Anjiodisplazi nedir?
• Anjiodisplazi sindirim sisteminde en sık olarak rastlanılan anormal damar gelişimidir.
• Yemek borusu, mide (Dieulafoy lezyonu), ince bağırsak ve kalın bağırsakta yer alabilirler.
• Olguların % 40-60’ında mide ve bağırsakta çok sayıda anjiodisplazi odağı yer alır.
• Kalın bağırsakta yer alan anjiodisplazi lezyonları tüm olguların % 15-20’sini oluştururlar. Bunlar, ortalama 4 mm büyüklüğünde olup, % 90 oranında kalın bağırsağın sağ kısmında ve ‘çekum’ adı verilen bölümünde yer alır.
• Aort darlığı ve Osler-Weber-Rendu hastalığı ve von Willebrand hastalığı gibi bazı kalp ve damar hastalıkları ve kronik böbrek yetersizliği ile birlikte sık olarak rastlanırlar. Aort darlığı, anjiodisplaziler ve pıhtılaşma bozukluğunun birlikte olması ise Heyde sendromu olarak adlandırılır.
• Ehlers-Danlos sendromu, CREST sendromu gibi bazı sistemik deri hastalıkları ile birlikte de olabilir.
Bağırsak anjiodisplazisi nasıl belirti verir?
• Olguların % 90 kadarı hiçbir belirti vermez ve genel nüfustaki rastlanma oranı % 0.83 olarak belirlenmiştir. Koning ve Loffeld 8,000 civarına kolonoskopi tetkikinde % 2 civarında anjiodisplazi olgusu belirlemişlerdir.
• Olguların % 10’u sindirim sistemi kanamasına neden olur. Bu kanama % 0-60 oranında makattan kırmızı renkli kan gelebilir (hemotoşezi), % 0-25 oranında dışkı siyah katran renginde olabilir (melena), % 4-50 oranında dışkıda gizli kan testinde kanama belirlenebilir (pozitif sonuç) ve % 0-50’sinde demir eksikliği anemisi şeklinde görülebilir.
• Olguların % 2’sinde ise şiddetli veya hastayı şoka sokan makattan gelen yoğun kanama (alt sindirim sistemi kanaması) görülür.
• Bağırsakta yer alan anjiodisplazi sorunu, makat yolu ile gelen alt sindirim kanamalarının % 3-12’sini oluşturur.
• Bağırsakta anjiodisplazisi olgularında % 90 oranında kanama kendiliğinden durur.
• Yine olguların % 85’inde ise kanama durduktan sonra tekrar başlar.
Bağırsak anjiodisplazisi tanısı nasıl konulur?
• Gastroskopi
• Kolonoskopi
• Kapsül endoskopisi
• Enteroklizis
• Anjiografi
• Sintigrafi
• Enteroskopi: ince bağırsağı ağız yolu ile incelemek için mideyi incelemeye yarayan gastroskopi aletine oranla daha uzun endoskoplar kullanılır. Push enteroskopisi ve çift balon enteroskopisi olarak adlandırılır.
Bağırsak anjiodisplazisi nasıl tedavi edilir?
Bağırsakta yer alan anjiodisplazi olgularının tedavisi sıklıkla endoskopik yöntemlerle gerçekleştirilir. Bu tedavi yöntemlerine rağmen tekrar kanama gelişme riski yüksektir.
1. Endoskopik tedavi yöntemleri
a. Argon plazma koagülasyon (APK)
b. Isı ile yakma
c. Klipleme
d. Bant ile boğma (bant ligasyon)
e. Kireçlenmeye yol açan ilaç verilmesi
2. Anjiografi ile kanamanın durdurulması
Bağırsak anjiodisplazisi olgularında anjiografi ile kanamanın odağı belirlenerek, küçük pıhtılar gönderilerek kanama durdurulabilir.
3. Cerrahi tedavi
• Şiddetli alt sindirim sistemi kanamalarında genelde kabul gören ameliyata alma kriterleri: bir günde 14 ünite kan verilmesi, kanamanın durmasını takiben bir hafta içinde tekrar şiddetli kanama oluşmasıdır.
• Endoskopik yöntemlerle sindirim sisteminde kanamanın yerinin tam olarak belirlenemediği olgularda geçmişte yaygın olarak kullanılan ameliyatla kalın bağırsağın sağ yarısının alınması (sağ hemikolektomi) girişimi sonrasında olguların % 75’inde tekrar kanama ve % 50’sinde ise hastanın yaşamını yitirmesi ile sonlanmıştır.
• Kaynağı belirlenmeden gerçekleştirilen cerrahi girişimlerde başarı oranı % 10-25 arasındadır.
• İdeal tedavi, ameliyat öncesinde tanı yöntemleri ile kaynağı belirlenen sorunlu bölümün ameliyat ile kesilerek çıkartılmasıdır. Bu olgularda tekrar kanama oranı % 6 ve % 4 oranında yaşamı yitirme görüldüğü belirlenmiştir.