SARAYBOSNA (İHA) - Saraybosna'da bugün Bosna Hersek, Hırvatistan ve Yugoslavya devlet başkanları biraraya geliyor. Kosova Savaşı'nın sona ermesinden ve Miloşeviç rejiminin devrilmesinden sonra Bosna Hersek, Hırvatistan ve Yugoslavya ilişkilerinde yeni bir sayfa açmak istiyor.
Bu buluşmadan beklentiler ise oldukça yüksek. Üç devletin sınırların dokunulmazlığını karşılıklı garanti altına almasından seyahatlarin kolaylaştırılmasına dek yapılması istenen çok şey var. Bosna Hersek, Hırvatistan ve Yugoslavya Devlet Başkanları bugün Saraybosna'da yapacakları zirve toplantısında tüm bu konuları görüşecekler.
Hırvatların ve Sırpların Devlet Başkanları Stipe Mesiç ile Vojislav Kostunica, Yugoslavya'da savaşın sona ermesinden bu yana ilk kez Bosna Hersek Kollektif Başkanlık Konseyi'nin 3 üyesi, Beriz Belkiç, Jozo Krizanoviç ve Zivko Radisiç ile biraraya gelecekler. Bosna tarafı, bu buluşmada çözüm bekleyen pekçok sorunu karara bağlayacakları umudunda. Bunlar arasında vize düzenlemelerinin kolaylaştırılması, eski Yugoslavya'dan devraldıkları ortak mirasın bir parçası olan emeklilik ve diğer sosyal hizmet yükümlülükleri de var. Ayrıca ortak sanayi üretim tesislerinin yeniden hayata kavuşturulması planları da gündemde.
Bosna Hersek Başkanlık Konseyi'nin sözcüsü Boris Kuyumcik, Saraybosna buluşmasının 3 ülke arasındaki ilişkelere yeni bir siyasi kalite kazandırmasını beklediklerini vurguluyor ve 3 devletin sanayi imkanlarını birleştirerek üçlü bir pazar oluşturabilmenin yolunu Saraybosna'da bulabilecekleri umudunda olduklarını söylüyor.
ZİRVENİN FİKİR BABASI PADDY ASHDOWN Saraybosna Zirvesi'nin fikir babalarından biri de uluslararası toplumun Saraybosna'daki Yüksek Temsilcisi Paddy Ashdown. Ashdown aynı zamanda Avrupa Birliği'nin de bölgedeki özel temsilcisi. Batılı diplomat da 3 ülke devlet başkanlarının Saraybosna'da yapacakları ortak bir açıklama ile sınırların karşılıklı dokunulmazlığını garanti altına almalarını beklediklerinin altını çiziyor.
Böyle bir metne atılacak imza, her ne kadar Bosna'daki Başkanlık Konseyi açısından sembolik bir anlam taşıyacaksa da Yugoslavya Devlet Başkanı Kostunitsa ve Hırvatistan Devlet Başkanı Mesiç açısından büyük öneme sahip. Çünkü böyle bir garanti, 2 komşunun da bir diğerinden toprak iddiasından vazgeçtiği anlamına gelecek.
KOŞTUNİCA'DAN ÖZÜR BEKLENİYOR Bosna Hersek'teki muhalefet temsilcileri ayrıca Koştunica'nın Yugoslav ordusunun Bosna Hersek'te işlediği suçlardan ötürü açıkça özür dilemesini istiyorlar. Ama Yugoslavya Devlet Başkanı'nın son açıklamalarının ışığında böyle bir açıklama yapması ihtimali hayli zayıf.
Bölgede yaşayan halk açısından asıl önemli olan ise serbest dolaşım. Serbest dolaşım meselesi, sadece mülteciler açısından sorun yaratmıyor. Bosna Hersek ve Yugoslavya kısa süre önce tüm vatandaşlara sınırlarda aynı muamelenin yapılacağına dair bir anlama imzalamış olmalarına rağmen eşit davranılmıyor.
Örneğin Bosna Sırp kısmi cumhuriyetinden bir Sırp sadece kimlik göstererek Yugoslavya'ya geçebilirken, Bosna Hersek Federasyonu'ndan bir kişi pasaportsuz sınırın öteki yakasına geçemiyor. Hırvatistan-Yugoslavya sınırında durum daha da vahim. Hudut kapılarında karşılıklı kontroller saatler sürüyor. Şimdi 3 ülkenin vatandaşları da devlet başkanlarının Saraybosna'da vizelerin kaldırılması yönünde somut bir adım atmalarını bekliyor.