ESKİŞEHİR (AA) - DENİZ AÇIK - Eskişehir'de 16 yaşındaki öğrenci Demiralp Uğurlu, böbrek taşı rahatsızlığı yaşayan babasına önerilen geleneksel yöntemlerin doğruluğunu araştırırken geliştirdiği projeyle, geçen ay Paraguay'da düzenlenen "Fecitec Girasoles Science Fair 2018"in (Bilim Fuarı) "tıp ve sağlık" kategorisinde dünya ikinciliği elde etmenin sevincini yaşıyor.
Kentteki özel bir okulun lise 3. sınıf öğrencisi Demiralp Uğurlu, babasının ve çevresindeki yakınlarının böbrek taşı nedeniyle yaşadıkları sıkıntılara tanık oldu. Bu sağlık sorunu için babasına sunulan geleneksel yöntemlerin doğruluğunu araştırmaya yönelik çalışmaya başlayan Uğurlu, kimya öğretmeni Sibel Pakdil'in danışmanlığında "Tıbbı bitki ekstrelerinin farklı türdeki böbrek taşlarına etkisi" adlı proje hazırladı.
Böbrek taşları üzerinde çeşitli deneyler yapan Uğurlu, yaygın görülen taş üzerinde geleneksel yöntemlerin olumlu etki yaptığını ancak böbreğin içini saran taş üzerinde herhangi bir etkisinin olmadığını tespit etti. Böbrek taşının cerrahi yöntem dışında farklı bir yolla çözülmesini sağlamak için çalışmalarını yoğunlaştıran Uğurlu, danışman öğretmeni Pakdil ve bazı eczacılık fakültelerindeki öğretim üyelerinden yardım alarak özel bir kimyasal formül geliştirdi.
Projesiyle İzmir'deki "OKSEF 2018" yarışmasında dereceye girerek Paraguay'ın Encarnacion şehrinde 20-26 Ağustos'ta düzenlenen bilim fuarı "Fecitec Girasoles Science Fair 2018"e katılan Uğurlu'nun projesi "tıp ve sağlık" kategorisinde dünya ikinciliğine layık görüldü.
- "Böbrek taşının kütlesinde küçülme olduğunu tespit ettik"
Lise öğrencisi Demiralp Uğurlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, projede öncelikle böbrek taşlarının çeşitleri üzerinde bir çalışma yaptıklarını belirterek, "Kaç tip böbrek taşı olduğunu ve insanlarda en yaygın görülen ile ender görülenleri tespit ettik. Proje için iki tip böbrek taşı belirledik. Birisi en yaygın görülen, diğeri ise böbreğin içini tamamen sarıp operasyon gerektiren böbrek taşlarıydı. Gerekli izinler karşılığında hastanelerden böbrek taşlarını temin ettik." dedi.
Uğurlu, taşların üzerinde çeşitli deneyler yaptıklarını anlatarak, yaygın görülen böbrek taşı üzerinde geleneksel yöntemlerin olumlu etki yaptığını belirlediklerini bildirdi.
Böbreğin içini saran taş üzerinde "çeşitli bitkilerin kaynatılıp içilmesi" gibi geleneksel yöntemlerin herhangi bir etkisinin olmadığını tespit ettiklerini anlatan Uğurlu, şunları söyledi:
"Bunun üzerine söz konusu taşın böbrekte küçülmesini sağlayıcı farklı yöntemler denedik. Bazı konularda eczacılık fakültelerine danıştık. Laboratuvar ortamında çeşitli deneyler yaptık. Hazırladığımız kimyasal özütle böbrek taşının kütlesinde küçülme olduğunu tespit ettik. Söz konusu maddeyi bir tablet yöntemiyle böbreğe gönderilmesini planladık. Projemizde elde ettiğimiz aktif maddeler bu yöntemle böbrek taşını çözebilecek."
Uğurlu, iki yıl süren projesiyle, dünyanın dört bir yanından lise öğrencilerini bilimsel ve teknolojik araştırmalarını sunmak ve kültürel paylaşımlar yapmalarını sağlamak için bir araya getiren "OKSEF" adlı yarışmaya katıldığını dile getirdi. Uğurlu, yarışma sonunda katılmaya hak kazandığı Paraguay'daki bilim fuarı "Fecitec Girasoles Science Fair 2018"in "tıp ve sağlık" kategorisinde dünya ikincisi olduğunu vurguladı.
Uğurlu, projesiyle gelecek yıl Meksika'da düzenlenecek Fen Bilimleri Fuarı'nda da Türkiye'yi temsil edeceğini sözleri ekledi.
- "Bizimkisi bir proje, bunun tıbbi yanı uzmanları ilgilendiriyor"
Projenin danışman öğretmeni Sibel Pakdil de Türkiye'de geçmişten gelen ve "bitkilerle tedavi" anlamındaki fitoterapi yöntemlerinin yaygın olduğuna değindi.
"Tıbbı bitki ekstrelerinin farklı türdeki böbrek taşlarına etkisi" adlı projeyle bilinen yöntemlerin doğruluğunu ispatlamak için yola çıktıklarını anlatan Pakdil, "Çalışma ciddi sonuçlar doğurdu. Yaşanan sorunu laboratuvar ortamında çözdük. Planımız, elde ettiğimiz özütleri böbreğe bir kapsül yardımıyla gönderip, orada çözünmeyi sağlamak. Bizimkisi bir proje, bunun tıbbi yanı uzmanları ilgilendiriyor." diye konuştu.