Kalın bağırsağın divertiküler hastalığı nasıl teşhis edilir?
Karın tomografisi, sistografi, kolonoskopi ve ultrasonografi ile kalın bağırsak divertiküler hastalığı tanısı konulabilir. Divertikülit durumunda baryum ile kalın bağırsak röntgeni çekilmemelidir. 1979 yılında Hunt ve ark. çalışmasında, komplike olmuş divertiküler bağırsak hastalığı olan hastaların % 17’sinde, ayrıca altta yatan bağırsak kanseri olduğu belirlenmiştir. 1984 yılında Boulos ve ark. gerçekleştirdiği çalışmada, ilaçlı bağırsak röntgeni ile (lavman opaklı kolon grafisi), bağırsak divertikülü olan hastaların % 35’inde sonuç alınamadığını, ancak kolonoskopi ile bu sonucun alınabildiğini belirlemişlerdir. Günümüzde, Schreyer ve ark. 2004’de gerçekleştiridği çalışmada olduğu gibi, gerek bilgisayarlı tomografi ile gerçekleştirilen sanal kolonoskopi (BT kolonoskopi) veya manyetik rezonans görüntüleme ile gerçekleştiren sanal kolonoskopi ile (MRG kolonoskopi), standart kolonoskopiye yakın düzeyde sonuçlar elde edilebildiğini gösteren birçok çalışma mevcuttur. Ancak, sanal kolonoskopi ile şüpheli bir kitle veya alan belirlenmesi halinde parça (biyopsi) alma imkanının olmadığı ve mutlaka bu hastalara standart kolonoskopi yapmak gerektiğini bilmekte yarar vardır.
Kalın bağırsağın divertiküler hastalığında ne tür bir diyetle beslenmek gerekir?
Kalın bağırsağın divertiküler hastalığında, liften zengin diyetle beslenmek gerekir. Buradaki ana mantık, bağırsakta dışkının hareket hızını arttırmak ve böylelikle bağırsak içi basıncı düşürmektir. Burada doğal lif takviyeleri de yararlıdır. Yararlı olan Lactobacillus acidophilus ve Bifidobacterium bakterilerini içeren probiyotiklerin de kullanılması yarar sağlar. Günde ortalama 20-35 gram lif tüketmek gereklidir. Lifin önemi Burkitt ve ark. çalışmasında çok açık bir şekilde ortaya konulmuştur. Bu çalışmada İngiltere ve Uganda’daki 1,200 erişkinin gıda alışkanlıkları ile bağırsak hareketlerinin ilişkisi araştırılmıştır. Düşük lifle beslenen İngiliz katılımcıların ortalama bağırsak geçiş zamanının 80 saat ve ortalama dışkı ağrılığının 110 gr/gün olduğu ve buna karşın, yüksek lifle beslenen Ugandalı katılımcıların ortalama bağırsak geçiş zamanının 34 saat ve ortalama dışkı ağrılığının 450 gr/gün olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle rahat bağırsak hareketleri için günde en az 10 bardak (2 Lt) su tüketmek gereklidir. Ayrıca, düzenli egzersiz veya spor yapmak bağırsak hareketlerini olumlu yönde etkilemektedir. Kalın bağırsak divertiküler hastalığında aşağıda belirtilen diyetle beslenmek yararlıdır.
Bağırsağın divertiküler hastalığı için standart diyet
Besin Lif miktarı (gram)
Ahududu 8.3
Ananas 1.9
Armut 5.1
Barbunya (pişmiş) 11.4
Beyaz pirinç (pişmiş) 0.9
Brokoli (pişmiş) 5.2
Brüksel lahanası (pişmiş) 4.0
Domates (çiğ) 1.0
Elma (kabuğu ile birlikte) 3.3
Esmer pirinç (pişmiş) 3.5
Fasulye (pişmiş) 12.6
Havuç (pişmiş) 4.3
Ispanak (pişmiş) 4.4
Kabak 2.5
Karnabahar (pişmiş) 3.4
Kepekli ekmek (bir dilim) 1.9
Kereviz (çiğ) 2.1
Kızılcık 4.0
Kuşkonmaz (pişmiş) 1.2
Lahana (pişmiş) 3.0
Mandalina 1.9
Müsli (cornflakes) 7.1
Patates (pişmiş) 2.3
Şeftali 1.5
Yaban mersini 4.0
Kalın bağırsak divertikülit atağı sırasında ne tür bir diyetle beslenmek gerekir?
Kalın bağırsak divertikülit atağı sırasında ideal olan sıvı bir diyet tarzı ile yani katı bir gıda almadan beslenmektir. Meyve suyu içilmesi önerilir ancak meyve özü olmamalıdır.
Sıvı diyet
- Et suyu içeren çorbalar
- Elma, vişne ve üzüm suyu
- Jöle
Doktorunuzun önerisi ile sulu diyeti takiben önce liften fakir katı bir diyete ve ardından da liften zengin diyete dönülür.
Düşük lifli katı diyet
• Balık
• Beyaz ekmek
• Beyaz pirinç
• Çay ve kahve
• Et suyu
• İyi haşlanmış et
• Jöle
• Konserve veya haşlanmış sebzeler (kabuksuz)
• Makarna
• Meyve konservesi veya meyve kompostosu (elma vb.)
• Süt ve yoğurt (az yağlı)
• Şehriye
• Tahıldan fakir müsli ve cornflakes
• Tavuk
• Yumurta
Görüş ve sorularınız için: drkorhantaviloglu@mynet.com