Azap Gölü'nde balık ölümleri

Aydın'ın Söke İlçesi'ne bağlı Yeşilköy ile Avşar Köyü arasında bulunan Aşağı Büyük Menderes Havzası'nın en önemli sulak alanlarından biri olan, tepeli pelikan, bahri, angıt, yeşilbaş ördek, sakar meke, akbalıkçıl ve gri balıkçıl gibi kuşların üreme ve beslenme alanı olarak hizmet veren Azap Gölü, bu yıl erken kirlilik alarmı verdi.

Süleyman Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Erol Kesici, önlem alınmada geç kalınması halinde, gölde mavi-yeşil alglerin aşırı artacağını, suların bakteri istilasına uğrayacağını, kitleler halinde su kuşları, balık ve diğer su canlılarının ölümlerine bu yıl da rastlanabileceğini söyledi.

Ekosistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği (EKODOSD) tarafından 2007 yılından bu yana takip edilen Azap Gölü'nde yaşanan olumsuzluklarla ilgili bazı tespitlerde bulunuldu. Geçen yılın Haziran, Temmuz ve Ağustos ayı incelemelerinde göl suyunun renginin yeşil hale geldiği, sazlıkların kuruduğu, göl tabanından gaz çıkışı olduğu, yoğun bir şekilde balık ölümleri yaşandığı ve bu balıkları yiyen kuşlarda da ölümlere rastlandığı tespit edildi. Gölde yaşanan olumsuzluklar konusunda ilgili kurumlar uyarılarak, bilimsel araştırma yapılması için Isparta Süleyman Demirel Üniversitesi ile işbirliğine gidildi. EKODOSD Bilim Danışmanı ve SDÜ Eğirdir Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Erol Kesici başkanlığındaki bilim heyeti, geçen yıldan bu yana Azap Gölü ile araştırmalarını sürdürüyor.

Öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Erol Kesici, Azap Gölü'nde Şubat-Mayıs ayları arasında yaptıkları limnolojik (suyun kimyasını inceleyen bilim dalı) araştırmalar hakkında bilgi verdi. Kesici, Yeşilköy ile Avşar Köyü göl suyuna dış ortamdan aşırı oranda besi maddesi, atıklar ve yapı maddesi girişleri olduğunu söyledi. Gölde geçen yıllardan mevcut olan ve ortamdan uzaklaştırılmayan besi maddelerin artışı sonucu çözünmüş oksijen oranının çok düşük olduğunun belirlendiğini kaydeden Kesici, şöyle dedi:

"Azap Gölü'nde, hidrojensülfür gibi koku veren gazlarının salınımında artış söz konusudur. Gölde, suyun ışık geçirme özelliği değerinin 6-14 cm arasında belirlenmesi, askıda katı madde ve Klorofil A miktarının aşırı oranda artışını göstermektedir. Eğer gerekli önlemler alınmazsa, artan hava sıcaklarıyla birlikte Temmuz ve Ağustos aylarında geçen yıllardaki sorunlarla karşı karşıya kalınabilecektir."

NELER OLACAK? Kesici, önlem alınmada geç kalınması halinde, gölde mavi-yeşil alglerin aşırı artacağını, suların bakteri istilasına uğrayacağını, gölde kitleler halinde su kuşlarının, balıkların ve diğer su canlılarının ölümlerine bu yılda rastlanabileceğini ifade etti. Gölde kamış ve saz bitkilerinin büyüme kısımlarının üzerinin de çamurla kaplanmasının, bitki gelişimini sınırladığını anlatan Kesici, şöyle dedi:

"Havza geçen yıla nazaran daha fazla yağış almasına rağmen, Azap Gölü'ne aşırı azot ve fosfor girişi (tarımsal atıklar, göl tabanında var olan dip maddesi) yüksek oranda belirlenmiştir. Bunun sonucunda göldeki canlılara, çevresindeki kuşlara, besi hayvanlarına, insanlara zarar verebilecek zehirli bakterilerde artış olacaktır."

İYİLEŞTİRME ÇALIŞMASINA RASTLANMADI EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü de, geçen yılların aynı dönemdeki su ölçüm sonuçlarının bu yılki sonuçlarla karşılaştırılması sonucunda Azap Gölü'nde kirliliğin giderek arttığının görüldüğüne dikkat çekti. Havzada bulunan dış kirletici kaynakları ve göl dibindeki çamuru hatırlatan Sürücü, şöyle konuştu:

"Göl ve çevresinde gerekli önlemler acilen alınmalı ve gölü kirleten her faktörün değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu konuda ciddi önlemlere ihtiyaç duyulmaktadır. Azap Gölü'nü dış-iç kirleticilerle baş başa bırakıp, iyileşmesini beklememek gerekir. Bu duyarsızlık, göl ve çevresinde her yıl artan boyutlarda çevre felaketleriyle ve sorunlarla karşı karşıya kalınmasına neden olacaktır. Çünkü yapmış olduğumuz araştırmalarda Azap Gölü'nde geçen yıl meydana gelen çok sayıda canlının ölümüne, suyunun zehirlenmesine neden olan olumsuzluklarla ilgili iyileştirme çalışmalarına rastlanamamıştır. Gölde alınabilecek en önemli önlemlerden biri suyun sirkülasyonun artırılması olmalıdır. Göle bilim dışı müdahalelerden kaçınılmalıdır. Azap Gölü, bugünkü durumuna bakıldığında, yaz aylarında tekrar çevre felaketleriyle karşı karşıya kalabileceğimizi göstermektedir."