Kış aylarında daha çok kullanılan bal hakkında halk arasında birden çok doğru bilinen yanlış var. Faydalı olduğu herkes tarafından bilinen ancak yanlış bir şekilde tüketilen bal hakkında yıllardır birçok yanlış bilgiye inanılıyor.
Piyasada sahte balın ortaya çıkması nedeniyle, birçok kişi gerçek balı sahtesinden nasıl ayırt edebileceğini arıyor. Gerçek şu ki, bu basit değil.
Bal uzun zamandır hem gıda hem de doğal bir ilaç olarak kullanılmaktadır. Bunun nedeni, besin açısından zengin olması ve birçok sağlık yararına sahip olmasıdır. Rafine şeker yerine kullanıldığında özellikle sağlıklıdır.
Bal, arılar tarafından yapılan tatlı, yoğun bir sıvıdır. Arılar, çoğunlukla şeker açısından zengin çiçek nektarı olmak üzere çevrelerinden şeker toplar ve ardından bal üretir.
Besinsel olarak, bir yemek kaşığı bal 68 kalori ve fruktoz, glikoz, maltoz ve sakaroz dahil 17 gram şeker içerir. Ayrıca az miktarda vitamin ve mineral içerir.
Balın içindeki en değerli içerikler biyoaktif bitki bileşikleri ve antioksidanlardır. Daha yoğun ve koyu ballar, daha hafif olanlardan daha fazla bu maddeleri içerir. Balın rengi, kokusu ve tadı arıların ziyaret ettiği çiçeklerin türüne bağlıdır.
Bal, rafine şekere lezzetli ve sağlıklı bir alternatiftir. Ancak, lezzetli ve sağlıklı olmasına rağmen kalori ve şeker bakımından zengin olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle bal alırken kaliteli bir ürün tercih edilmelidir. Bu noktada bal hakkında doğru bilinen yanlışlar, doğru ürünü seçmenizi engelleyebilir.
İşte bal hakkında yıllardır inanılan 10 yanlış:
1. Yanlış: Bal tahta kaşıkla alınmalıdır.
Gerçek: Bal sıradan bir metal kaşıkla da alınabilir ve yenebilir.
Bu yanılgı, paslanmaz kaşıkların olmadığı, yani kaşıkların alüminyumdan yapıldığı zamanlara kadar uzanır. Balın asitliği (3.5 ila 5.5 pH) göz önüne alındığında, organik asitler alüminyum kaşıklardaki metalin bir kısmını ve genel olarak alüminyum kapları çözebilir. Bu nedenle metalin bileşimini değiştirmemesi için balın tahta bir kaşıkla alınması önerilmiştir.
Günümüzde bal paslanmaz çelik kaplarda depolanmaktadır. Paslanmaz çelik genellikle arıcılıkta önerilen metaldir ve günümüzde standart olarak kabul edilen metal kaşıklarla da bal yenilebilir.
Tahta kaşıklar, bulaşık makinesinde veya deterjanla yıkanmasında hijyen standartlarını karşılamamaktadır. Ahşap her zaman bir miktar deterjan emer ve deterjansız yıkanırsa iyi yıkanmamasından korkarız. Ek olarak ahşap, özellikle boğaz ağrısı için bal almak için kullanılıyorsa, mikroorganizmaların büyümesi için mükemmel bir ortamdır.
2. Yanlış: Gerçek bal sadece şekerlenmeyendir.
Gerçek: Gerçek bal sıvı halde olabileceği gibi kristalize halde de olabilir.
Kristalleşme balın doğal bir özelliğidir ve her bal zamanla kristalleşir veya daha iyi bilinen adıyla şekerlenir. Balın kristalleşme hızı balın türüne, şeker içeriğine, polen tanelerine, depolama sıcaklığına ve arının kusma sırasında yaşadığı stres faktörlerine bağlıdır. Balın kristalize olması bir şeyin göstergesi olamaz.
Bazı bal türleri veya kolza balı gibi bazı doğal ballar petekte kristalleşir ve akasya balı gibi bazıları yıllarca kristalleşmez.
3. Yanlış: Gerçek bal, boğazda yanma hissiyle anlaşılır.
Gerçek: Gerçek balın farklı tatlı, ekşi, acı tatları ve farklı yoğunlukları ve uyumları vardır.
Ağızda yanma hissi, kişinin tat alma duyusunun ne kadar iyi geliştiğine ve baldan önce ne yediğine bağlı olarak öznel bir duygudur. Baldan önce ağızda acı biber veya hafif bitki çayı varsa bal tadı deneyimi bambaşka olacaktır.
Balın tadının algılanması veya bu tadın ne kadar uyumsuz olacağı baldaki şekerin yapısına da bağlıdır. Bitki türüne bağlı olarak herhangi bir bal daha az tatlı olabilir ve yanma veya batma hissine neden olmaz, ancak mükemmel ballardır.
4. Yanlış: Bal tatlı olmalı.
Gerçek: Bazı ballar tatlı değildir.
Bazı ballar tatlı değildir, örneğin kestane balı acıdır. Ayrıca, bu bal diğerlerine göre çok değerli ve pahalıdır. Bu balda çeşit ne kadar fazlaysa yani kestane polen taneleri yüzdesi ne kadar yüksekse tadı o kadar yoğun veya acıdır. Ayrıca nane balı da, diğer ballara göre ekşi bir tada sahiptir.
Kaliteli ballar için iyi hava koşulları, iyi bitki ortamları ve güçlü arı toplulukları eşleşmelidir.
Gerçek: Doğal bal şeker içerir ve karıncaları cezbeder.
Son yıllarda birçok yerde, önlerine bir kaşık bal koyduğunuzda karıncaların kaçacağını yazan bir metin okumuşsunuzdur. Bal şeker içerir ve bu nedenle karıncaları çeker. Karıncalar veya başka bir hayvan baldan kaçarsa, siz de kaçın! Bu tür ballar, insanlar veya hayvanlar için uygun değildir ve bal olup olmadığı ve hayvanları iten bazı kimyasallar içerip içermediğinin sorgulanması tavsiye edilir.
6. Yanlış: Bal kavanozu döndüğünde kendi hızıyla yukarı doğru hareket eden hava kabarcığı bal olduğunu gösterir çünkü doğal balda bu kabarcık daha yavaş hareket eder, hızlı giderse bal değildir.
Gerçek: Hava kesesinin hızı balın içindeki nem miktarına bağlıdır yani ne tür bal olduğunu değil, hava kesesinin içinden geçtiği maddenin viskozitesini/yoğunluğunu anlatır. Her balın nemi farklı olabilir, bu nedenle hızı farklı olacaktır.
Yüzde 15 su içeren bala göre yüzde 19 su içeren balda hava kabarcığı daha yavaş hareket eder. Her balın nemi farklı olabilir. Çoğu bal yüzde 20'den fazla su içermez. Su içeriği ne kadar yüksek olursa, hava kabarcığı o kadar hızlı hareket eder ancak bal yine de kalitelidir.
Balın yoğunluğu hava sıcaklığından da etkilenir. Hava kabarcığı kışın daha yavaş, yazın daha hızlı hareket eder.
7. Yanlış: Bal su içermez. Kağıt havluya damlarsa diğer tarafa geçmez.
Gerçek: Bal su içerir.
Bal, ortalama yüzde 15 ila 29 nem içerir. Bu nedenle kağıt havluya damlarsa diğer tarafa geçer ve bunun hızı her balın içindeki su miktarına bağlıdır.
8. Yanlış: Suya bir kaşık bal koyarsak, gerçek bal bardağın dibine düşer ve sahte bal erimeye başlar.
Gerçek: Baldaki nem miktarına bağlı olarak balın bir kısmı erir, bir kısmı erimez.
Balın çözünme hızı baldaki nem miktarına ve su sıcaklığına bağlıdır. Yüzde 19 veya 20 su içeren bal, yüzde 15 su içeren baldan daha hızlı çözülür. Su ne kadar sıcak olursa bal o kadar hızlı çözülür.
9. Yanlış: Gerçek bal parmaklarınız arasında ovulduğunda yapışkan değildir. Yapışırsa şeker veya yapay tatlandırıcı içerdiğini gösterir.
Gerçek: Bal, aşırı doymuş bir şeker çözeltisidir ve bu nedenle herhangi bir bal yapışkandır.
Şeker içermeyen bal veya yapışkan olmayan bal türü yoktur. Baldaki ortalama şeker içeriği, toplam bal ağırlığının 100 gramı başına 80 gramdır.
10. Yanlış: Dilin altına bal koyarsak, gerçek bal katı gibi hissettirir.
Gerçek: Dilin altındaki bal, içindeki su miktarına bağlı olarak hem sert hem de yumuşak hissettirebilir.
Balın dil altındaki sertlik deneyimi, balın ne kadar su içerdiğine bağlıdır. Ne kadar az su olursa bal o kadar yoğun olur, bu nedenle bazı balları daha yumuşak ve bazılarını daha sert hissedebilirsiniz.