Kızıldeniz üzerinden gelerek Akdeniz'deki balık popülasyonuna önemli ölçüde zarar veren istilacı balon balıklarının ürettiği tetrodotoksin (TTX) zehri üzerinde araştırmalar yapan Çukurova Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Özoğul, balon balıklarının iç organları ve derisinde bulunan TTX zehrinin, morfinden 3 bin kat daha etkili, siyanürden ise 1200 kat daha zehirli olduğunu belirtti. Prof. Dr. Özoğul, balon balıklarının zehrinin yurt dışında uyuşturucu ve kanser tedavilerinde kullanıldığını söyleyerek, bu konudaki araştırmaların gün geçtikçe daha yaygın hale geldiğini ifade etti.
Prof. Dr. Özoğul, "TTX zehri, son yıllarda Kanada, ABD ve uzak doğu ülkelerinde anestezik madde olma özelliğinden dolayı kullanılmaya başlandı. Ayrıca uyuşturucu madde bağımlılığı tedavisinde de kullanılıyor. Bu zehir uyuşturucu madde bağımlılığında kişinin uyuşturucu istemini baskıladığı için, bağımlıya uyuşturucu kullanma isteği gelmiyor. Morfinden 3 bin kat daha fazla etkiye sahip olduğu için de ileri seviye kanser hastalığı tedavisinde ağrı kesici olarak da kullanılıyor. Bu zehir nöronların arasındaki sodyum kanallarını bloke ettiğinden dolayı insanlar acı hissetmiyor ve acıya duyarsız kalıyorlar. Şu anda Türkiye’de bu konularla ilgili bir çalışma yok. Bu zehrin ilaç olarak kullanılmasında mikroorganizmaların üretiminden faydalanılabilir. Eğer yaptığımız araştırmalar sonucunda bu mikroorganizmalar yeterli miktarda bu zehri üretme kapasitesine sahip olursa, ilgili sektörlerle birlikte çalışarak ülkemize bir kaynak sağlanabilir düşüncesindeyim" dedi.
Çukurova Üniversitesi'nde yapılan araştırmalarda Akdeniz’de bulunan 4 farklı balon balığında zehir analizleri gerçekleştirdiklerini belirten Prof. Dr. Özoğul, "Yapmış olduğumuz çalışmada, balığın iç organlarından ve derisindeki mikroorganizmaları izole ettik. Bu mikroorganizmaların TTX’i sentezleyebilir mi? Onu araştırıyoruz. Araştırma sonuçlarında, izole ettiğimizde mikroorganizmaların TTX zehrini üretip üretmediğini öğrenmiş olacağız. Balon balığının zehri bilindiği üzere çok pahalı bir zehir. 1 gramı 1 milyon euro seviyelerini aşmış durumda. Eğer ki bu zehrin, izole ettiğimiz bakteriler tarafından üretilmesini başarabilirsek, ülkemizde üretip yurt dışına satmış olacağız. Bu maksatla ülkeye döviz girdisi ve ekonomik kazanç sağlayabiliriz" diye konuştu.
Kaynak: DHA