Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, ülkesi ile İngiltere ve ABD arasında imzalanan nükleer enerjiyle çalışan denizaltı üretimi anlaşması AUKUS'un, Tayvan meselesi nedeniyle Çin ile çıkabilecek olası bir çatışmada, ABD'nin yanında yer alacaklarını gösteren bir "taahhüt" olmadığını bildirdi.
ABC News'in Insiders programında konuşan Savunma Bakanı Marles, ABD'nin, Avustralya'dan nükleer enerjili denizaltıları çatışma durumunda kullanmaya yönelik söz almadan, Virginia sınıfı 5 denizaltıyı teslim etmeyeceği yönündeki iddialara karşılık, AUKUS anlaşmasının olası bir çatışmada ABD'yi destekleme "taahhüdü" anlamına gelmediğini belirtti.
Nükleer enerjili denizaltıların "asıl amacının Güney Çin Denizi üzerindeki ticaret yollarını korumak" olduğunu aktaran Marles, Virginia sınıfı denizaltıların 2030 yılında Avustralya'ya teslim edildiği andan itibaren "tamamen" Avustralya hükümetinin kontrolünde olacağını vurguladı.
Öte yandan Marles, "Nükleer enerjili denizaltılar savaş bağlamında faaliyet gösterme kapasitesine sahip ancak buradaki ilk amacımız bölgenin istikrarına katkı sağlamak." dedi.
Çin'de İkinci Dünya Savaşı'nın ardından Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Koumintag) güçleri ile Mao Zıdong önderliğindeki Çin Komünist Partisi (ÇKP) güçleri arasında yaşanan iç savaşta galip gelen Komünistler, 1 Ekim 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etmişti.
İç savaşı kaybeden Koumintag üyeleri ise Tayvan'a yerleşip 1912'de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Ada'da devam ettiğini ileri sürerek Taipei'de geçici hükümet kurmuştu.
Çin Halk Cumhuriyeti'nin, kendi topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor. Çin ana karası ile Tayvan arasındaki ayrılık ve egemenlik ihtilafı halen sürüyor.
Pekin, "tek Çin" ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.
Avustralya, Ekim 2021'de ABD ve İngiltere ile nükleer denizaltı teknolojisi alanında işbirliğini öngören AUKUS anlaşmasını imzalamıştı.
3 ülkenin isimlerinin İngilizcedeki kısaltmasından oluşan "AUKUS" adlı güvenlik anlaşması uyarınca Güney Avustralya eyaletinin başkenti Adelaide'deki tersanelerde en az 8 nükleer enerjiyle çalışan denizaltı inşa edilecek.
Anlaşma uyarınca Avustralya'nın sahip olacağı nükleer enerjili denizaltılar, Hint-Pasifik'te istikrarı desteklemek ve anlaşmaya taraf olan ülkelerin ortak değerleri ile çıkarlarının korunmasına katkı sunmak için kullanılacak.
Hint-Pasifik bölgesinde Çin'in büyüyen askeri varlığına karşı yapıldığı açıklanan AUKUS anlaşmasına tepki gösteren Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, "anlaşmanın bölgesel barış ve istikrarı ciddi şekilde baltalayacağı" eleştirisinde bulunmuştu.
AUKUS'un ardından Avustralya, "nükleer güce ulaşmadan önce nükleer denizaltılara kavuşacak ilk ülke" olarak kayıtlara geçecek. (AA)