Öksürük; balgamlı, balgamsız, akut ya da kronik olarak ikiye ayrılır. Balgamlı öksürük genellikle kış aylarında karşılaşılan ve sürekli tekrar eden bir öksürük türüdür. Hırıltılı nefes alıp vermeye neden olur. Balgamlı öksürük kişide rahatsızlık hissi yaratır. Sigara içen kişilerde bu tür öksürük ile daha sık karşılaşılır. Balgamlı öksürük, bronşit, astım, kronik sinüzit gibi ciddi hastalıklarında habercisi olabilir. Bilinçsiz ilaç tüketimi, daha kötü sonuçlar doğurur. Enfeksiyonun var olduğu öksürük türünde, balgam miktarında da artış gözlenir. Sarıdan kahverengiye dönüyorsa da genellikle zatürre ya da bronşit olduğunu gösterir.
Balgamlı öksürüğün oluşmasında pek çok farklı sebep mevcuttur. Önemli olan, öksürükle birlikte oluşan balgamın sebebini iyi kavrayabilmektir. Çoğu zaman önemsenmeyen bu durum, solunum yolu enfeksiyonları gibi ciddi sorunlarından kaynaklı olarak ortaya çıkmış olabilir.
Balgamlı öksürüğün altında yatan temel nedenlerden biri sigara içmektir. Sigara içen hemen hemen herkeste öksürükle birlikte balgam görülür. Ayrıca bu kişilerde balgamın rengi beyazdır. Ancak rengi git gide farklılık gösterirse, özellikle sarı ve yeşilin koyu tonlarında olursa ciddi bir enfeksiyonun bu duruma sebep olduğu düşünülür.
Öksürürken balgam gelmesi iyi midir? Sigara içen kişi, bu durumu vücudun sigaraya karşı gösterdiği doğal bir reaksiyon olarak görür. Fakat altında yatan neden bronşektazi olabilir. Mutlaka bir uzmana görünerek balgamın türü tespit edilip, tedaviye o şekilde başlanmalıdır.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı(KOAH), genellikle sigara içen kişilerde oluşan, ilerleyici ve tam anlamıyla geri dönüşü olmayan ancak buna rağmen önlenebilir, tedavi altına alınabilir bir alt solunum yolu rahatsızlığıdır. Çok fazla bilinmeyen bir hastalık olmasına rağmen, dünyada ölüm nedenleri arasında kalp rahatsızlıkları, AIDS ve zatürreden sonra 4. sırada yer alıyor.
Genellikle öksürük ve balgam şikayetleriyle başlayan bu hastalık, nefes darlığının eşlik etmesiyle devam eder. Çoğu KOAH hastası, hastalığının farkında olmaz. Bu aşamada öksürük ve balgam şikayeti olan kişilerin, özellikle sigara içenlerin, vakit kaybetmeden bir uzmana görünmeleri, teşhis açısından önemlidir. Çünkü sigara içenlerin %80’inde KOAH görülür. Astım rahatsızlığında da aynı şekilde öksürük ve balgam bir aradadır. Astım atakları sırasında kuru öksürük de yaşanır. Sigara içen bir astım hastasında, öksürüğünün balgamlı olması daha sık karşılaşılan bir durumdur.
Genellikle sinüzitin yol açtığı geniz akıntısı da, bu tarz öksürüğe neden olabilir. Normalde herkes tarafından yaşanan geniz akıntısı, bazı durumlarda koyulaşıp yoğunlaşarak hissedilir hale gelir. Kişide balgam oluşumuna ve sık sık boğazını temizleme hissine neden olarak, rahatsızlık hissi yaşatır. Yoğun akıntı boğaza indiğinde, nefes borusuna kaçmaması için hasta öksürerek buna engel olmaya çalışır. Kimi zaman balgamın yoğunluğu kişiyi öğürme, mide bulantısı ve kusma durumlarıyla karşı karşıya bırakır. Bunu önlemenin en iyi yolu, bol bol su içmektir.
Akut ve kronik bronşit gibi alt solunum yolu enfeksiyonlarının semptomları arasında çoğunlukla sabahları oluşan balgamlı öksürük görülür. Akut bronşitte, öksürük eşliğinde balgam çıkarmanın yanı sıra 38-39 derecede ateş varsa ve kanlı balgam çıkarılıyorsa bu acil bir durumdur. Doktora başvurmak gerekir. Sigara içen kişilerde zaten bronşlarda bir hassasiyet olduğundan akut kronik tedavisi daha uzun sürebilir.
Akciğer kanserine eşlik eden şikayetler arasında balgamlı öksürük de yer alır. Öksürük krizleri çok şiddetli ve sanki ciğerleri yerinden çıkaracakmışcasına olur. Bazen de balgam kanlı olur. Ciğerlerdeki zorlanmanın bir sonucudur. Akciğer kanserinin çoğu belirtisi, soğuk algınlığıyla karıştırılabilir. Fakat iyileşmeyen, tam tersine artarak devam eden semptomlarla karşılaşılırsa, özellikle öksürük ve balgam miktarında artış gözlenirse, mutlaka hekim tarafından muayene edilmelidir.
Balgamlı öksürüğün tedavisinde pek çok yöntem mevcuttur. İlaç tedavisinin yanında balgamlı öksürük için ne yapılmalı konusunda bazı bitkisel kürler de oldukça etkili yöntemlerdir. Öksürük ve balgam tüm tedavilere rağmen geçmiyor ve ilerliyorsa, altında yatan nedenlere bakmak gerekir. Sebebi üst solunum yolu, alt solunum yolu rahatsızlıkları, ya da daha ciddi olan akciğer kanseri ve diğer akciğer rahatsızlıkları olabilir.
Daha çok kış aylarında meydana gelen öksürüğe balgam da eşlik ettiğinde, balgam söktürücü şuruplar ve bazı oral yolla alınan ilaçlar devreye sokulabilir. Çünkü balgamın atılması önemlidir. Atılmadığı takdirde balgam, virüsün içeride kalarak akciğerde, solunum yollarında ve boğazda tahrişe ve enfeksiyonlara sebep olur. Balgam çıkarmakta zorlanan kişiler, balgam söktürücü ilaçlarla kolaylıkla balgam atılımını gerçekleştirebilirler.
Öksürük giderici ve balgam söktürücü özelliği olan bazı bitkiler sayesinde, bu şikayetlerden kurtulmak mümkün. Balgam söktürmede en sık kullanılan yöntemler, bitkisel yöntemlerdir. Altında yatan sebepler ciddi değilse, normal şekilde gelişen bir öksürük ise bu yöntemler işe yarar. Bunun için uygulanabilecek bazı bitkisel yöntemler;
Balgam, solunum yollarında iltihap oluşmasıyla ya da tahriş nedeniyle oluşan ve çoğunlukla öksürülerek çıkarılan, sümüksü bir salgıdır. Çocuklar günde ortalama 0,5 litre mukus üretir. Bu mukus, çocukların solunum yollarına yabancı cisimlerin kaçmasını ve mikroplardan korunmasını sağlar. Koruyucu bir kalkan görevi görür. Akciğer ve bronş rahatsızlıklarının varlığında, öksürük eşliğinde balgam daha sık görülür.
Balgamın rengi, kokusu ve miktarı, bu aşamada önem arz eder. Çocuklar genellikle balgamı çıkaramayıp yutarlar. Bu yüzden mutlaka balgam söktürücü ilaç kullanmak gerekir. Balgam, enfeksiyon durumlarında vücuttan zararlı maddelerin atılımını sağladığından, çocukların balgamı yutmamaları gerekir. Çocuklar için öksürük giderici şurup kullanılarak, balgam çıkarıcı özelliğinden de yararlanılmış olur.