Avrupa Ve Ortadoğu’daki Kriz Yaş Meyve Sebzeyi Vurdu

Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçılar Birliği Başkanı Ali Kavak, Avrupa’daki ekonomik kriz ve Ortadoğu’daki çalkantılar nedeniyle yaş meyve sebze ihracatının 2012 yılında hem miktar hem de değer bazında yüzde-6 oranında azaldığını bildirdi. Kavak, bu gerilemenin bile çok büyük bir başarı olduğunun altını çizdi.

Akdeniz İhracatçı Birlikleri (AKİB) Akdeniz Yaş Meyve Sebze İhracatçılar Birliği Başkanı Ali Kavak, düzenlediği basın toplantısıyla yaş meyve sebze ihracatında 2012 yılını değerlendirdi. Ali Kavak, AKİB Genel Sekreteri İsmail Çetin, AKİB Yönetim Kurulu Üyeleri ve Yaş Meyve Sebze Sektör Kurulu Başkanı Kemal Kaçmaz ile birlikte AKİB’de düzenlediği toplantıda, ihracatçıların 2012 yılında da Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırarak 152 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdiklerini söyledi. Aynı zamanda Ulusal Turunçgil Konseyi ile Narenciye Tanıtım Grubu’nun başkanlığını da yürüten Kavak, 152 milyar dolarlık ihracatta tarımın payının yüzde 12’yi geçerek 19,2 milyar dolara ulaştığını kaydetti. Kavak, “Bizim için hayati önem taşıyan yaş meyve sebze ihracatımız ise 2 milyar 184 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2011 yılına göre hem değer hem de miktar bazında yüzde - 6’ya geriledik. Bu düşüşün temel nedenlerinden biri Avrupa bölgesini saran ekonomik kriz, ikincisi de Ortadoğu ülkelerinde yaşanan siyasi gelişmeler. Biz yaş meyve sebze ihracatımızı ağırlık olarak komşu ve çevre ülkelere yapıyoruz. Birinci sırada Rusya, ikinci sırada Irak, üçüncü sırada Almanya geliyor. Avrupa Birliği (AB) üyesi ülkelerine ihracatımız ise maalesef tahmin edemediğimiz kadar düşük rakamlarda kalıyor. Özellikle Almanya dışındaki ülkelere yaş meyve sebze ihracatımız maalesef ilk 10’la bile girmiyor. Bunun da nedeni, en önemli rakiplerimizden birinin İspanya olması. Onu Yunanistan ve Hollanda takip ediyor. Yani AB üyesi ülkelerin birçoğu bizim aynı zamanda rakip ülkelerimiz olduğu için AB’ye biz yaş meyve sebze ihracatımızı bir türlü geliştiremedik” dedi.

Rusya’ya yaş meyve sebze ihracatının yüzde 44’ünü gerçekleştirdikleri bilgisini veren Kavak, Ortadoğu’da yaşanan gelişmelerin ise ihracatçıları ciddi anlamda sıkıntıya soktuğuna dikkat çekti. Artık ülkeler arasındaki ticari ilişkilerin siyasetle iç içe girdiğini belirten Kavak, “Ortadoğu’da yaşanan gelişmeler ister istemez Suriye’nin de transit kapısını kapatmasıyla birlikte bizim Ortadoğu’ya ihraç etmekte olduğumuz yaş sebze meyvemizin kapısının kapanmasına neden oldu. Alternatif olarak Ro Ro taşımacılığı geliştirildi, ancak hem maliyetleri artırması hem de yaş meyve sebzedeki raf ömründen dolayı zaman kaybı yaşanması nedeniyle maalesef başarı sağlanamadı. Çünkü daha önce 4-5 gün içinde ulaşan ürünlerimiz 20-25 günde ulaşmaya başladı ve raf ömrü kısaldı. Bu nedenle ciddi anlamda büyük olumsuzluklar yaşandı” diye konuştu.

“ASIL TÖKEZLEME YILIN İKİNCİ YARISINDA MEYDANA GELDİ”

“Rusya ise 2005 yılından bu yana Türkiye ile en ufak bir pürüz yaşadığında ortaya koyduğu bir koz var; o da yaş meyve sebze ithalatı kozu” diyen Kavak, Rusya’nın her sıkıştığında bu kozu masaya koyup, tarife dışı engeller getirmesinden yakındı. Parasının değerinin düşmesi ve uygulanan ambargo nedeniyle İran ile yaptıkları ihracatın da sıfıra düştüğüne işaret eden Kavak, AB’deki kriz nedeniyle İspanya’nın fiyatlarını aşağıya çektiğini ve ciddi anlamda Türkiye ile rekabet etmeye başladığını söyledi. Türkiye’nin şu anda dünyanın en pahalı narenciyesini satar hale geldiğini ifade eden Kavak, bunun da Türk ihracatının daralmasına neden olduğunu dile getirdi. Kavak, “Bütün bu olumsuzluklar bizim ihracatımız önünde ciddi engeller oluşturdu. Bu olumsuzluklar karşısında 2012 yılını yaş meyve sebze sektörü olarak yüzde - 6 ile kapatmamızı çok büyük bir başarı olarak görüyorum. İhracatçılarımızın üstün gayretleri sonucunda 2012 yılını çok hafif yaralarla atlattık. Asıl tökezleme ise 2012’nin ikinci yarısında meydana geldi. Tarihin en kötü 6 ayını yaşadık ikinci yarıda. Bu da bizi ciddi anlamda olumsuz etkiledi” şeklinde konuştu.

İhracatçı Birlikleri bazında ihracat rakamlarında AKİB’in 13 milyar 89 milyon dolar ile Türkiye geneli ihracatta yüzde 9,5 paya sahip olduğu bilgisini veren Kavak, bu rakamla AKİB’in diğer birlikler içinde 4. sırada bulunduğunu kaydetti. AKİB’te geçen yıl yüzde 14’lük düşüş yaşandığını, bunun da narenciye ağırlıklı ihracattan kaynaklandığını dile getiren Kavak, 2012 yılında AKİB kanalıyla 957 milyon dolarlık yaş meyve sebze ihracatı yapıldığını ve bu rakamla Türkiye geneli yaş meyve sebze ihracatı gerçekleştiren birlikler arasında ilk sırada yer aldıklarını belirtti. Tarım sektörünün istihdama yaptığı katkıya da değinen Kavak, Türkiye’de ne kadar vasıfsız, eğitimden nasibini almamış, iş bulamamış insan varsa hepsini bağrında barındırdığının ve 10-15 milyon insana iş sağladığının altını çizdi.

“HERKESE BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR”

2012 yılındaki olumsuz tablo karşısında hükümetten üreticiye, ihracatçıdan kamu kuruluşlarına kadar herkese görevler düştüğünü söyleyen Kavak, 2023 hedefinin devlet politikası olarak belirlendiğini ifade ederek, şunları söyledi:

“Hedefin devlet politikası olmasının kağıt üzerinde kalması bizi hedefe götürmez. Bütün paydaşların bunu hissetmesi gerekir. Özellikle kamu kuruluşlarının desteği gerekir. Sadece para desteğinden söz etmiyoruz; işlerin çabuklaştırılması gerekiyor. Ayrıca üretimden çıkan sıkıntıların tamamı ihracatçıya fatura ediliyor. İhracatçı günah keçisi gibi oldu. Radikal çözümler üretilmesi gerekiyor. Hepimiz taşın altına elimizi koymak zorundayız. Yoksa 2023 hedeflerine ulaşamayız.”