Öncelikle herkes bilmeli ki, özellikle borsalardaki düşüşlerin temel nedeni asıl Avrupa'dan kaynaklanan belirsizliklerdir. Bu nedenle sadece İMKB'ye bakıp da neden düşüyoruz diye sorulan sorunun cevabını Türkiye'de aramayın. Cevaplar yurt dışında. Hatta diyebilirim ki, oldukça sert düşen dış borsalara rağmen, İMKB yine de iyi dayanmaya çalışıyor. Ancak, dışarıdaki tedirginlik ve belirsizliğin boyutu nedeniyle, bir süredir tekrarladığım alt desteklere inme ihtimalimizin kuvvetli olduğunu bir kez daha yeniliyorum.
Hafta sonu Avrupa'daki seçimlerde iki önemli değişim oldu. Biri Fransa'da Hollande'nin seçilmesi. Diğeri de, Yunanistan'daki seçimlerden iktidar çıkamaması idi. Özellikle iktidar partilerinin koalisyon kuramayacak bir sonuç elde etme risklerine sanırım iki hafta öncesinden dikkat çekmiştim. Parlamentoya giren radikal partiler nedeniyle muhtemelen Haziran'da yeni bir seçim daha olacaktır. Dün tam Avrupa'daki seçim gerilimleri atlatılıyor derken, hükümet kurma görevi verilen Radikal Sol Kolalisyon lideri Tsipras'ın açıklamaları bir anda piyasaları vurdu! Aleksis Tsipras, Yunanistan'ın borçlarının sorgulanacağını, bunun için uluslar arası bir komisyon kurulması gerektiğini, AB dayatmalarına ve tasarruf tedbirlerini kabul etmeyeceklerini, bankaların devlet kontrolünde olması gerektiğini, önceki hükümetin taahütlerine uyulmayacağını vs.vs açıklayınca piyasalar darmadağın oldu.
Kısacası,kendisinin de hükümeti kuramayacağını düşünen Tsipras Haziran'daki seçime oynadı. Yaşananlardan madur olan Yunan halkına AB'ye kafa tutarak seçim yatırımı yaptı diye düşünüyorum. İşte bu açıklamalarla şimdi ya da olabilecek yeni bir seçimde de radikal sol partinin koalisyonu olacağını düşünen piyasalar, Yunanistan ile AB arsında sert bir kriz dalgasının daha yaşanma ihtimalinin gerçekleşebilecek güçte olduğunu gördü. Bu da satışların hızla artmasına neden oldu. Önceden de dediğim gibi, çok ciddi bir açmaz var. Yunanistan yeni bir seçime giderken AB bu açıklamalar sonrasında seçimin sonucunu görmeden yardım dilimini kullandırmayabilir.
Bu durumda nakiti bitmek üzere olan Yunanistan'da ortam iyice gerilir. Moratoryum( borçlarını ödememe) ilan riski söz konusu olabilir. Karşılıklı atışmalar eurodan çıkalım tartışmalarını gündeme getirir. Aslında bu yapılabilse, Avrupa için de sonrası daha iyi olur. Ama Yunanistan ile başlayıp arkasından Portekiz, İspanya vs. gibi ülkeler de euro'dan çıkmak istiyorum denirse euro birliği tamamen dağılır diye düşünüldüğünden AB liderleri ne yapmaları gerektiğini bulamıyorlar.
Neyse, daha çok şey yazılabilir ama, fazla yazı okuma sıkıntısı yaratır. Sonunu kısa bağlayalım. İspanya'da bankaların da sıkıntılı olduğu düşünülürse biraz daha izlemek faydalı olabilir.
İyi Haber de Var!
Petrol düşüyor. Altın düşüyor. Bunlar iyi gelişmeler. Büyüme sorununun olduğu ortamda petrol ülkeleri de bu fiyatların düşmesinin kendileri için de doğru olacağını görecekler demiştim. Suudi petrol bakanı, fiyatların yüksek olduğunu, düşmesi gerektiğini, herkese yetecek petrolleri olduğunu ve üretimi arttırabileceklerini söyledi. Petrol gevşemeye devam ediyor. Özellikle bizim için çok iyi bir gelişme.
Peki altının düşmesi neden iyi?
Krizin en başından beri bir finansal operasyon olduğunu izah eden yazılarımı biliyorsunuz. Bu yazılarımda çok kez altının muhakkak düşeceğini, hatta ABD faizleri artmaya başladığında daha da hızlanan düşüşleri göreceğimizi çok kez tekrarladım. Altın, kriz zamanlarının limanlarından birisidir. Paranın tamamen pasif park etmesine sebep olur. Altındaki çözülme burada park eden paranın artık piyasalara dönmeye başladığını gösterir. Bu yüzden bu gelişme benim için çok önemli. Kriz yaygarası ile yaşanacak son bir düşüşten bahsediyordum. İşte bu düşüşte tüm dünyada altından yaşanan çözülmeler hisse senetlerine kaymaya başlayabilir. Bu da kriz dalgası yatıştıktan sonra gelecek yükselişin daha ciddi ve uzun olmasına yarayacak bir gelişmedir.
Bu arada cari açık sorununda olduğu gibi ( ki cari açık sorunundaki hatayı ''Cari Açığın Analizi Yanlış Yapılıyor'' başlıklı strateji yazımda izah etmiştim) ısrarla yapılan, ve bana göre yanlış olan bir beklenti daha var! O da, yeni parasal paketler açıklanırsa ya da açıklanmak zorunda kalınacağı ve buradan gelecek paranın altına gideceği, bu yüzden de altında 2.000, 2.500, hatta 3.000$'ın görülebileceği yorumlarıdır. Daha önceleri de buna katılmadığımı söyledim. Hemen kısaca sebebini söyliyeyim. Dediğim gibi, altın kriz zamanlarının korunma limanıdır. Nakit durmak için eğer para birimlerine güvenilmiyorsa ki, buradaki asıl güven Euro için değil, Dolar içindi. Bu durumda altın sığınak olur. Biz bu süreci yaşadık. Ama dikkat ederseniz ABD krizi aşma yönünde görüntü vermeye başlayınca Dolar'a olan güvensizlik ortadan kalkmaya başladı. Demek ki, artık pasif altın taşıyıcılığına gerek kalmayacak. Çünkü nakit olarak durulabilecek ve aynı zamanda faiz getirisi de olabilecek olan bir para yani Dolar, yeniden ön plana çıkıyor.
Bunun da dışında, ülkelerde krizler dip bulup da çözülme sürecine girildiğinde, muhtemelen yeni bir parasal paketlerle bu sağlanabilir. Bu parasal genişlemenin sonrasında artık piyasalar dönecektir. Kriz sonlanmaya doğru gidecektir. Bu takdirde siz olsanız, krizin en dip yaptığı yerde mi paranızı hisse, gayrimenkul, vs alımında kullanmayı tercih ederseniz, yoksa kriz bitti diye ilan edildikten sonra mı? Bu krizi yaratanlar sizler bizler olmadığımız için, belki cevaplarınız farklı olabilir. Ama krizi yönetenlerin cevapları kriz en çok korku yarattığı yerde, onlar altından çıkmaya başlamak yönünde olacaktır. İlk çıkışı altın 1.900 Dolar'ı gördüğü sıra yaptılar. Şimdi de ana çıkışı yapma dönemindeler. Altından çıkış için en iyi zaman, çıkınca alınabilecek diğer yatırım araçlarının en ucuz olduğu zamanlar olacaktır. Hiçbir zaman altın kalıcı olarak devamlı taşınmaz. Kriz bitti dendiği zaman ise, alternatif yatırım alanlarında ciddi fırsatların kaçtığını görürsünüz. İşte altındaki çözülmenin sebebi budur. İşi bilenler, masum yatırımcıları korkutup, yeni yatırım alanlarına geçmeye başladılar bile...
İzleyelim, yaşayalım ve görelim.
Not: Yazı 09:13'te borsaanalizci.com'da yayınlanmıştır.
Aydın Eroğlu