Bir kış meyvesi olan ayva, özellikle bu mevsimlerde rastlanan soğuk algınlığı, grip gibi hastalıklar için şifa sayılır. Çocukların kemik gelişimine katkıda bulunan ayva, tansiyonu düşürmesi, kalp – damar sağlığına iyi gelmesi, bağışıklığı güçlendirmesi, ishale iyi gelmesi, kabızlığı geçirmesi, vücudu dinç tutması, ağız içindeki yaraları iyileştirmesi gibi birçok faydası vardır. Ayvanın içeriği ile birlikte ayvanın faydaları, ayva çekirdeğinin ve ayva çayının faydaları nelerdir detaylıca inceledik.
Ayva, soğuğa dayanıklı olup 1000 metreye kadar yükseklikte her yerde yetişir. Dünya ayva üretiminde ülkemiz ilk sıralarda yer almaktadır. Ayvanın meyvesi ile reçel, marmelat, meyve suyu yapılırken yaprakları ilaç yapımı ile birlikte boya ve kozmetik alanlarında kullanılmaktadır. Ayvanın içeriğinde yer alan pektin, tanen, şeker, organik asit, A ve C vitamini ve değişik oranlarda mineraller, onu çok faydalı bir meyve yapmaktadır. Bu faydaları ise kalp, mide, bağırsak, akciğer, böbrek, ağız sağlığında kendini göstermektedir.
Uzmanlar tarafından tam bir ecza deposu olarak görülen ayva, zengin içeriği ile birçok hastalığa iyi gelmekte, birçok hastalığın da oluşumunu önlemektedir. Düşük kalorisi nedeniyle diyet listelerine de girebilen ayva, komposto, reçel, marmelat ve çayı veya meyve olarak tüketilmesi ile faydalarından yararlanabiliriz. İşte ayvanın zengin vitamin, mineral içeriği...
Kalori (kcal) 56
Toplam yağ 0,1 g
Kolesterol 0 mg
Sodyum 4 mg
Potasyum 197 mg
Karbonhidrat 15 g
Diyet lifi 1,9 g
Protein 0,4 g
A vitamini 40 IU
C vitamini 15 mg
Kalsiyum 11 mg
Demir 0,7 mg
Piridoksin 0 mg
B12 vitamini 0 µg
Magnezyum 8 mg
1- AYVA BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ KUVVETLENDİRİR
Ayva, içerdiği antioksidan maddeler ile birlikte C vitamini ve fitokimyasallar ile bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar. Günlük C vitamini ihtiyacının dörtte birini karşılayan ayva, böylece kan hücrelerinin yapımında yer alan bu vitamin ile birlikte dışarıdan gelecek virüs, bakteri ve patojenlere karşı vücuda koruma sağlar. Bu sebeple gün içerisinde tüketeceğimiz meyveler arasında ayvayı eklememiz özellikle kış aylarında bize doğal bir koruma sağlayacaktır.
2- AYVA, CİLDİ GÜZELLEŞTİRİR, KORUR
Ayva içerisinde yer alan demir, bakı ve çinko mineralleri, kırmızı kan hücrelerinin üretimi için önemlidir. Ayva tüketimi ile sağladığımız bu mineraller ile kırmızı kan hücreleri sayısı artacak, böylece hücrelere oksijen taşınması yükselecek. Bu ise cildin daha sağlıklı olması, daha genç bir görünüme kavuşmasını sağlayacak.
Ayrıca ayvada bu mineraller ile birlikte vitaminlerin ve antioksidan maddelerin yer alması, hücre yenilenmesi açısından da önemlidir. Serbest radikallerin oluşumunu böylece engelleyen ayva tüketimi, ciltte oluşacak kötü durumları önler, yaraların iyileşmesini hızlandırır, kırışıklıkların önüne geçilir.
3- AYVA KİLO VERMENİZE YARDIMCI OLUR
Lifli bir yapıya sahip olan ayvanın 100 gramında sadece 57 kalori bulunmaktadır. Tokluk hissi veren ayva, sodyum, kolesterol ve doymuş yağ oranı düşük olması nedeniyle diyet listelerine girmeye hak kazanmaktadır. Diyet tatlısı olarak ayva ile değişik alternatifler üretebilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken konu ise ayvanın büyüklüğü. Bir büyük boy ayvanın yarısı günlük olarak yeterli olmaktadır.
4- AYVA, SİNDİRİME VE KABIZLIĞA İYİ GELİR
Ayva, lifli yapısı nedeniyle sindirim sistemine faydalı bir meyvedir. Bu lifler sayesinde vücuttaki zararlı maddelerin atılmasını sağlayan ayva, dışkının normal hacminin oluşmasını sağlaması açısından kabızlığa iyi gelir. Bu özelliği ile ishalin de önüne geçen ayva, gaz problemleri ve sindirim rahatsızlıkları için uzmanlar tarafından haşlanmış olarak tüketimi tavsiye edilmektedir.
5- AYVA KANSER HÜCRELERİ İLE SAVAŞIR
Kanser hücrelerinin oluşumu, vücudumuzdaki serbest radikallerin kontrolsüz bir şekilde birleşmesi ile meydana gelmektedir. Ayvada bulunan antioksidanlar, fito-besleyiciler ve fenolik maddeler, serbest radikallerin bu birleşimini önler. Bu sebeple kanser oluşumu önüne geçilmiş ya da büyümesi engellenmiş olunur. Ayva başta olmak üzere antioksidan içeren besinlerin tüketimi kanser riskini azaltma açısından önemlidir.
6- AYVA ALERJİ OLUŞUMUNU ÖNLER
Ayva içerisindeki C vitamini ile vücudun günlük ihtiyacının yüzde 25’ini karşılar. Bağışıklık sistemi için önemli olan C vitamini sayesinde mikroplara karşı vücudun direnci artmış olur. Alerji, bağışıklık sistemindeki sorunlardan ileri gelmektedir. Güçlü bir bağışıklık sistemi ise alerji oluşumunu önler. Anti-alerjik olması nedeniyle meyvesi, çekirdek ekstresi, atopik dermatit ve sistisi sağlık sorunları tedavisinde tüketimi tavsiye edilir.
7- AYVA TANSİYONU DENGELER, KALP VE DAMARLARI KORUR
Ayvanın içerisinde bolca miktarda bulunan potasyum minerali, kan basıncının düzenlenmesinde önemli rol oynamaktadır. Bu özelliği ile tansiyonu dengeleyen ayva, kalp-damar sağlığını korumuş olur. Tansiyonun dengede olması, koroner kalp rahatsızlıkları, inme, kalp krizi risklerini ortadan kalkmasına neden olur.
8- AYVA, SAÇLARI GÜÇLENDİRİR
Ayvanın içerisinde yer alan demir, bakır ve çinko minerallerinin kırmızı kan hücrelerinin üretiminde büyük rol oynadığını söylemiştik. Kanın vücuttaki dolaşımını artıran bu olay nedeniyle kafa derisinde etkisi yadsınamaz. Bu nedenle sağlıklı saçlar için günlük meyve tüketiminde ayvaya da yer vermek gerekir.
9- AYVA, BAĞIRSAK SORUNLARINI YOKEDER
Uzmanlar, ayvanın lifli yapısı nedeniyle sindirim sistemi kanalında olumlu etkileri olduğunu belirtirler. Aynı zamanda anti-enflamatuvar yapısı ile bağırsak içerisinde toksinlerin oluşumu önlenmiş olur.
10- KANSIZLIĞA İYİ GELİR
A ve B vitaminleri açısından zengin olan ayva, düşük şekeri oranı ile birlikte insanda rahatlatıcı ve sakinleştirici özellik gösterir. Bunların yanında ayvadaki yüksek demir minerali içeriği, kan hücrelerini üretimini artıracağından kansızlık oluşumunu bir şekilde önlemiş olur. Anemi hastası olanlar için günlük ayva tüketimi önemli bir yardımcı besin olabilir.
11- AYVA AĞIZ KOKUSUNU ÖNLER
Anti-bakteriyel olan ayva, bu özelliği ile ağız içerisindeki rahatsızlıkların oluşumunu önlediği gibi bu sebeple oluşacak kötü koku oluşumunun önüne geçilmiş olur. Ağızdaki bakterilerin yok olmasını sağlayan ayva tüketimi ile kötü nefes kokusu azalmış hatta yok olacaktır.
12- ÇOCUKLARIN GELİŞMESİ VE BÜYÜMESİNİ HIZLANDIRIR
Kemik gelişimine katkıda bulunan ayva, özellikle çocukların büyümesi ve gelişmesi için önemli bir yardımcıdır.
13- KULLANIM ŞEKİLLERİNE GÖRE DİĞER FAYDALARI
Ayva ya da ayva suyu ishalin geçmesi için de çok faydalıdır. Meyvesi veya meyvesinden hazırlanan şurup ve komposto ishale iyi gelmektedir. Vücudun gücünü artırarak, zinde tutmaya yardımcı olarak yorgunluk ve bitkinlikten korur. Ağız kokusunu önler. İçerdiği vitamin ve minarelerle kalp ve damar hastalıklarından koruduğu, varisi önlediği ve varis tedavisine yardımcı olduğu, cinsel gücü artırdığı bildirilmektedir. Kandaki kötü kolesterolü düşürerek damar sertliğinden korur. Ayva hoşafı ağızdaki yaraların iyileşmesini hızlandırır.
Tereyağında pişirilen ayva, balgamı söker, kronik öksürüğe, solunum sistemi hastalıklarına ve bronşite iyi gelmektedir.
Ayva çiçeği kaynatılıp içildiğinde annelerin sütünü artırır, kalbi güçlendirir ve baş ağrısına iyi gelir.
Ayva kabuklarının kaynatılıp içilmesi, idrar yolu iltihaplarında iyileşmeyi hızlandırır.
Ağızdaki yaralar, boğazdaki şişlik ve ağrı için ayvanın kendisi ya da yapraklarının kaynatılıp suyu ile gargara yapılabilir.
Dudak çatlamalarını önlemek ya da iyileştirmek için de ayva çekirdekleri kaynatılıp dudaklar bu suyla yıkanabilir.
Ayva yaprakları çay gibi demlenip içildiğinde sakinleştirir ve uykusuzluğa iyi gelir.
Ayva çayı, özellikle öksürüğe iyi gelmesi nedeniyle kış mevsiminde çok tercih edilen bir bitki çayıdır. Meyvesi ile aynı özelliklere sahip ayva çayı, solunum rahatsızları, anemi, astım, tüberküloz ve kalp hastalıkları için faydalı olur karaciğere olumlu etkileri vardır. Ayva çayı, ayva yaprağından veya ayva kabuğu ile çekirdeklerinden yapılır.
Ayva çayı yapım şekli iki tanedir. Birincisinde yıkanan ayva yaprakları su içinde kaynatılır. İlk haşlanan su döküldükten sonra yapraklar suda bir kez daha kaynatılır. Süzerek ayva çayını elde edersiniz.
İkincisinde ise ayvanın kabuğu ve çekirdeğinden faydalanılır. Ayva kabukları, çekirdekleri ile birlikte karanfil, kakule ve kabuk tarçın birlikte kaynatılır. Kaynama sonrasında 5-10 dakika kısık ateşte demlendirilir. Sonrasında süzerek içebilirsiniz.
Ayva ile birlikte ayva çayı tüketimine dikkat etmek gerekir. Aşırı tüketimi, kilo alımına, ishale neden olabilir.