Çocuklarda daha sık, yetişkinlerde nadir olarak görülür. Bademcik şişmesi belirtileri daha çok yutkunurken zorlanma, kulak ve boğaz ağrısı, ateş ve titreme, çene ve boğazın hassas olması ve baş ağrısı gibi durumlardır.
Dişlerde oluşan apse ya da solunum yoluyla vücuda giren virüslerden dolayı oluşan lenf bezi büyümeleri bademciklerin şişmesine neden olur. Savunmanın yoğun geçtiği zamanlarda bademcikler şişebilir. Bademcik şişmesi dışarıdan belli olur mu? Birer lenf bezi olan bademcikler şiştiğinde dışarıdan fark edilemez ancak el ile dokunulduğunda çenenin alt kısmında, boğazın iki yanındaki şişlikler fark edilebilir. Bu durum çok ileri düzeye ulaşmadığı sürece şişliğin dokunmadan fark edilmesi çok da mümkün değildir.
Bademciklerde yaşanan şişmenin en önemli nedeni enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonların nedeni genellikle bakteri ve virüslerdir. Öpücük hastalığı olarak da bilinen ve tükürük yoluyla bulaşan enfeksiyöz mononükleoz hastalığına epstein-bar virüsü (EBV) neden olur. Bu hastalık sonucu da bademcikler enfeksiyon kaparak şişebilir. Öpücük hastalığı dışında şişmeye neden olan diğer mikrobiyal hastalıklar şunlardır:
Özellikle kış aylarında gelişen nezle ya da gripten sonra kendini gösteren burun tıkanıklığı, geniz akıntısı, baş ağrısı gibi belirtiler sinüzit göstergesidir. Sinüziti olan kişilerin yaşadığı geniz akıntısı eğer içeri doğru bir akma yapıyorsa bu akıntının içerisinde barınan mikroplar boğazda enfeksiyona sebep olur ve bademciklerde şişme yapar. Bademciklerde iltihaplanma, vücutta halsizlik ve yüksek ateş yaptığı durumlarda mutlaka bir doktora gözükmekte fayda var.
Bademciklerin iltihap kapıp şişmesine neden olan çevresel faktörler ve davranışlar düzensiz uyku, düzensiz beslenme, boğazı tahriş eden bazı kimyasallar (çamaşır suyu, tuz ruhu gibi) ya da sigara ve alkol tüketimidir. Sigara tüketmemiş olsanız bile sigara içilen ortamda bulunmanız yani pasif içici olmanız bademciklerinizin enfeksiyon kapmasına ve şişmesine sebep olabilir.
Bademciklerde görülen şişmenin nedeni çok düşük bir ihtimal de olsa kanser olabilir. Ya bademciklerin üzerindeki kanser hücresi ya da bademcik çevresinde bir yerde olan kanser hücresi bademciklerde şişmenin olmasına neden olur.
Bademcik şişmesine dondurma iyi gelir mi? Doğal olarak üretilmiş, içeriğinde bakteri barındırmayan dondurmalar bademcik şişmesine iyi gelir. Dondurma yedikten sonra hasta olan kişiler dondurma yüzünden değil, dondurmanın içerisinde bulunan bakteriler dolayısıyla hastalanır. Bu bakteriler yüzünden bademciklerde oluşan şişmeye neden olan enfeksiyon yüksek ateş, baş ağrısı, kulak ve boyun ağrısına neden olur. Şişlikten dolayı olan bu ağrıları azaltmaya ve hafifletmeye yarayan evde uygulanabilecek bazı yöntemler vardır.
Bir bardak ılık sütün içine bir tutam karabiber ve eğer evde varsa bir çay kaşığı da zerdeçal ekleyip karıştırın. Bu karışımı gece uyumadan önce için. Boğazı yumuşatarak rahatlama hissi verecektir. Ancak eğer yutkunmakta çok zorlanıyorsanız ve çok ağrı çekiyorsanız süt boğaza takılarak yutkunmanın sayısını artırır. Dolayısıyla daha çok ağrıya sebep olabilir. Ancak bademcikler çok fazla şişmemiş ise o zaman süt faydalı olacaktır.
Limon, içerdiği yüksek miktarda C vitamini ve iltihap azaltıcı özelliği sayesinde vücutta oluşan enfeksiyonlara karşı bir direnç kaynağıdır. Dolayısıyla limonlu su boğazı yumuşatan, bademciklere iyi gelen tedavi alternatiflerinden biridir.
1 bardak kaynamış suya ılıklaşınca 1 tane limonu sıkıp ağır ağır için. Bu limonlu su karışımını günde iki kere içebilirsiniz. Karışıma 1 tatlı kaşığı bal ilavesi de yaparsanız boğazınızın yumuşamasına oldukça faydalı olacaktır.
Bir bardak ılık suya 1-2 çay kaşığı atılan tuz ile bir karışım hazırlayın. Bu karışımla günde iki üç kez gargara yapın. Ilık su bademcikleri rahatlattığı gibi içine tuz da atılırsa bademciklerde oluşan şişmeye iyi gelecektir. Ancak tuzlu suyla yapılan bu gargara yutulmamalıdır.
Yapılan bu karışımda bulunan tuz; virüslerle mücadele eder, bademciklerde ve boğazda bulunan suyu dışarı çıkartarak şişmeyi azaltır. Aynı zamanda ılık su her zaman kan dolaşımını hızlandırdığı için tedavi sürecini kısaltarak bir an önce iyileşme sağlar.
Ezilmiş taze zencefil, bir tutam kırmızı biber ve birkaç tane kurumuş fesleğen yapraklarından oluşan karışımı kaynamış suda demleyip için. Burada kullanılan baharatlar enfeksiyon giderici olduğundan hızlıca iyileşme görülür. Çünkü zencefil başlı başına bir iltihap giderici özelliğine sahiptir. Fesleğen yine aynı şekilde iltihabı yok eden bir antibiyotik özelliği gösterir. Dolayısıyla bu karışım boğazda oluşan iltihaba ve bademciklerde görülen şişmeye etkili bir tedavi olacaktır.
Bal ve zencefil ayrı ayrı iyi birer iltihap sökücü, virüs ve enfeksiyonları önleyicidir. 2 tatlı kaşığı bal içine 1 çay kaşığı toz zencefil koyup karıştırılarak bu karışım yendiğinde boğazda bir yanma hissi oluşur. Bu, iyileşmenin gerçekleşeceğini gösteren bir durumdur. Ayrıca zencefil ve bal karışımına bir iki damla limon sıkıp da yiyebilirsiniz, sıcak bir suya karıştırıp da tüketebilirsiniz.
Bunlar dışında bal sarımsak karıştırılıp yenebilir. Bal ve sarımsak ayrı ayrı çok faydalı besinler olup bu besinleri karıştırıp tüketirseniz iyileşmeniz hızlanacaktır.
Portakal, tıpkı limon gibi içerdiği zengin C vitamini nedeniyle hastalıklara karşı direnç gösteren, bağışıklık sistemini güçlendiren bir meyvedir. Dolayısıyla portakalın kendisini yemek ya da suyunu sıkıp içmek bakteri ve virüs oluşumuna karşı mücadele ettiği için bademciklerin şişmesine ve boğaz ağrılarına iyi gelir.
Bademciklerde görülen şişme genellikle yukarıda belirttiğimiz yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak bu şişme şiddetli ağrılara ve iltihaplanmalara sebep olmuşsa yani hastalık başlangıç seviyesinde olmayıp ilerlemiş ise o zaman mutlaka doktor muayenesi olup doktorunuzun önereceği bir ilaç ile tedavi olmalısınız. Bu ilaçlar;
Bu ilaçlardan özellikle antibiyotikler ve ağrı kesiciler doktor muayenesi olmadan kesinlikle kullanılmamalı. Çünkü antibiyotikler, bakterileri ve virüsleri yok eder. Eğer doktor onayı almadan bir antibiyotiği kullanırsak zararlı mikroplar dışında yararlı virüsleri de yok eden antibiyotik daha büyük bir rahatsızlığa yol açabilir. Dolayısıyla uzmanlara danışmadan kullanmak yerine bir uzmana danışıp onun yönlendirmesi ile hareket etmek en doğrusu olur.
Bademcik şişmesi bitkisel tedavisi için kullanılacak bitkiler şunlardır;