Özellikle çalışanlar ve öğrenciler daha çok uyumak için tatil günlerini iple çekiyor. Daha çok dinlenmek için uyumayı tercih edenlere kötü bir haberimiz var. Az uyumak ve uykusuzluk çekmek kesinlikle aynı şey değildir ve ikisi de çeşitli sağlık sorunlarına neden olur. Gün içinde sık sık ve derin uykuya dalmaya neden olan bir uyku bozukluğu olan hipersomni de aslında hafife alınmaması gereken bir diğer sorundur.
Dengeli uyku, beden ve zihin sağlığı için çok önemlidir. Çok az veya çok fazla uyumak beyin ve kalp dengesizliklerine neden olabilir.
Fazla uyumakla ilgili sorunların neler olduğunu daha iyi anlamak için öncelikle vücudumuzun sağlıklı kalabilmesi için gerçekten gerekli olan uyku saatlerine bakalım.
Uzmanlar, doğru bir gece uykusunun şu şekilde olması gerektiğini söylüyor:
Genel olarak, herhangi bir yaşta dinlenmek için en uygun uyku saati 7 ila 9 saattir. Uyku saatleriniz sürekli olarak yüksek veya düşükse, uykunuz sık sık bölünüyorsa, sık sık narkolepsi durumuna düşüyorsanız veya uyanmakta belirli bir zorluk çekiyorsanız, uyku bozuklukları için yardım aramanız gerekir.
Çok uyumak, yıllardır edindiğiniz bir alışkanlık veya gerçek bir uyku bozukluğundan kaynaklanan fiziksel bir durum olabilir. Her iki durumda da vücudumuz için sağlıklı değildir.
Çok uyumak gerçek bir hipersomnia bozukluğu ise patolojik bir uyku bozukluğu ile karşı karşıyasınız demektir. Gün içinde uyku uyuklamalar da dahil olmak üzere dinlenme süresinin aşırı artmasıdır.
Hipersomninanın temelinde birçok hastalık yatabilir. Sinir sistemini dengesizleştiren özellikle üzücü bir olay nedeniyle travma sonrası hipersomnia görülebilir.
Narkolepsi de buna neden olabilir. Uyandıktan sonra halüsinasyonlar ve vücut felci ile en şiddetli biçimlerde sık ve derin uyku atakları ile karakterize bir bozukluktur.
Uyku apnesi sendromu da uyku sırasında solunumun durmasına neden olan ve tüm dinlenme döngüsünü değiştiren bir solunum problemi olarak hipersomniaya neden olabilir.
Çok fazla uyumak ayrıca antihistaminikler, psikoaktif ilaçlar, antidepresanlar ve diğerleri gibi bazı ilaçların tüketiminin bir sonucu olabilir.
Bazı depresif durumlar, uyku saatlerinde aşırı bir artış, bazı günlük aktivitelerde azalma, karamsarlık ve ilgisizlik durumuna bağlı bir durumu beraberinde getirebilir. Bu durum ne yazık ki hem genç hem de ileri yaştaki insanlarda ortaya çıkabilir.
Tiroid fonksiyonu yetersiz olduğunda ve bu nedenle hipotiroidizm sorunları ile karşı karşıya kaldığımızda bunun sonuçlarından biri aşırı uyku hali olabilir. Bu da uyku saatlerinde artışa neden olur. Tiroid, uygun metabolik ve hormonal işleyişle doğrudan bağlantılıdır: Tiroid bezi gerektiği gibi çalışmazsa, tüm organizma zayıflar ve daha fazla dinlenmeye ihtiyaç duyar.
Çok fazla uyumak vücut için gerçekten kötüdür. Aşırı uyumak zamanla bazı rahatsızlıklara ve hastalıklara neden olabilir. Son yıllarda bu konuya ışık tutan bazı çalışmaların sonuçlarına göre en yaygın 3 sağlık sorunu şunlardır:
Yakın zamanda yapılan bir araştırma, uyku süresi ile nörolojik açıdan herhangi bir olumsuz etki arasında bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yetişkinlikte gece 9 saatten fazla uyuyan kişilerde, Alzheimer hastalığı gibi bunama formları geliştirme riski daha yüksektir.
Amerikan Nöroloji Akademisi, aşırı uykunun felç riskini artırdığının altını çizen bir araştırma yayınladı. Çin'de yapılan araştırma, ortalama yaşı 62 olan 30 binden fazla kişinin uyku alışkanlıklarını izledi. Bunlardan yaklaşık 1.500'ü felç geçirdi ve aralarındaki ortak payda hem gündüz hem de gece bolca uyumalarıydı.
Aynı çalışma, benzer bir şekilde az uyuyanların da aynı riski taşıdığını vurgulayarak, beynimizin ve dolaşım sistemimizin sağlığının uyku dengesiyle yakından bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Gerekenden fazla uyumak kalp sorunlarına da neden olabilir. Yapılan araştırmalarda, fazla uyumanın ateroskleroz gelişme riskini artıran iltihaplı bir duruma neden olan C reaktif protein üretimini desteklediği ortaya çıkmıştır.
Çok uyumak vücut için iyi değildir. Bu tür bir durum daha ciddi bir sorunun işareti olabilir veya gelecekteki sorunların tetikleyicisi olabilir.
Uyku ile ilgili problemler devam ederse hem tanısal testler yapmak hem de kişinin hangi alışkanlık ve eğilimlerinin aşırı uyumayı tetiklediğini anlamak için mümkün olan en kısa sürede müdahale edilmesi önerilir. Uyku bozukluğunuz olduğunu düşünüyorsanız, mutlaka bir uzmana giderek nörolojik muayene yaptırmanız gerekir.
Genel olarak, uyku bozuklukları hafife alınmamalıdır ve aşağıdakiler de dahil olmak üzere dengeli dinlenmeyi destekleyen davranışların benimsenmesi tavsiye edilir: