Yasalara göre bir çalışan kanunlarda belirtilen gerekçelerden birini kullanarak kıdem tazminatı hakkına sahip olabilir. Bunun için kendi durumuna uygun gerekçeyi işverenine ibraz etmelidir.
Bu kararı işverenine belirtmesi için de bir ihbar süresi vardır. Bunun ardından iş akdinin fesih işlemi başlar. İşveren ile yapılan anlaşma veya sözleşme dahilinde ödeme süresi ve şekli belirlenir.
Bir çalışan sigorta prim günü sayısı ya da emeklilik yaşı dolduğunda emekli olma hakkı kazanır. Çalıştığı iş yerinden kıdem tazminatı alabilmesi için Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan gerekli belgeleri temin ederek işverenine iletmesi yeterlidir. Son çalıştığı iş yerinde bir yılı doldurması kıdem tazminatı hakkı kazanması için yeterlidir. Bunun yanı sıra iş akdinin sonlandırılması için sebep, kanunda belirtilen çerçevede olmalıdır.
Bir çalışan özel sektörde ya da kamu alanında çalışması fark etmeden kıdem tazminatı hakkı kazanabilir. Sigortasının başladığı ilk günden itibaren 3600 günü doldurmuş olması yeterli bir sebeptir. Bu gün sayısı da 15 yıllık bir süreç anlamına gelir.
Yasalarda belirtilen gerekçelerden en az birini göstermeden işten ayrılan kişiler kıdem tazminatı hakkına sahip olamazlar. Bu tür durumlarda işverenin o çalışana kıdem tazminatı yükümlülüğü yoktur.
İş Kanunu kuralları özel sektör çalışanları ve işverenleri için de geçerlidir. Belirlenmiş yasal ihbar süreleri içinde işverene iş akdinin feshi için talep yapılmalıdır. Bu süre o iş yerinde çalışılan gün sayısına göre değişiklik gösterir.
Bir iş yerinde bir yıl dolduğunda o iş yerinden kıdem tazminatı alacak şekilde ayrılmak mümkündür. Bunun dışında kanuni gerekçelerden birini de işverene ibraz etmek gerekir.
Çalışma sürelerine göre yasal ihbar süreleri 4857 Sayılı İş Kanunu'nun 17. Maddesinde şu şekilde belirlenmiştir: