Kurum, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, bakanlığının 2023 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı.
Gelecek yılın bütçe teklifinde, bakanlığın bütçesinin 24 milyar 321 milyon 48 bin lira olarak yer aldığını aktaran Kurum, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü bütçesinin 3 milyar 68 milyon 236 bin lira, Meteoroloji Genel Müdürlüğü bütçesinin 1 milyar 603 milyon 859 bin lira, İklim Değişikliği Başkanlığı bütçesinin ise 154 milyon 182 bin lira olduğunu söyledi.
Kurum, barınmanın, birçok devlet ve hükümetin sosyal devlet uygulamalarını askıya alması dolayısıyla küresel ölçekte en temel sorunların başında bulunduğuna işaret etti.
Kovid-19 salgınıyla inşaat sektörünün geçici de olsa daralma yaşadığını anlatan Kurum, bu olumsuzluklar sonucunda konut ve kira fiyatlarında artışlar meydana geldiğini kaydetti.
Türkiye'nin tüm dünyanın sosyal devlet anlayışını rafa kaldırdığı bu dönemde dev bir sosyal devlet hamlesini harekete geçirdiğini belirten Kurum, şöyle devam etti:
"Yaptığımız sosyal konut projelerimizle, konut ve kiralarda görülen artışı durdurduk. Bugün Türkiye'miz, küresel buhranların ortasında parlayan bir yıldız olmuştur, Türkiye Yüzyılı iddiasını ortaya koyan küresel bir aktör haline gelmiştir, her şart ve durumda, milletimize yeni yuvalar yapmayı, yavrularımıza huzurlu bir gelecek sunmayı bilmiştir. Ülkemizin bu başarısının en önemli nişanesi, 26 bin sosyal donatısıyla birlikte inşa ettiğimiz, 1 milyon 170 bin sosyal konut olmuştur. Sıcak yuvalarında, geleceğe güvenle bakan 5 milyon vatandaşımız olmuştur. Tam 1 trilyon 317 milyar liralık yatırım değeriyle dünyaya örnek olan bu sosyal devlet uygulamasını, 38 yıllık inşa, imar ve ihya tecrübesine sahip, yerli ve milli imkanları millet namına ve millet yararına seferber eden TOKİ Başkanlığımızla gerçekleştirdik."
Murat Kurum, 81 ilde 750 şantiyede çalışıldığını ifade ederek, "Halihazırda 135 bin konut ve sosyal eserin inşasına devam ediyoruz. Bu yıl sonuna kadar 60 bin konutumuzu tamamlayarak ailelerimizin 2023'e yeni yuvalarında girmelerinin mutluluğunu yaşayacağız." diye konuştu.
Cumhuriyet tarihinin en büyük sosyal konut projesini başlattıklarını anımsatan Kurum, "Milletimiz, 'İlk Evim İlk İşyerim' kampanyamızı sahiplendi, 8 milyonu aşan vatandaşımız başvuru yaptı. 5 milyon 135 bin başvuru ise kuraya katılmaya hak kazandı. Sosyal konut hamlemizin en büyük destekçisi ve talibi 2 milyon 30 bin başvuru sayısıyla geleceğimizin teminatı gençlerimiz oldu. Başvuruların 505 binini emekli, 256 binini engelli kardeşlerimiz, 6 bin 493'ünü şehitlerimizin emaneti olan ailelerimiz ve gazilerimiz yaptılar." bilgisini paylaştı.
Kurum, bu kapsamda 25 Ekim'de 17 ilde ilk olarak 5 bin 615 yuvanın temelinin atıldığını dile getirerek, "Bu konutlarımızla birlikte, ihalesi yapılan ve ihale aşamasında olan konut sayımız bugün itibariyle 15 bin 576 sayısına ulaştı." dedi.
Kurum, kura çekimlerini de 7 Kasım'da Ardahan ve Şırnak'tan başlattıklarını aktararak, şunları söyledi:
"Noter huzurunda, şeffaf bir şekilde yaptığımız kura çekimlerimizi 5 ay içerisinde, 2023 Mart'ına kadar tüm illerimizde tamamlayacağız. Bu hızımızı bir an bile duraksatmadan en geç 2 yıl içerisinde ilk 250 bin konutumuzu vatandaşlarımıza teslim edeceğiz. Projemiz 900 milyar liralık yatırım değeriyle, ekonomimize 2 trilyon liralık katma değer üretiyor, başta gayrimenkul sektörü olmak üzere tam 250 sektörü harekete geçiriyor, bu sayede 200 bin kardeşimize yeni iş imkanı sağlıyoruz."
Murat Kurum, 1 milyon konut amaçlı arsa ve 10 bin iş yeri için başvuruları almaya devam ettiklerini, konut için başvuranların aynı zamanda arsaya da başvurabilmelerinin süresini 15 Kasım'a kadar uzattıklarını bildirdi.
Kurum, TOKİ ile birlikte arsalarına ev yapacak vatandaşa proje desteği vereceklerini, örnek projelerden faydalanmalarını sağlayacaklarını ve talep etmeleri halinde yapım desteği sunacaklarını kaydetti.
Yapacakları 10 bin işyerini de sıfır atığa uyumlu, enerji verimli sistemlerle donatacaklarını, esnafa en sağlıklı çalışma ortamını sunacaklarını vurgulayan Kurum, bu projenin yanı sıra tüm vatandaşların başvurabileceği bir kampanyayı da Emlak Konut öncülüğünde gayrimenkul sektörüyle beraber hayata geçireceklerini söyledi.
Bu büyük konut hamlesinden, afetlerin ardından da yeni hayatlar kurmada gösterdikleri hızdan rahatsız olanlarla karşılaştıklarını ifade eden Kurum, "Evet, biz, kim ne derse desin milletimizin her bir ferdini sağlıklı ve güvenli evlerine kavuşturuncaya kadar çalışmalarımızı gece gündüz kararlılıkla sürdüreceğiz. Nasıl tüm afetlerde en hızlı şekilde yeni konutlarımızın, yeni iş yerlerimizin temellerini attıysak, nasıl 1 milyon 170 bin sosyal konutumuzu milletimize teslim ettiysek, yeni yuvalarımızı da aynı hızda milletimize teslim edeceğiz." sözlerini sarf etti.
Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Kurum, Türkiye'de depremin insanlar için bir felaketle sonuçlanmasını önlemek için başlatılan "Türkiye'nin her yerinde kentsel dönüşüm" çalışmalarının seferberlik anlayışıyla sürdüğünü belirtti. Bugüne kadar, Türkiye genelinde, sosyal konutlarla beraber 3 milyon 200 bin konutun yenilendiğinin altını çizen Kurum, "13 milyon vatandaşımızın hayatını değiştirdik. Bugün 81 şehir 922 ilçemizde toplam 250 bin konutun dönüşümü hızla devam ediyor." ifadesini kullandı.
İstanbul'da 39 ilçede özel sektörle beraber toplam 695 bin konutun dönüşümünün tamamlandığını, 93 bin konutun dönüşümünün sürdüğünü anlatan Kurum, İstanbul Beykoz Tokatköy'de, Beyoğlu Okmeydanı'nda yeni konutların yapımına başladıklarını, Esenler'de 60 bin konutluk, cumhuriyet tarihinin en kapsamlı dönüşüm projesinin ilk konutlarını teslim ettiklerini, Fikirtepe Mahallesi'nde 1648 konut ve iş yerinin yapımını tamamladıklarını dile getirdi.
Kurum, 10 bin 770 konut ve iş yerinin çalışmalarının devam ettiğini, yeni konut ve iş yerlerinin 2023'ün ilk çeyreğinde etaplar halinde teslim edilmeye başlanacağını söyledi.
Ankara'da Mamak ve Altındağ başta olmak üzere 39 bin konutun dönüşümünün bitirildiğini bildiren Kurum, İstanbul dışındaki diğer 80 ilde ise toplam 157 bin konutun dönüşümüne de hızla devam edildiğini kaydetti.
"Tarihe Vefa Geçmişe Saygı" çalışmalarına da değinen Kurum, "Terör eylemleri sonucunda harabeye çevrilen Diyarbakır Sur'u, Şırnak'ta ve Iğdır'daki bizlere tarihimizin emaneti olan meydanları ve kültürel alanlarımızı aslına uygun olarak yeniden kazandırıyoruz. " diye konuştu.
Kurum, 12 ilde 10 bin sanayi projenin, 3 bin 930'unu 1 yıl gibi kısa bir sürede tamamladıklarını, kalanları da esnafa teslim edeceklerini belirtti.
Eylül ayında Samsun'da temelleri atılan Toybelen Sanayi Sitesi'ni 2023 yılının ilk aylarında tamamlayacaklarını bildiren Kurum, yöresel dokuya uygun tarım köy projelerini 81 ilin kırsal bölgelerinde yaygınlaştırdıklarını vurguladı.
Toplam 7 bin yeni köy evini tamamladıklarını, kalanlarını da en kısa sürede bitireceklerini belirten Kurum, İskan Kanunu kapsamında kamulaştırmadan etkilenen köylerde 8 milyar 410 milyon lira yatırımla yöresel mimariye uygun 11 bin 212 konutu inşa ettiklerini söyledi.
Dönüşümde önemli başlıklardan birinin "otoparklar" olduğunu belirten Murat Kurum, İstanbul Ümraniye'de yaptıkları katlı otoparkın örneklerden biri olduğunu, şu anda mevcut dönüşüm alanlarında olabilecek en yüksek sayıda, on binlerce araçlık otopark üretimine devam ettiklerini bildirdi.
Kurum, kentsel dönüşümle beraber yapı denetim sisteminin etkin ve sağlıklı yürütülmesinin ülkeyi depreme hazırlama noktasında hayati olduğunu belirterek, "Bütün yapı denetim sistemiyle 7/24 esasıyla çalışarak 6,6 milyon ev ve iş yerinin denetimi tamamlamıştır. Böylece 24 milyon vatandaşımızın depreme dayanıklı konutlarda yaşamasını sağladık. Eski binaların dönüşümü ve yeni binaların etkin denetimiyle, evlerimizde ve iş yerlerimizde konforu, modern koşulları yakalayacak, 2035 yılına kadar ülkemizde afetlere dirençsiz tek bir sağlıksız yapı, tek bir çöküntü alanı bırakmayacağız." ifadesini kullandı.
Bakan Kurum, TOKİ, İller Bankası, Yapı İşleri ve Kentsel Dönüşüm Genel Müdürlüğü eliyle hızlı bir şekilde dönüşüm çalışmalarını devam ettirdiklerini hatırlatarak, şunları ifade etti:
"Tüm afet alanlarında yaklaşık 45 bin konut, iş yeri, ahır, köy evinin yapımına başladık. Konutlarımızın büyük kısmını teslim ettik, kalan konutlarımızı da yıl sonuna kadar teslim edeceğiz. 1 ay boyunca tüm sokaklarını tek tek dolaştığımız, enkaz alanlarında sabahladığımız, milletimizle kol kola çalıştığımız Elazığ ve Malatya'mızda konutlarımızın 26 bin 711'ini bitirdik ve kardeşlerimize teslim ettik. Kalan 6 bin 101 evimizin inşasını da en kısa sürede tamamlayıp, teslim edeceğiz."
İzmir'de büyük bir dönüşüm tamamladıklarını, yapacakları rezerv konutlarla birlikte toplam 5 bin 61 konuttan 1404'ünü teslim ettiklerini aktaran Kurum, 3 bin 657 rezerv konutu yıl sonuna kadar teslim edeceklerini söyledi.
Kurum, Giresun'daki sel felaketinin ardından Yeni Dereli, Yeni Doğankent'te dere yatağından uzak, yüksek bir alanda Türkiye'ye örnek olacak yeni bir ilçe kurduklarını, Rize, Kastamonu, Sinop ve Bartın'da sel afetinin yaralarını sardıklarını, yeni evler yaptıklarını, sanayi sitelerini dönüştürdüklerini söyledi.
Kurum, ekonomik, sosyal ve çevresel zararlara sebep olan afetlerdeki artışlara karşı şehirlerin direncini arttırmak amacıyla tüm sektörlerde öncelikli eylemlerin belirlendiği Ulusal Uyum Stratejisi ve Eylem Planını 2023 yılı içerisinde tamamlayacaklarını söyledi.
Bakan Kurum, "Mısır'da şu an devam eden COP27 toplantısında Ulusal Katkı Beyanımızı dünya kamuoyuyla paylaşacağız. Yüce Meclisimizden en büyük beklentimiz İklim Değişikliği Kanununun hazırlanması ve Genel Kurul'dan geçirilmesidir. Bu kanun, 2053 net sıfır emisyon ve yeşil kalkınma hedeflerimizin geliştirilmesi için hukuki ve güçlü bir altyapı sağlayacaktır." ifadesini kullandı.
Kurum, sıfır emisyon üreten, çevreyi kirletmeyen yerli ve milli otomobil TOGG'un ihtiyaç duyduğu teknolojik alt yapı, şarj istasyonları, otopark sistemleri ve simülasyon ortamlarını inşa ettiklerini ve şehirleri TOGG'a hazırladıklarını kaydetti.
Kurum, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Vatandaşımızın akıllı uygulamaları, akıllı trafik ve ulaşım elemanlarını kullanarak şehrin her yerine 15 dakikada ulaşabilmesini sağlayacak yenilikçi bir strateji üzerinde çalışıyoruz. Bugün yine akıllı sistem ve teknolojilerle donattığımız, 2003 yılında sayısı sadece 31 olan Otomatik Meteoroloji Gözlem Sistemlerimizi 2022 yılı itibarı ile 2057'ye çıkardık. 'Piri Reis' denizcilik sayfası ile Cebelitarık Boğazı'ndan Hazar Denizi'ne kadar denizcilik meteorolojisi hizmetleri sağlıyoruz. TOGG'umuzun sürücülerine, meteorolojik verileri anlık olarak gösterecek gerekli tahmin, erken uyarı ve rota önerilerini sunacak çalışmalarımızı da artık son aşamaya ulaştırdık."
Sıfır Atık Projesi'ne ilişkin de bilgi veren Kurum, proje ile plastik poşet kaynaklı 550 bin ton plastik atığın oluşumunu ve 23 bin ton sera gazı salımını engellediklerini ifade ederek, depozito konusunda da aynı başarıyı göstereceklerini vurguladı.
Kurum, "Depozito yönetim sistemini 2023'ün sonuna kadar tüm illerimizde ve ilçelerimizde 7 bin depozito iade noktasında gerçekleştireceğiz. Sıfır Atık Projesi çatısı altında uyguladığımız tüm çalışmalarla 2017 yılında yüzde 13 olan geri kazanım oranımızı yüzde 27,2'ye çıkardık. 2023 yılında inşallah bu oranı önce yüzde 35'e, 2035 yılında yüzde 60'a çıkaracağız." ifadelerini kullandı.
Bakan Kurum, son olarak yıllardır tasfiye halinde bulunan Türkiye Emlak Katılım Bankasını 2019'da yeniden hizmete açtıklarını, şube sayısını 79'a çıkarttıklarını, aktif büyüklüğünü 115 milyar liraya, reel sektöre olan desteğini de 69 milyar liraya ulaştırdıklarını sözlerine ekledi. (AA)