İlk olarak İtalya'da üretilmiştir. Şu an hala hem Türk, hem İtalyan hem de Yunan mutfaklarında kullanılan bir baklagildir. Barbunya, kırmızı ve beyaz benekleri olan, olgunlaşmış fasulye baklalarına denir. Bu şişman baklalar, oval şekildedir. Piştiğinde, canlı olan kırmızı beyaz rengini kaybeder ve kestaneye benzeyen bir dokuya sahip olur. Türevlerine kıyasla çok daha fazla protein içeren barbunya, aynı zamanda vitamin açısından da oldukça zengindir. Öyle ki B1, B2, B3, B5 Pantotenik asit, B6, B12 (folat) vitaminlerini bünyesinde barındırır.
Demir, çinko ve potasyum minerallerini de sunar. İçerisindeki kalori miktarı ve yağ oranı düşük olsa da, lif oranı oldukça yüksektir. Bu sebeple de çok faydalıdır. Barbunya, kalbi korur. Kanser riskini azaltıcı etkileri vardır. Kolestrolü düşürmekte çok başarılı olan barbunya, aynı zamanda kan şekeri düzeyini kontrol altına almakta da oldukça başarılıdır. Vücuttaki serbest radikallere karşı savaşan antioksidanlar bakımından da zengindir. Yıpranan hücreleri yeniler ve yaşlanmayı geciktirici etkisi vardır. Balıkta fazla miktarda bulunan omega 3 yağ asitleri bakımından da oldukça zengin bir fasulye çeşididir.
Miktar: 100 g
Kalori (kcal): 335
Yağ (g): 1.2
Karbonhidrat (mg): 60
Protein (g): 23
Lif açısından çok zengin bir besin kaynağı olan barbunyanın, 1 fincan ölçüsünde 18 gr lif bulunur. Tüketilmesi gereken günlük miktar ise 25 ile 38 gr arasında değişir. Bağırsak düzenliliği için yardımcı bir besin olan lif, kabızlığın önlenmesinde de etkilidir. Ayrıca, kişide fazla yeme isteğini azalttığından, diyet için uygun besinler arasındadır. Bu kadar faydasına rağmen çok fazla tüketilmemesine dikkat edilmelidir. Ancak yeterli miktarda tüketildiğinde faydalı olur.
Protein açısından oldukça zengin olan barbunya, bu sebeple kasların güçlenmesi açısından faydalı bir besin kaynağıdır. İnsan sağlığı açısından önemli olan, 9 amino grup asidi içeriğinde barındıran ve protein açısından zengin olan barbunyayı tüketmek çok faydalıdır.
Protein açısından bir hayli zengin olan barbunya, vücudun kas dokusunun korunmasında önemli olduğu kadar, hücreler, enzimler ve hormonlar açısından da benzersiz bir önem taşır. Vücuttaki her organın görevini eksiksiz yerine getirebilmesinde önemli rol oynar. Bunun yanında içerisinde bulunan vitamin B3, B5 ve DNA, RNA ve sinir liflerinin yapısına yardımcı olur.
Sinir sistemi için gerekli olan bazı amin oasitlerin düzenlenmesinde folat gibi bazı vitaminler etkilidir. Bir fincan barbunyada ise, kişinin günlük yemesi gereken folat miktarın %92'si bulunur. Folat insan vücudunda çok önemli bir işleve sahiptir. Öyle ki folat eksikliği, alzheimer hastalığı ve parkinson hastalığı gibi nörodejeneratif hastalıkların oluşması için zemin hazırlar.
İçerdiği çözünür lif sayesinde, iştahı azaltıcı etkisi bulunur. Böylece kötü kolesterol seviyelerini düşürmek için en uygun besin kaynaklarından biridir. Aynı zamanda kan şekerini de düzenleyen barbunya, kolorektal kanser oluşma riskini de ortadan kaldırır.
Barbunya düşük glisemik endekse sahip olduğu için, tüketilen şeker ve karbonhidratın sindirilmesi yavaş yavaş gerçekleşir. Bu sayede insülin dengesi sağlanmış olur. Diyabet hastaları, sürekli olarak kan şekerini dengelemek ve yönetmek durumundadır. Şifa kaynağı olan barbunyayı tüketerek, kan şekerini dengeleme sorununa çare bulunabilir.
İçerisindeki çözünür liflerin varlığı, kötü kolesterol seviyesini düşürdüğü için, aynı zamanda kalbi korur. Kalp ve damar sağlığı için önem arz eden, antioksidan ve antienflamatuar özellikleri de içinde barındıran barbunya, omega 3 yağ asitleri bakımından da bir hayli zengindir. Potasyumu da içinde barındırdığı için, vücuttaki su dengesini düzenler ve kalp kaslarının düzgün çalışmasında etkin rol oynar.
Vitamin ve mineral bakımından zengin olduğu için, immün sistemi güçlendirici etkileri de mevcuttur. Vücudun genel sağlığını korumasında yardımcıdır. Barbunyanın içerisinde bulunan B-kompleks vitaminler ve folat, hücre yenileyici etki göstererek ciddi anlamda hayati önem taşır. Selenyum açısından da zengin olan barbunya, antioksidan özellik göstererek kanser hücreleri ile savaşır ve kötü hücrelerin oluşumunu engeller.
Hamilelikte barbunyanın faydaları oldukça fazladır. İçerdiği folat, DNA şekillendirmede ve bazı türde olan doğum kusurlarını önleyici niteliktedir. Vücut için enerjinin sağlanması ve beyin fonksiyonlarının düzgün çalışması için gereken tiamin besleyici olan barbunya tüketilerek sağlanabilir.
Kan şekerini yükseltici etkisi olan, yiyecek ve içeceklerde yer alan glisemik indeks vücut için zararlıdır. Beyaz ekmek ve pirinçte bulunan yüksek glisemik indeks, kan şekerini yükseltici etki gösterir. Barbunya tüketildiğinde ise, kan şekeri yavaş yavaş düşer. Böylelikle kan şekeri düzeylerinde ani bir değişim meydana gelmez ve ruhsal değişimlerin önüne geçilmiş olur.
Barbunyanın cilde faydaları da saymakla bitmez. İçeriğindeki mineraller, B5 ve vitaminler sayesinde cilt lekelerine savaş açar, leke oluşumunun önüne geçer. Aynı zamanda içeriğindeki çinko sayesinde, pürüzsüz ve parlak bir cilde sahip olmak için barbunyadan günde 100 gr kadar tüketmek oldukça faydalıdır.
Barbunyanın kendisi kadar suyu da bazı alternatif tedavi yöntemlerinde kullanılır. Bu konuda sıklıkla çilleri yok etmede kullanıldığı söylenebilir. Çillerin giderilmesinde uygulanabilecek maske için; 100 gr beyaz barbunya bir gece önceden ıslatılır, ertesi gün haşlanır ve sonrasında süzülür. Elde edilen bu su, 1 hafta boyunca cilde masaj yaparak uygulanır. Bu su daha sonra diğer günler kullanılmak için mutlaka buzdolabında muhafaza edilmelidir.