bir hale getirdi. İsrail'i askeri bir yanıt vermeye zorlayarak, Müslüman dünyasıyla Washington'un arasına kara kedi sokmaya çalışıyorlar" dedi.
İSRAİL'İN YANITI İsrail'in vereceği yanıt, pekçok gazetede merak konusu oldu. İlk sayfasının tümünü saldırı ve yankılarına ayıran İngiliz Guardian gazetesi, İsrail hükümetinin "Elimiz sorumlulara uzanacak" sözlerini manşetine aldı. Gazete haberinde de İsrail istihbaratının, 1972 Münih Olimpiyatları'nda 11 atletlerini öldürenlerin hemen tümünü daha sonra öldürdüğünü anımsatıyor.
Bunun hemen altındaki haberdeyse El Kaide uzmanı Rohan Gunaratna, saldırının neden El Kaide imzası taşıdığını düşündüğünü açıklıyor. El Kaide'nin yurt dışındaki İsrail hedeflerini vurma arzusu ve kapasitesine sahip tek örgüt olduğunu ifade eden Gunaratna yazısında, "Daha önce Asya'daki İsrail temsilciliklerini gözledikleri biliniyor. Bin Ladin'in bir zamanlar yaşadığı Doğu Afrika'da güçlü bir örgütlenmesi var. El Kaide'nin 1998 yılında Yahudi hedeflere saldırıları desteklemek için Dünya Yahudiler ve Haçlılar İslamcı Cephesi adlı bir şemsiye örgüt kurduğu biliniyor. El Kaide mümkünse uzun vadeli planlama ve hazırlık gerektiren eşgüdümlü saldırıları tercih ediyor" dedi.
Rusya'da yayımlanan Vremya Novosti gazetesi, "Terörün sınırı olmadığını savunan o çok çiğnenmiş klişenin derin ve acı bir gerçeğe dayandığı artık anlaşıldı. Dünyada katillerin haince planlarından uzak kalabileceğiniz hiçbir yer yok" diyor. Gazete ayrıca, "Hint Okyanusu kıyısında ülkelerindeki zorlu hayatı unutarak rahatlamaya çalışan zavallı İsrailli tatilcilere de yazık oldu" diye yazdı.
İspanya'da yayımlanan El Mundo, dünkü saldırıda, ilk kez bir yolcu uçağına karşı omuzdan ateşlenen füzelerin kullanılmasını "teröristlerin taktiklerinde yepyeni bir aşama" diye yorumladı. Gazete, "Yeni bir 11 Eylül yaşanmaması için, toplum modelimiz ve yaşam tarzımızın yok edilmemesi için teröre karşı uluslararası işbirliğinin ne kadar hayati olduğunu bir kez daha gördük" dedi.
"BUSH DA SUÇLU" İspanyol El Periodico ise saldırının sorumluları listesini daha geniş tuttu. El Periodico, "Bush yönetimi Irak saplantısının ve kendi petrol çıkarlarının peşine düşmüşken, terörizm, eylemlerini meşrulaştırmak için Filistin'deki savaştan yararlanmaya çalışıyor. Filistin'deki savaş güçlünün zayıfı ezişini, Avrupa'nın utanç verici etkisizliğini ve uluslararası düzenin başarısızlığını ortaya koyan, sonu gelmeyen bir mücadeledir" dedi.
İngiliz Daily Telegraph ise, Avustralya hükümetinin 12 Kasım'da vatandaşlarını Mombasa'da bir saldırı olabileceği konusunda uyardığını yazan gazete, İngiliz dışişlerinin benzer bir uyarı yapmadığını hatırlatıyor.
Bugün konuya 5 sayfa ayıran Times ise "Neden dünü seçtiler" başlıklı kısa bir haberinde 28 Kasım'ın öncelikle İngiliz mandasının Filistin'i bölme kararı aldığı günün, yani İsrail'in kuruluşunun yolunu açan günün 55. yıldönümü olduğunu yazdı. Times ayrıca dün İsrail'de iktidar partisinin liderini seçmekte olduğunu, ülkenin Hanukka dini bayramına hazırlandığını ve Amerika'da Şükran Günü olduğunu hatırlattı.
SCHRÖDER'İN TİLKİSİ Alman Frankfurter Allgemeine gazetesi, Başbakan Schröder'in dünkü gafını tartıştı. Schröder, İsrail'e nükleer, biyolojik ve kimyasal silahları teşhis etmekte kullanılan "Tilki" ya da Almancasıyla "Fuchs" tipi zırhlı araçları satmaya hazır olduklarını açıklamıştı.
Gazete, ancak İsrail'in bu aracı değil, yine Fuchs adlı bir zırhlı personel taşıyıcısını istediği ortaya çıkınca, Savunma Bakanı Peter Struck'un özür dilemek zorunda kaldığını yazdı. Gazete ayrıca, eğer kesinleşirse, öteki Fuchs'ların aksine zırhlı personel taşıyıcılarının satılmasının tartışmalı bir karar olacağını, çünkü bu araçların İsrail askerlerini işgal altındaki Filistin topraklarına taşımakta kullanıldığını bildirdi.
TÜRKİYE'NİN AB ÜYELİĞİ TARTIŞMALARI İngiliz basınında bugün de Independent gazetesi, Türkiye'nin AB üyeliği tartışmalarına katıldı. Gazete, "Türkiye'nin 2004'te müzakerelere başlama umuduna Almanya'dan destek" başlığı altında Başbakan Gerhard Schröder'in dün, bugüne kadarki en açık destek açıklamalarından birini yaptığını yazıyor.
Schröder'in, "Kopenhag'da Türkiye'ye müzakereler için güçlü bir teşvik mesajı verilmeli" sözlerini aktaran gazete, Portekiz Başbakanı Jose Manuel Durao Barroso'nun da Türkiye'nin Avrupa'dan din farklılığı nedeniyle dışlanmasının da "vahim bir hata" olacağını söylediğini bildirdi. Independent müzakere tarihi verilmesinin AGSP ve Kıbrıs konularında Türkiye'nin alacağı tutuma bağlı olacağını yazdı.
ANTİ-KAPİTALİST DOMUZ Guardian gazetesi bugünkü baskısında, Dünya Satın Almama Günü'ne değindi. Gazete bugün Amerika'da yayımlanacak bir reklamda konuşan bir domuzun çıkarak seyircilere şu mesajı vereceğini yazdı:
"Ortalama bir Kuzey Amerikalı, bir Meksikalının 5 katı, bir Çinlinin 10 katı ve bir Hintlinin 30 katı tüketiyor. Biz dünyanın en gözü doymaz tüketicileriyiz. Bir günlüğüne vazgeçin."
Guardian bu haberini, "Anti-kapitalist domuz Amerikalıları hiçbir şey almamaya davet ediyor" başlığıyla verdi.