Izgarasıyla tavasıyla kış aylarının vazgeçilmez lezzetlerinden olan balık tezgahlardaki yerini almaya başladı. Av yasağının bitmesiyle çeşit çeşit balığı da görmeye başladık. Eklemlere, damarlara, göz sağlığına, cilt sağlığına kadar şifa deposu olan balığın faydaları haberimizde... Balıkta başta fosfor olmak üzere, iyot, demir ve kalsiyum gibi madensel tuzlar ve A, D ve B on iki vitaminleri bulunur. Balığın Göz Sağlığına Faydaları:Göz en önemli duyu organlarımız arasında yer almaktadır. Gün içerisinde hatta yaşam boyunca pek çok dış etkene maruz kalmakta bu da göz sağlığı açısından tehdit oluşturmaktadır. Ayrıca çocukluk çağında ki yeterli miktarda A vitamini ve fosfor tüketilmemesi de gözün gelişimini etkilemektedir. İleriki dönemlerde göz sağlığını tehdit eden bu durum göz hastalıklarına da kapı aralamaktadır. Göz bozukluğu başta olmak üzere pek çok hastalıktan korunmanın temelinde sağlıklı beslenme ve gerekli olan vitamin ve minerallerin alınması bulunmaktadır. Balık ise göz sağlığı için tahmin edilenin çok daha üzerinde önemlidir. Hafta da en az 2 kere balık tüketenlerin göz hastalıklarına yakalanma riski azaltmakta ve gelişme çağında gözlerin gelişimini sağlıklı olarak tamamladığı görülmektedir. Bu önem sadece yetişkinler ya da çocuklar için değil hamilelerinde bol miktarda balık tüketmeleri yine uzmanlar tarafından önerilmektedir. Balığın Zihin Üzerindeki Faydaları: Fosfor ve Omega yağları balıkta bol miktarda bulunmaktadır. Kişilerin zihinsel gelişimleri anne karnın da dengeli ve sağlıklı beslenme ile başlamaktadır. Ve doğumun ardından da bu zihinsel gelişim devam etmektedir. Zihinsel gelişimin tamamlanması ve bu gelişimin pozitif yönde sağlanması balık içerisinde yer alan besin öğeleri ile en üst seviyede sağlanabilmektedir. Yine yaşın ilerlemesi ile birlikte hafıza kaybı, Alzheimer gibi hastalıklar ile karşılaşma riski de artmaktadır. Oysaki hafta da iki ya da üç kez balık tüketilmesi bu tip rahatsızlıklar ile karşılaşma riskini de azaltmaktadır. Ayrıca balık felç riskini de % 10 – 15 oranında azaltmaktadır. Balığın Çocuk Sağlığına Faydaları: Çocukların dengeli ve sağlıklı beslenmeleri ilerleyen zaman da onların zihinsel ve bedensel faaliyetleri üzerinde ki etkileri tartışmasızdır. Her anne baba çocuğunun daha sağlıklı ve aktif olması için çaba harcar. Ancak kimi zaman bazı noktalar bazı besinler ihmal edilebilmektedir. Balık çocukların gelişimde çok önemli bir yere sahiptir.
Balık Kalp Hastalıklarını Önler: Amerika ve Danimarkada yapılan araştırmalar düzenli olarak balık tüketen kişilerin kalp hastalıklarına yakalanma riskinin %50 oranında azaldığını ortaya koymuştur. Balığın bol miktarda içerdiği Omega-3 yağları ayrıca kandaki yağ düzeyini dengeler.
Balık Alzheimer Riskini Azaltır: Haftada bir kez bile balık tüketmek büyük oranda Alzheimer hastalığına yakalanma riskini azaltır. Balığın zihin üzerinde faydalarından yazının başında bahsetmiştik fakat özellikle Alzheimer hastalığını engelleyici özelliğinin olduğunu vurgulamak için yeni bir başlık açarak özellikle bu hastalığa yakalanma riskini düşürmeniz için önemine vurgu yapmak istedik. Balığın Alzheimer hastalığını azalttığına dair bir çok bilimsel araştırma sonucu vardır.
Cilt ve Saç Sağlığını Korur: Balığın bol miktarda içerdiği omega-3 yağları saç ve cilt sağlığı içinde büyük önem taşımaktadır. Bu konuyla alakalı yapılan bilimsel araştırmalar bir cilt hastalığı olan sedef hastalığına karşı etkili olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca balık saç salığının korunmasına yardımcı olan besin ve mineraller içerir.
Sinir Sistemi için Faydalıdır: Özellikle depresyon sorunu yaşayan kişilere verilen ilaçlar da omega-3 yağlarının içermesine dikkat edilir. Balık bol miktarda omega-3 yağı içerdiği için depresyonla mücadeleyi arttırıcı özelliği vardır. Bazı sağlık uzmanları kapsül halinde hamilelik ve hamilelik sonrası balık yapı kapsülleri önermektedir.
Balık Spermleri Güçlendirir: Balığın diğer meyve ve sebzelere göre spermeleri güçelndirme noktasında daha etkili olduğu bilimsel çalışmalar sonucu ortaya konulmuştur.Bu yüzden erkeklerin düzenli olarak balık tüketmeleri bir çok faydası dışında sağlıklı sperm oluşumuna katkıda bulunur.
Hamsinin Faydaları:
Diğer türlerinden farklı olarak hamsi iyot açısından çok zengin bir besin kaynağıdır. İyot insan vücudunun normal ve sağlıklı gelişimi için gerekli temel elementlerden bir tanesidir.
Hamsinin taze tüketilmesi önemlidir, bunun yanında hamsinin haşlanarak tüketilmesi daha sağlıklı görünüyor veya mangalta kızartılması sağlık açısından daha faydalı. Fakat yağlarda kızartılması hamsinin bir çok özelliğini kaybetmesine neden oluyor. Diğer balık türlerinde olduğu gibi kalp ve damar sağlığına çok faydası vardır. Ayrıca hamsi kanın pıhtılaşmasını engelleyebilir. Düzenli olarak ve mevsiminde tüketildiğinde kalp damar rahatsızlıklarını engellediği gibi, zihin sağlığının korunmasına da katkıda bulunur. Hamsi tüketimi kilo aldırmaz. Bu açıdan da baktığımıza hamsiyi korkmadan tüketebiliriz.
Hamsi Kaygana Malzemeleri
100 gr. hamsi ( kılçığı alınmış ), 4 yaprak pazı, 1-2 yaprak karalahana, 1 adet pırasa, 7-8 dal maydanoz, 3 adet yumurta, 3 yemek kaşığı un, 4 yemek kaşığı mısır unu, 1 çay bardağı sıvıyağ
Tuz, Karabiber, Pul biber
Pazı, karalahana, pırasa, ve maydanozu ince ince doğrayın. Pırasaları tuz ile beraber elinizle ovalayarak yumuşatın, karalahana yapraklarını sıcak suda 1-2 dakika bekletip acı suyundan kurtulun.
Doğradığınız malzemeleri derin bir kaba alın, içine yumurta, un, mısır unu, baharatları ekleyin ve karıştırın. Sıvıyağın yarısını malzemelerin içine ekleyin. Son olarak içerisine ayıklanmış hamsileri ilave edin ve karıştırın. Isıttığınız tavaya yağın kalan yarısını ekleyin, yağ ısınınca hazırladığınız malzemeyi tavaya yayın. Kaygananın tabanı tamamen piştiğinde bir tabak yardımıyla ters yüz ederek kaygananın üst tarafını da pişirin.
BAYAT BALIK NASIL ANLAŞILIR?
Balığın taze olup olmadığını anlamak için dikkat edilmesi gerekenler unsurları uzmanlar şöyle sıralıyor; * Gözleri parlak, lekesiz ve dışa bombeli olur. Tazeliğini yitirdikçe gözleri buğulanmaya başlar ve daha sonra içeri çöker. * Solungaçları kırmızı-pembe, pulları ve yüzgeçleri diri olur. Derisi gergin ve parlak olur. * Pullu balıkların pulları taze iken vücuda yapışıktır. Elinizi kafadan kuyruğa doğru sürterken pulların çıkmaması gerekir. * Taze balık deniz kokar, balık kokusu olmaz. Balık bayatlamaya başladıkça asit kokusu yaymaya başlar.- Balığın sert etli kısmına parmak ile bastırıldığında basınç noktası hemen geri düzelmelidir. * Taze balığı başından tutup kaldırınca kuyruğu sert, dimdik durur. Bayat balığın kuyruğu aşağı sarkar.
Doğal ortamda yetişen balığı mı yoksa çiftliklerde yetiştirilen balığı tüketmek mi daha yararlı devamlı tartışılıyor. İki şekilde yetişen balığın da tüketici açısından çeşitli artı ve eksileri var. Ancak tüketiciler doğal ortamda yetişen balıkları daha çok tercih ediyor. Çiftlik balığı ile doğal ortamda yetişen balıkları ayırt etmek çok basit; * Çiftlik balıkları aynı boy ve aynı gramajlardadır. Deniz balıklarında farklı boy ve ağırlıklar vardır. * Doğal yolla avlanmış balıklar ölürken çırpınarak enerjilerini tüketmekte ve genellikle ölüm sertliğine ağızları açık ve vücutları eğik olarak girmektedir. Çiftlik balıklarında ise vücutları dik ve ağızları kapalı olmaktadır. * Doğal balıklarda deniz/yosun kokusu daha fazla hissedilirken çiftlik balıklarında yemlerine katılan yağ içeriklerinden dolayı yağsı bir koku olmaktadır. * Çiftlik balıklarında verilen yemlerin yağ içeriğinin yüksek olması, balıkların iç organlarının etrafında yağ birikmesi ve sarımsı renk değişikliklerine yol açmaktadır. * Çiftlik balığının kas yapısı daha yumuşak bir tekstüre sahiptir, doğada yetişen balık daha diri ve kaslıdır. * Doğadaki balıkların renkleri genellikle doğal pigmentlerden oluşan plankton, balıklar, karides ve diğer kabuklulardan gelmektedir. Çiftlik balıklarındaki renklenme yem içindeki doğal ve yapay içerikli maddelerden gelmektedir.