Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın verilerine göre, 12 Temmuz'da yüzde 77.90 olan ihtiyaç kredisi faizleri, 6 Eylül'de yüzde 71.65'e geriledi. İhtiyaç kredisi faizleri 2 ayda 6.25 puan düşüş gösterdi. Tüketici kredileri ise 12 Temmuz'da yüzde 75.24 iken, 6 Eylül'de yüzde 68.79'a geriledi.
Kredi almak isteyen vatandaşlar faizlerin neden gerilediğini ise merak etmeye başladı. Milliyet'e konuşan Yeminli Mali Müşavir ve Ekonomist Muhammet Bayram dikkat çekici açıklamalarda bulundu.
Bayram, yeni ekonomi yönetiminin asıl amacının yurt dışından portföy sağlamak olduğunu aktararak, "Politikada rasyonel zemine dönmekten başka çare kalmamıştı. Faizler hızlı bir şekilde artırıldı. Hızlı artışla birlikte piyasa içerisindeki likidite fazlası ve azlığına dayalı olarak kredi faizleri çeşitlilik gösterdi. Yüzde 86’ları bularak tarihi zirveyi gören ihtiyaç kredileri şu anda yüzde 71 seviyelerine geriledi" dedi.
TL'nin bol olmasının kredi faizlerini düşürdüğünü; az olmasının ise kredi faizlerini arttırdığını ifade eden Bayram, "Bankalar Merkez Bankası aracılığı ile gecelik borç alıp verme faizlerini kullanırlar. Merkez Bankası piyasadaki likidite fazlasını depo alım ihaleleri ile çeker. Burada zorunlu karşılık oranları da ayarlanarak Merkez Bankası yeri geldikçe piyasada oluşan likidite fazlalığını çekmişti" cümlelerini kurdu.
Piyasada yaşanan likidite fazlasının sebebini ise Bayram, şu cümlelerle ifade etti:
"Şu anda piyasada oluşan likidite fazlalığına bakacak olursak, yabancı kaynak girişi, portföy girişi fazla olduğu için bu portföy girişlerinde yabancı paradan TL’ye dönüldüğü için piyasada bir likidite fazlası var. Bankaların ellerinde likidite fazlalığı olmasından kaynaklı kredi faizleri düşüş gösteriyor diyebiliriz"
Kredi faizlerinin politika faizinin altında gerçekleşmesini beklediklerini söyleyen Bayram, "İhtiyaç kredisi faizleri yüzde 71.65’e geriledi ve faizler 6.25 puan düşüş gösterdi. Uygulanan ekonomi programı sayesinde cari açığın daraldığı, Merkez Bankası rezervlerinin tarihi rekor seviyeye geçildiği bir süreçteyiz. Bu dönemde kredi faizlerinin politika faizinin aşağısına gelmesi beklenen bir durumdu. Reel faize yakınsayan bir piyasa faizi söz konusu. Likidite fazlası nedeniyle kredi faizleri gerilemiş durumda. Bankalar bol parayı daha ucuz maliyetle vatandaşa yansıtmaya başladı diyebiliriz" sözlerini sarf etti.
Politika faizinde en yüksek seviyeye ulaşıldığının altının çizen Bayram, "Kredi faizlerinin ilerleyen süreçte düşüşe geçmesini bekliyoruz. Artık politika faizinde en yüksek seviyeye ulaştık. Reel sektör ve hanehalkının sıkı para politikası kaynaklı harcamaları daraldı. Dezenflasyonist süreçle birlikte faizlerde aşağı yönlü bir dengelenme bekliyoruz"
Bugün açıklanacak Fed'in politika faizi hakkında açıklama yapan Bayram, "Fed’in faiz indirmeye başlamasıyla birlikte Türkiye’ye fon girişleri olacaktır. Yüksek faizden yararlanmak isteyen yabancı yatırımcılar Türkiye’ye giriş yapacaktır. Bu durum likidite fazlası oluşturarak bu paraların daha düşük maliyetle vatandaşın kullanımına sunulacağını söyleyebiliriz. O nedenle ilerleyen süreçte kredi faizlerinde düşüş bekliyorum" cümlelerini kurdu.
Bayram, ihtiyaç kredisinin maliyeti için şunları söyledi:
"Şu anda 100 bin TL tutarında 18 ay vadede ihtiyaç kredisi çekilmek istense vade sonunda toplam ödeme 180 bin TL olacak. Dosya masrafı ile birlikte kişilerin 80 bin TL faiz ödemesi olacak"
İlerleyen süreçte faizlerin daha da düşeceğini ifade eden Bayram, "Vatandaşlar bir kredi çekecekse bunu sonraki zamanlarda yapmalı diyebiliriz. İlerleyen süreçte kredi faizleri çok daha fazla düşeceği için eğer ihtiyaç varsa bu ihtiyaçların ilerleyen zamana ötelenmesi çok daha önemlidir. Vatandaşlarımız ihtiyaç, tüketici, ev ve araç kredisi çekecekse ilerleyen süreçte bunu yapmaları daha doğru olacaktır"
Bayram, sözlerini şu şekilde tamamladı:
Kredi kullanımı ne kadar çok olursa eli bollaşan hanehalkı ve şirketler harcamaya gidecektir. Merkez Bankası bunu dengeleyebilir. Kredi faizindeki düşüşle birlikte tüketici kredilerine yönelimin dengeleneceğini ve enflasyona sebebiyet vermeden kredilerin hanehalkı ve şirketlerin kullanımına sunulacağını söyleyebiliriz.”